Motywacja i moralność łowiecka

Andrzej Elżanowski
https://orcid.org/0000-0002-0288-1724


Abstrakt

 

There is a growing public disapproval of the recreational persecution and killing of wild mammals and birds who share with us basic emotional experience that conveys intrinsic value to their lives. Contrary to hunters’ propaganda, both scientific research and testimonies from prominent hunters-writers demonstrate that the thrill of killing is the main and ultimate motive of recreational hunting. The majority of simple-minded hunters are satisfied by any killing, including a canned hunt. However, some recreational hunters combine the killing drive with biophilia which makes them psychologically comparable to rapists. Both the thrill of killing and biophilia are primitive drives that evolved as adaptations in hunter-gatherers. Killing for pleasure (with or without biophilia) has always been evil in terms of both intentions and consequences. At present it is also barbaric in the sense of the opposite of civilization which progressed by increasing the control of primitive drives, in particular aggression.


Słowa kluczowe

hunting; morality; cruelty; biophilia; instrumental aggression

Ainslie G.: Cruelty may be a self‑control device against sympathy. „Behavioral and Brain Sciences” 2006, Vol. 29.

Asche F.: Jagen, Sex und Tiere essen: Die Lust am Archaischen. Melsungen 2014 [wyd. 3].

Beirne P.: Is Theriocide Murder? W: Murdering Animals: Writings on Theriocide, Homicide and Nonspeciesist Criminology. Ed. P. Beirne. London 2018.

Bekoff M.: Murder She Didn’t Write. Why Can Only Humans be Murdered? „Psychology Today” February 12, 2017. Dostępne w Internecie: https://www.psychologytoday.com/us/blog/animal‑emotions/201702/murder‑she‑didnt‑write‑why‑can‑only‑humans‑be‑murdered [data dostępu:12.02.2017].

Browning C.R.: Zwykli ludzie: 101. Policyjny Batalion Rezerwy i „ostateczne rozwiązanie” w Polsce. Przeł. P. Budkiewicz. Warszawa 2000.

Cartmill M.: A View to a Death in the Morning. Cambridge (Mass.) 1996.

Chapron G., P. Kaczensky, J.D. Linnell et al.: Recovery of large carnivores in Europe’s modern human‑dominated landscapes. „Science” 2014, Vol. 346 (6216).

Ciuti S., J.M. Northrup, T.B. Muhly, S. Simi, M. Musian et al.: Effects of Humans on Behaviour of Wildlife Exceed Those of Natural Predators in a Landscape of Fear. „PLoS ONE” 2012, Vol. 7 (11). e50611.doi:10.1371/journal.pone.0050611.

Dickson B.: The ethics of recreational hunting. W: Recreational hunting, conservation and rural livelihoods: Science and practice. Eds. B. Dickson, J. Hutton, W.M. Adams. Oxford 2009.

Elbert T., R. Weierstall, M. Schauer: Fascination violence: On mind and brain of man hunters. „European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience” 2010, Vol. 260 (2).

Elias N.: Über den Prozeß der Zivilisation. Soziogenetische und psychogenetische Untersuchungen. Basel 1939.

Elżanowski A.: Mizoteria. W: Słownik bioetyki, biopolityki i ekofilozofii. Red. M. Ciszek. Warszawa 2008.

Fischer A., V. Kereži, B. Arroyo et al.: (De) legitimising hunting – Discourses over the morality of hunting in Europe and eastern Africa. „Land Use Policy” 2013, Vol. 32.

Flynn C.P.: Hunting and illegal violence against humans and other animals: Exploring the relationship. „Society & Animals” 2002, Vol. 10 (2).

Gamborg C., F.S. Jensen: Attitudes towards recreational hunting: A quantitative survey of the general public in Denmark. „Journal of Outdoor Recreation and Tourism” 2017, Vol. 17.

