Liberatura, literatura i książka artystyczna: kontekst, treść i istotne znaczenie materiału



Abstrakt

Niniejszy artykuł porównuje dzieła liberackie z książkami artystycznymi wybranych autorów, oscylując właśnie wokół pojęcia tzw. książki artystycznej. Sarah Bodnam analizuje artystyczne wytwory trzech głównych autorów tego gatunku: amerykańskich autorów Sally Alatalo i Johna McDowalla oraz holenderki Elisabeth Tonnard. Główne podobieństwo między obiemy kategoriami możemy odnaleźć w ich fizycznym nośników, a w szczególności w tym, z jaką dbałością o szczegóły i uważnością są owe dzieła publikowane realizując namysł autora nad rozmiarem, fizycznym wyglądem książki, a także materiałem, z jakiego jest wykonana. Bodman zaznacza, że różnicy między liberaturą a książką artystyczną należy szukać gdzie indziej. Jak twierdzi, autorzy tych drugich skupiają się na książce jako przedmiocie artystycznym, gdzie każdy pozostały element, wliczając w to sam tekst, jest podporządkowany formatowi książki; w odróżnieniu do nich, liberaci tworzą dzieła, których najważniejszym komponentem mimo wszystko wciąż pozostaje tekst i literackość.


Słowa kluczowe

Książka artystyczna; Liberatura; Literackość; Medium; Gatunek

Alatalo, Sally. From Mimeograph to Paperback – A Short History of Sara Ranchouse Publishing. WArtist’s Book Yearbook 2008–09, red. Sarah Bodman. Bristol: Impact Press, 2007. <http://sararanchouse.com/mimeograph.html>.

Alatalo, Sally. Love Takes Two & The Other Side. Sara Ranchhouse Publishing: USA 2006.

Anita M-28 (Sally Alatalo). Unforeseen Alliances. Sara Ranchouse Publishing Romance Series: 2001.

Bazarnik, Katarzyna, Zenon Fajfer. Liberature: Literature in the Form of the Book. <http://www.bookarts. uwe.ac.uk/contrad09/liberature.htm>

Bazarnik, Katarzyna. „Dlaczego od Joyce’a do liberatury (zamiast wstępu).” W Od Joyce’a do liberatury. Szkice o architekturze słowa, red. Katarzyna Bazarnik. Kraków: Universitas, 2002.

Fajfer Zenon. „liryka, epika, dramat, liberatura”. W Od Joyce’a do liberatury. Szkiceo architekturze słowa, red. Katarzyna Bazarnik. Kraków: Universitas, 2002.

McDowall, John. “Some artists’ books and literature”. The Blue Notebook, tom 8, nr 2 (kwiecień 2014).

McDowall, John. Atramentum. United Kingdom: 2012.

McDowall, John. Giornata prima. United Kingdom: 2013.

McDowall, John. In-octavo. United Kingdom: 2013.

Sackett, Colin.Black Bob. Coracle and London: 1989.

Smith, Roch Charles. Understanding Alain Robbe-Grillet. University of South Carolina Press: Columbia, 2000.

Tonnard, Elisabeth. A Dialogue in Useful Phrases. Acquoy: 2010.

Tonnard, Elisabeth. Enduring Freedom, The Poetry of the President. The Netherlands: 2011.

Tonnard, Elisabeth. In this Dark Wood. New York, Rochester: 2008.


Opublikowane : 2016-06-30


BodmanS. (2016). Liberatura, literatura i książka artystyczna: kontekst, treść i istotne znaczenie materiału. Er(r)go. Teoria - Literatura - Kultura, (32). Pobrano z https://journals.us.edu.pl/index.php/ERRGO/article/view/4855

Sarah Bodman  Sarah.Bodman@uwe.ac.uk
Centre for Fine Print Research (CFPR) University of the West of England Bristol United Kingdom  Wielka Brytania
  

Sarah Bodman

Senior Research Fellow

Sarah Bodman Portrait image

Sarah is Senior Research Fellow for Artists' Books at the Centre for Fine Print Research (CFPR), where she runs projects investigating and promoting contemporary book arts. She is also Programme Leader for MA Multi-disciplinary Printmaking at the Bower Ashton Campus.
Sarah is the editor of the Artist's Book Yearbook a biennial reference publication on contemporary book arts, published here by Impact Press (next issue 2016-2017). She is also the editor of the Book Arts Newsletterand The Blue Notebook journal for artists’ books. Sarah writes a regular news column on artists’ books for the ARLIS UK and Ireland News-Sheet, and an artists’ books column for the journal Printmaking Today. 
Sarah is the author of Creating Artists’ Books (a handbook for A&C Black, UK and Watson-Guptill, New York, USA (ISBN 978-0-7136-6509-3). Sarah also works with other institutions nationally and internationally, with the ABPP Artists’ Books Partnership-exhibition Programme which loans books from her CFPR collection to universities, collections, schools, societies, galleries, libraries and bookshops around the world. This programme runs on a rolling basis, with free loans of books to set up exhibitions, workshops, study groups or events that promote the subject to a wider community. 





Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).