De(kon)strukcja podmiotu jako propozycja epistemologiczna. Białoszewski i Heidegger
Abstrakt
Adrian Gleń
De(con)struction of the Subject as an Epistemological Proposal. Bialoszewski and Heidegger
What one may consider as the most significant contribution of Martin Heidegger to the paradigm of modern thought is the anxiety that prompted the ontological analysis in Sein and Zeit and then found its full expression in the philosopher's later writings. This anxiety can be defined as the necessity of formulating the appropriate philosophical apparatus suitable for the task that had been neglected in the European metaphysical tradition: the asking of the question of Being. The article is an attempt at delineating a parallel between Heidegger's ontological question and Bialoszewski's poetical writings. Focusing on the question of Being as an opening, as an invitation extended towards the thinking subject, the argument presents Bialoszewski's poetry as an illustration of what Heidegger names the call of Being, the gift of revelation of Being to Dasein and the possibilities of its acceptance. The author argues that a certain reception Bialoszewski's poetry allows its reader to experience the revelation of Being more directly, thus bringing, at least partially, Heideggerian theoretical dimension into the epistemological, pragmatic experience.
Uniwersytet Opolski; Wydział Filologiczny; Instytut Polonistyki i Kulturoznawstwa Polska
Zainteresowania naukowe:
Pogranicze filozofii i literatury (zwłaszcza w perspektywie dwudziestowieczności),
Filozofia Martina Heideggera,
Polska poezja lingwistyczna,
Twórczość Juliana Kornhausera,
Uprawianie krytyki literackiej,
Prowadzenie badań nad teorią krytyki literackiej.
Moje zainteresowanie koncepcjami Martina Heideggera i współczesnych hermeneutów, które próbowałem wykorzystać do analiz poezji Tymoteusza Karpowicza, Mirona Białoszewskiego i Czesława Miłosza (w książce: Bycie – słowo – człowiek. Inspiracje heideggerowskie w literaturze, Opole 2007) ewoluowało w kierunku aplikacji modelu hermeneutycznego do dyskursu krytycznoliterackiego. Mariaż hermeneutyki i antropologii (spod znaku francuskiej krytyki historycznej i tematycznej) próbowałem praktycznie wprowadzić w Istnieniu i literaturze (Sopot 2010), nazywając uprawiany przeze mnie model pisania krytycznego – hermeneutyką personalistyczną, akcentując przede wszystkim przewartościowanie estetyki dokonane przez hermeneutykę w duchu heideggerowskim, i zwracając uwagę na rolę głosu krytycznego jako wskazu idei.
Interesuję się współczesną hermeneutyką (pracuje nad możliwością skonstruowania Heideggerowskiej wykładni odbioru tekstu literackiego i przysposobieniem filozoficznych kategorii egzystencjalnych do rozumienia tekstu literackiego), poezją Mirona Białoszewskiego (ogólnie tzw. poezją lingwistyczną) i problematyką podmiotowości, przedmiotem i istnieniem we współczesnej literaturze. Zajmuję się również krytyką literacką, uprawiam twórczością poetycką (szkice i wiersze drukowałem m.in.: na łamach "Kresów", "Zeszytów Literackich", "Śląska" i "Toposu").
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