Gawlik P.: Poświęcić lisa, żeby przyuczyć psa? Samowolka na szkoleniach psów myśliwskich. „Gazeta Wyborcza” z 29 września 2013. Dostępne w Internecie: http://wyborcza.pl/1,76842,14691739,Poswiecic_lisa__zeby_przyuczyc_psa__Samowolka_na_szkoleniach.html [data dostępu: 29.09 2013].

Geist V.: Mountain Sheep and Man in the Northern Wilds. Ithaca 1975.

Gibson K.: More than murder: Ethics and hunting in New Zealand. „Sociology of Sport Journal” 2014, Vol. 31 (4).

Grandin T., C. Johnson: Zrozumieć zwierzęta. Przeł. K. Puławski. Poznań 2011.

Heberlein T.A., G. Ericsson, K.U. Wollscheid: Correlates of hunting participation in Europe and North America. „Zeitschrift für Jagdwissenschaft” 2002, 48 Vol. (1).

Heberlein T.A., T. Willebrand: Attitudes toward hunting across time and continents: The United States and Sweden. „Gibier faune sauvage” 1998, Vol. 15, s. 1071–1080.

Heberlein T.A., G. Ericsson, K.U. Wollscheid: Correlates of hunting participation in Europe and North America. „Zeitschrift für Jagdwissenschaft” 2002, Vol. 48 (1).

Hecker T., K. Hermenau, A. Maedl, M. Schauer, T. Elbert: Aggression inoculates against PTSD symptom severity –Insights from armed groups in the eastern DR Congo. „European Journal of Psychotraumatology” 2013, Vol. 4 (1), art. 20070.

Herzog H.A.: Gender differences in human–animal interactions: A review. „Anthrozoös” 2007, Vol. 20 (1).

Kellert S.: The Value of Life. Washington DC, 1996.

J.R. Kelly, S. Rule: The Hunt As Love and Kill: Hunter‑Prey Relations in the Discourse of Contemporary Hunting Magazines. „Nature and Culture” 2013, Vol. 8 (2).

Kraemer S.: The cruelty of older infants and toddlers. „Behavioral and Brain Sciences” 2006, Vol. 29.

Kruczyński Z.: Farba znaczy krew. Wołowiec 2017.

Kruczyński Z., B. Aksamit: Polują Szyszko i Kukiz. Co roku polscy myśliwi zabijają 1,5 mln zwierząt. „Gazeta Wyborcza. Duży Format” z 4 lutego 2016. http://wyborcza.pl/duzyformat/1,127290,19574949,poluja‑szyszko‑i‑kukiz‑co‑roku‑polscy‑mysliwizabijaja‑1‑5.html [data dostępu: 4.02.2016].

Luke B.: Violent love: hunting, hetersexuality, and the erotics of men’s predation. „Feminist Studies” 1998, Vol. 24 (5).

Łakomski G.: WP ujawnia skandaliczne polowanie Szyszki. 500 bażantów wyrzuconych pod lufę. Dostępne w Internecie: https://wiadomosci.wp.pl/wp‑ujawnia‑skandaliczne‑polowanieszyszki‑500‑bazantow‑wyrzuconych‑pod‑lufe‑6098745194869377a [data dostępu: 8.03.2017].

Malowanie krwią dzika po twarzy. Tak wygląda „pasowanie” na myśliwego w Legnicy. „Wprost” z 2 listopada 2017. Dostępne w Internecie: https://www.wprost.pl/kraj/10084249/malowanie‑krwia‑dzika‑po‑twarzy‑tak‑wyglada‑pasowanie‑na‑mysliwego‑w‑legnicy.html [data dostępu: 2.11.2017].

Marvin G.: Working within: An ethnographer in human‑animal worlds. W: Animals and Society: An Introduction to Human‑Animal Studies. Ed. M. DeMello. New York 2011.

Mayr P.: Just for Fun oder Angst vor dem Tod? Erklärungsversuche für das Jagdbedürfnis von Freizeitjägern. „TIERethik” 2013, Jg. 5 (7),Morris S.P.: Challenging the values of hunting: fair chase, game playing, and intrinsic value. „Environmental Ethics” 2013, Vol. 35.

