Gatunki pierwotne i wtórne w perspektywie historycznej i współczesnej
Abstrakt
Aleksander Wilkoń
Primary and Secondary Genres in Two Perspectives: an Historical One and a Contemporary One
Aleksander Wilkon's essay challenges some of Mikhail Bakhtin's conceptions which have been taken for granted in textual linguistics and genology. Wilkon is particularly critical of those generalisations which ignore the categories of the individual, the non-systemic and the inimitable Regardless of their inspirations, the generalisations have tended to lead to simplifications and schematism. In the second section of his essay Wilkon questions Bakhtin's division into primary and secondary genres, which comes down to a distinction between utilitarian genres (both spoken and written) and their literary transformations and mutations. Wilkon argues that Bakhtin's overlooks the influence of secondary genres on those genres which function as primary ones and at the same time derive from literary forms. In the final section of the essay its author identifies secondary genres within spoken forms of language, which include magic speech, the speech of play and customs and folk art speech.
ALEKSANDER WILKOŃ, profesor zwyczajny Uniwersytetu w Neapolu (1993-2007), profesor honorowy
Uniwersytetu Śląskiego, były profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Sorbony. Były dziekan Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego (1980-1981), kierownik Katedry Filologii Słowiańskiej w L'Universita' di Napoli. Autor ponad 400 publikacji, w tym 25 książek, m.in. Dziejów języka artystycznego w Polsce. T. I - III; obecnie profesor w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Tarnowie.
Zainteresowania naukowe: filologia polska, slawistyka, językoznawstwo ogólne, kulturoznawstwo, teoria języka poetyckiego, lingwistyka tekstu. Hobby: malarstwo, literatura. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
