Początki referowania monologu wewnętrznego w czeskiej literaturze narracyjnej
Abstrakt
Z czeskiego przełożyła Izabela Mroczek.
W niniejszym artykule zostają zanalizowane struktury monologów wewnętrznych obecne w czeskiej literaturze drugiej połowy XIX wieku. Opierając się na pismach Lubomíra Doležela, autor nakreśla oraz bada ewolucję oraz rozwój różnych form monologów wewnętrznych i zwraca szczególną uwagę na rolę, jaką pełnią dla samej narracji oraz figury narratora. Celem artykułu jest natomiast egzemplifikacja rozbudowanego procesu zmiany, w ramach której monolog oparty na mowie zależnej zastąpił psycho-narrację oraz wyjaśnienie znaczenia tego przeesunięcia, mając na uwadzę funckję monologu dla danej postaci, fabuły oraz budowy świata wewnątrz teksualnego mikrokosmosu .
Słowa kluczowe
Monolog wewnętrzny; Literatura XIX wieku; Literatura czeska; Historia literatury; Narratologia
Bibliografia
Adam, Robert. “Dvě kapitoly z dějin vyprávěcí perspektivy v české literature.” Česká literatura 52 (2004): 172–193.
Arystoteles.Poetyka. Tłum. H. Podbielski. Wrocław: Ossolienum, 1983.
Cohn, Dorrit. Transparent Minds. Princeton: Princeton University Press, 1978.
Doležel, Lubomír. Heterocosmica. Fikce a možné světy. Praha: Karolinum, 2003.
Doležel, Lubomír. Knížka o jazyce a stylu soudobé české literatury. Praha: Orbis, 1962.
Doležel, Lubomír. Narativní způsoby v české literaturę. Praha: Český spisovatel, 1993.
Doležel, Lubomír. O stylu moderní české prózy, Nakladatelství. Praha: ČSAV, 1960.
Doležel, Lubomír. Studie z české literatury a poetiky. Praha: Torst, 2008.
Genette, Gérard. Narrative Discourse Revisited, przeł. Lawrence Asher. Ithaca – New York: Cornell University Press, 1990.
Genette, Gérard. Narrative Discourse: An Essay in Method, przeł. Lawrence Asher. Ithaca – New York: Cornell University Press, 1983 [1972].
Herman, David. The Emergence of Mind. Lincoln: University of Nebraska Press, 2011.
Janáčková, Jaroslava. „Przedmowa.” W V. M. Kramerius, Zazděná slečna a jiné příhody pro vyražení. Praha: Československý spisovatel, 1980.
Koten, Jiří. “Filmový efektv prozaických vyprávěních Karla Hynka Máchy.” W Máchovské rezonance, red. Karel Piorecký. Praha: ÚČL AV ČR – Akropolis, 2010.
Němcová, Božena. Pohorská vesnice. V zámku a v podzámčí. Praha: Československý spisovatel, 1981.
Neruda, Jan. „Trhani.” W Arabesky a studie. Praha: Čin, 1941.
Palmer, Alan. Fictional Minds. Lincoln –London: University of Nebraska Press, 2004.
Pfleger-Moravský, Gustav. „Dvojí věno.” W Sebrané spisy G. Pflegra-Moravského IV, Praha: I.L. Kober, 1878.
Pfleger-Moravský, Gustav. Dva umělci. Praha: Fr. Ziegner, 1928.
Pfleger-Moravský, Gustav. Z malého světa. Praha: SNKUL, 1962
Pfleger-Moravský, Gustav. Ztracený život. Praha: Melantrich, 1933.
Ronen, Ruth. Representing the Real. Amsterdam – New York: Rodopi B.V., 2002.
Šmilovský, Alois Vojtěch. Rozptýlené kapitoly. Praha: Československý spisovatel, 1983.
Stanzel, Franz. Teorie vyprávění. Przeł. Jiří Stromšík. Praha: Odeon, 1988.
Světlá, Karolina. Kříž u potoka. Praha: Odeon, 1974.
Světlá, Karolina. První Češka. Praha: Melantrich, 1975.
Uspienski, Boris. Poetika kompozice. Przeł. Bruno Solařík. Brno: Host, 2008.
Vodička, Felix. Počátky krásné prózy novočeské. Jinočany: H&H, 1994.
Univerzita Jana Evangelisty Purkyne v Ústí Nad Labem (Jan Evangelista Purkyně University in Ústí Nad Labem Czechia
BIO Jiří'ego Kotena
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