Nell V.: Cruelty and the psychology of history. „Behavioral and Brain Sciences” 2006, Vol. 29.

Nell V.: Cruelty’s rewards: the gratifications of perpetrators and spectators. „Behavioral and Brain Sciences” 2006, Vol. 29.

Nelson R.: Searching for the Lost Arrow: Physical and Spiritual Ecology. W: The biophilia hypothesis. Red. S.R. Kellert, E.O. Wilson. Washington D.C. 1995.

Ortega y Gasset J.: Meditations on hunting. New York 1972.

Panksepp J.: Affective Neuroscience: The Foundations of Human and Animal Emotions. Oxford 1998.

Parin P.: Die Leidenschaft des Jägers. Hamburg 2003.

Pawełczyńska A.: Wartości a przemoc. Warszawa 1995.

Pinker S.: The better angels of our nature: Why violence has declined. London 2011.

Potegal M.: Human cruelty is rooted in the reinforcing effects of intraspecific aggression that subserves dominance motivation. „Behavioral and Brain Sciences” 2006, Vol. 29.

Rancew‑Sikora D.: Sens polowania – Współczesne znaczenie tradycyjnych praktyk na przykładzie analizy dyskursu łowieckiego. Warszawa 2009.

Reichholf J.H.: Warum Jagd? Folgen des Jagens für Menschen, Tiere, Pflanzen und Landschaften. „TIERethik” 2013, Jg. 5 (7).

Scruton R.: From a view to a death: culture, nature and the huntsman’s art. „Environmental Values” 1997, Vol. 6.

Skubała P.: Moralny wymiar polowania. W: Problemy współczesnego łowiectwa w Polsce. Red. D.J. Gwiazdowicz. Poznań 2012.

Sowa A.: Myśliwi w sutannach – Strzały z ambony. „Polityka” z 18 sierpnia 2015.

Suchecka J.: Tysiące dzieci na polowaniach patrzą na dobijanie i patroszenie zwierząt [Apel do Prezydenta]. „Gazeta Wyborcza” z 9 marca 2015. Dostępne w Internecie: http://wyborcza.pl/1,76842,17541373,Tysiace_dzieci_na_polowaniach_patrza_na_dobijanie.html [data dostępu: 9.03.2015].

Tapper K.: Predation versus competition and the importance of manipulable causes. „Behavioral and Brain Sciences” 2006, Vol. 29.

Tazbir J.: Okrucieństwo w nowożytnej Europie. Warszawa 1993.

The biophilia hypothesis. Eds. S.R. Kellert, E.O. Wilson. Washington D.C. 1995.

Tuider J., U. Wolf: Gibt es eine ethische Rechtfertigung der Jagd? „TIERethik” 2013, Jg. 5 (7).

F. de Waal: Bystre zwierzę. Przeł. Ł. Lamża. Kraków 2016.

Wilson M.S., E. Peden: Aggression and Hunting Attitudes. „Society & Animals” 2015, Vol. 23 (1).

Wilson E.O.: Biophilia: The human bond with other species. Cambridge (Mass.), London 1984.

A. Woods, G.N. Kerr: Recreational game hunting: motivations, satisfactions and participation. Motivations, Satisfactions and Participation. Land Environment and People Research Report No. 18. Lincoln University, Canterbury (New Zeland) 2010.

Varney P.: Animals in Peril. Provo (Utah) 1979.

Zimbardo P.: The Lucifer Effect: Understanding how Good People Turn Evil. New York 2008.


Opublikowane : 2018-12-24


ElżanowskiA. (2018). Motywacja i moralność łowiecka. Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies, (4), 121-134. Pobrano z https://journals.us.edu.pl/index.php/ZOOPHILOLOGICA/article/view/7486

Andrzej Elżanowski 
Uniwersytet Warszawski  Polska
https://orcid.org/0000-0002-0288-1724



Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).