Road-side Dog jako „przepisanie” Pieska przydrożnego, czyli jak Czesław Miłosz przedstawia sam siebie czytelnikowi amerykańskiemu / Road-side Dog as “rewriting” of Piesek przydrożny or: How Czesław Miłosz presents himself to American readers
Abstrakt
The article explores André Lefevere’s rewriting / refraction perspective in literary translation on the basis of the Polish and English versions of Czesław Miłosz’s book Piesek Przydrożny (Road-side Dog). Differences between the original and its translation identified in the analysis suggest that Road-side Dog may be seen as a Lefeverian “rewriting” of the original and as such it both confirms and strengthens a unique position of Miłosz and his oeuvre in American literary system.
Słowa kluczowe
rewriting; refraction; American literary system; poetry translation; André Lefevere; Czesław Miłosz
Bibliografia
Carpenter B., 2003: The Gift Returned: Czesław Miłosz and American Poetry. W: H. Stephan, ed.: Living in Translation. Polish Writers in America. Amsterdam—New York, Rodopi, s. 45—76.
Carpenter B., 1999: The Gift Returned. „World Literature Today”, no. 4 (73), s. 631—636.
Ceccherelli A., 2007: Sylwa a tłumaczenie otwarte. (Wokół Pieska podróżnego i jego wersji angielskiej). „Postsciptum”, nr 1 (53), s. 75—88.
Fergusson D., 2016: Stworzenie. A. Gomola, tłum. Kraków, Wydawnictwo M.
Franaszek A., 2011: Miłosz. Biografia. Kraków, Znak.
Gross D.S., 1999: Czesław Miłosz’s Road-side Dog and the Search for Self-Definition. „World Literature Today”, no. 4 (73), s. 649—657.
Gyllensten L., 2019: Award ceremony speach. Dostępne w Internecie: http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1980/presentation-speech.html
Hermans T., 1999: Translation in Systems. Descriptive and System-Oriented Approaches Explained. Manchester, St. Jerome Publishing.
Holmgren B., 2003: America, America: Scouting the Routes of Translation. W: H. Stephan, ed.: Living in Translation. Polish Writers in America. Amsterdam—New York, Rodopi, 2003, s. 29—44.
Kopczyk M., 2011: (Not) New Miłosz in Slovenian. „Przekładaniec. Between Miłosz and Milosz”, nr 25, s. 271—280.
Lefevere A., 2009: Ogórki Matki Courage. A. Sadza, tłum. W: P. Bukowski, M. Heydel, red.: Współczesne teorie przekładu. Antologia. Kraków, Znak, s. 223—247.
Lefevere A., 1984: Refraction. Some Observations on the Occasion of Wole Soyinka’s Opera Wonoyosi. W: O. Zuber-Skerritt, ed.: Page to Stage. Theatre as Translation. Amsterdam, Rodopi, s. 191—198.
Lefevere A., 1992: Translation, Rewriting and the Manipulation of Literary Fame. London—New York, Routledge.
Merton T., Miłosz C., 1991: Listy. M. Tarnowska, tłum. Kraków, Znak.
Mikoś M.J., 2012: Zarys historii polonistyki w Ameryce Północnej. Katowice, Uniwersytet Śląski, Wydawnictwo Gnome.
Miłosz C., 1998: Niemoralność sztuki. W: Idem: Życie na wyspach. Kraków, Znak, s. 9—18.
Miłosz C., 1997: Piesek przydrożny. Kraków, Znak.
Milosz C., 1998: Road-side Dog. C. Milosz, R. Hass, trans. New York, Farrar, Straus and Giroux.
Miłosz C., 2001: Wiersze wszystkie. Kraków, Znak.
Munday J., 2008: Introducing Translation Studies. Theories and Applications. London—New York, Routledge.
Nathan L., Quinn A., 1991: The Poet’s Work: An Introduction to Czeslaw Milosz. Cambridge Massachusetts, London, England, Harvard University Press.
Podsiadło J., 2002: Rzeczy żenujące i ruchy niegodne. „Tygodnik Powszechny”, nr 30 (2768), s. 14.
Szymik J., 1996: Problem Teologicznego Wymiaru Dzieła Literackiego Czesława Miłosza. Katowice, Księgarnia św. Jacka.
Venuti L., 1995: The Translator’s Invisibility. A History of Translation. London—New York, Routledge.
Markowski A., red., 2004: Wielki słownik poprawnej polszczyzny. Warszawa, PWN.
Wilken R.L., 2012: The First Thousand Years: A Global History of Christianity. New Haven, Yale University Press.
Jagiellonian University Polska
https://orcid.org/0000-0002-3929-2210
doktor habilitowany, adiunkt w Katedrze do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową UJ, translatolog, językoznawca i tłumacz. W swoich badaniach zajmuje się kognitywnymi aspektami teorii przekładu oraz różnicami międzykulturowymi w przekładzie. Jego ostatnio opublikowane artykuły translatologiczne to między innymi: English evaluative concepts in a contemporary devotional Christian text: a comparative study of „Dzienniczek” by Faustyna Kowalska and its English translation (2016) i Gdy przekład zaciera ślady: Szekspir jako kryptokatolik i jego tłumacze („Roczniki Humanistyczne KUL” 2016, nr 64 (8)). Twórczości Miłosza poświęcił wcześniej dwa teksty: Translation as a different conceptualization: a linguistic analysis of a poem by Czesław Miłosz and its English translation (w: Cognition in language: volume in honour of professor Elżbieta Tabakowska, 2007) oraz Miłosz—Merton: układ podwójny („Przekładaniec” 2011, nr 25).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
