Korekta za pomocą literówki. Liberatura w kontekście rozważań genologicznych



Abstrakt

Głównym punktem zainteresowania niniejszego artykułu jest genologiczna analiza liberatury, terminu zaproponowanego przez Zenona Fajfera w 1999 roku i zjawiska opisywanego jako "literatura totalna". Wywód składa się z trzech części. Najpierw, autorka rozważa, w jakim stopniu możemy mówić o liberaturze jako ruchu literackim. Teza ta jest jednak wysoce problematyczne, ponieważ zakłada niejasny związek między liberaturą rozumianą jako pionierski projekt (rozpoczęty przez Zenona Fajfera i Katarzynę Bazarnik) oraz element szerszej historycznej panoramy, zainspirowany przez takich "proto-liberatów", jak William Blake, George Herbert czy Stephané Mallarmé. Następnie, liberatura jest rozpatrywana jako niezależny gatunek, wyrosły dzięki rosnącej wartości formalnego i materialnego wymiaru dzieła literackiego. W końcu, autorka podnosi problem ontologicznej hybrydyczności dzieł liberackich, mając na uwadze przecinanie się semantyki i materialności medium charakterystyczne dla tych dzieł. Jak wskazuje, liberatura i jej efemeryczne, osobliwe i heterogeniczne wytwory, w tym wypadku, mogą być rozpatrywane jako system składający się wyłącznie z różnic.


Słowa kluczowe

Liberatura; Teoria literatury; Genologia literacka; Materialność; Semantyka

Bazarnik, Katarzyna, Zenon Fajfer. historia liberatury <http://www.liberatura.pl/rozdzial-pierwszy.html.> (dostęp 15.10.2013).

Bazarnik, Katarzyna. „Liberatura czyli o powstawaniu gatunków (literackich)”. W Liberatura czyli literatura totalna, red. Katarzyna Bazarnik. Kraków: Korporacja Ha!art, 2010.

Fajfer, Zenon. „Liberatura – 496 słów podsumowania.” W Liberatura czyli literatura totalna, red. Katarzyna Bazarnik. Kraków: Korporacja Ha!art, 2010.

Fajfer, Zenon. „Liberatura czyli literatura totalna. (Aneks do »Aneksu do Słownika terminów literackich«)”. W Liberatura czyli literatura totalna, red. Katarzyna Bazarnik. Kraków: Korporacja Ha!art, 2010.

Fajfer, Zenon. „Liberatura. Aneks do słownika terminów literackich”. W Liberatura czyli literatura totalna, red. Katarzyna Bazarnik. Kraków: Korporacja Ha!art, 2010.

Fajfer, Zenon. „Liberum veto?”. WTekst-tura. Wokół nowych form tekstu literackiego i tekstu jako dzieła sztuki, red. M. Dawidek Gryglicka. Kraków: Korporacja Ha!art, 2005.

Gazda, Grzegorz. „Ankieta. Liberatura – awangarda XXI wieku czy nowe spojrzenie na stare dzieła literackie?”. Ha!art. Postydscyplinarny magazyn o nowej kulturze, nr 30 (2010).

Kalaga, Wojciech. „Genologia nomadyczna – gatunek jako metatekst.” Pamiętnik Literacki CIII z. 4 (2012).

Kalaga, Wojciech. „Liberatura: słowo, ikona, przestrzeń.” W Liberatura czyli literatura totalna, red. Katarzyna Bazarnik. Kraków: Korporacja Ha!art, 2010.

Kalaga, Wojciech. „Tekst hybrydyczny. Polifonie i aporie doświadczenia wizualnego”. W Kulturowe wizualizacje doświadczenia, red. Włodzimierz Bolecki i Adam Dziadek. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2010.

Łotman, Jurij. „O semiosfere”. Trudy po znakovym sistemam XVII (1984).

Molinet, Emmanuel. “L’hybridation: un processus décisif dans le champ des arts plastiques “e-portique.” Revue de philosophie et de sciences humaines, 2 (22 Dec 2006), <http://leportique.revues. org/index851.html>

Nowakowski, Radosław. Traktat kartkograficzny czyli rzecz o liberaturze, egzemplarz broszurowy numer czternaście. Dąbrowa Dolna: Liberatorium, 2002.

Przybyszewska, Agnieszka. „Dziesięć lat liberatury (Historia w dużym skrócie)”. W Liberatura czyli literatura totalna, red. Katarzyna Bazarnik. Kraków: Korporacja Ha!art, 2010.

Rypson, Piotr. Piramidy, słońca, labirynty. Poezja wizualna w Polsce od XVI do XVIII wieku. Warszawa: Neriton 2002.

Żyłko, Bogusław. „Uwagi o Łotmanowskiej koncepcji kultury”. Przegląd humanistyczny, nr 4 (1998).


Opublikowane : 2016-06-30


ChawrilskaI. (2016). Korekta za pomocą literówki. Liberatura w kontekście rozważań genologicznych. Er(r)go. Teoria - Literatura - Kultura, (32). Pobrano z https://journals.us.edu.pl/index.php/ERRGO/article/view/4851

Irena Chawrilska  irena.chawrilska@ug.edu.pl
Instytut Filologii Polskiej Wydział Filologiczny Uniwersytet Gdański  Polska



Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).