Powroty do <i>close reading</i> we współczesnych lekturach literatury XX wieku
Abstrakt
Tomasz Cieślak-Sokołowski
Katedra Krytyki Współczesnej
Wydział Polonistyki
Uniwersytet Jagielloński
The Return of Close Reading in Contemporary Interpretations of 20th Century Literatures
AbstractThe present article offers an insight into contemporary discussions concerning the category of close reading. It is in such a context that the author is able to shed light upon the special status of such forms of contemporary literary criticism that do not attempt to change paradigms, but rather are organized by gestures of corrections and reconfiguration. Postulating the “return of close reading,” the author departs from the basic tenets of New Criticism to illustrate some of the more recent concepts of what close reading is today and how they affect the interpretation of contemporary works of literature and, by extension, texts of culture.
Keywords: close reading, New Criticism, interpretation, 20th century literature
Powroty do close reading we współczesnych lekturach literatury XX wieku
Streszczenie
Artykuł skupia się na próbie opisania współczesnych dyskusji na temat kategorii close reading. Jednocześnie autor tekstu zwraca uwagę na szczególny status współczesnych badań literackich, którym nie tyle zależy na zmianach paradygmatów, ile dynamice rewizyjnych korekt, przesunięć i rekonfiguracji.
Słowa kluczowe: close reading, Nowa Krytyka, interpretacja, literatura XX wieku.
Słowa kluczowe
close reading; Nowa Krytyka; interpretacja; literatura XX wieku
Bibliografia
Cleanth Brooks, The Well Wrought Urn: Studies in the Structure of Poetry, Houghton Mifflin Harcourt, New York 1947.
Reuben A. Brower, The Fields of Light: An Experiment in Critical Reading, New York 1951.
David Damrosch, Literatura światowa w dobie postkanonicznej i hiperkanonicznej, przeł. Anna Tenczyńska, w: Niewspółmierność. Perspektywy nowoczesnej komparatystyki, red. Tomasz Bilczewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
Terry Eagleton, How to Read a Poem, Blackwell Publishing, Malden–Oxford 2007.
Terry Eagleton, Jak czytać literaturę, przeł. Anna Kunicka, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2014.
Rita Felski, Modernist Studies and Cultural Studies: Reflections on Method, „Modernism/modernity” 2003, 3/2003, nr 10.3.
Hugh Kenner, The Pound Era, University of California Press, Berkeley 1971.
Michał Paweł Markowski, Formalizm amerykański – New Criticism, w:
Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Wydawnictwo Znak, Kraków 2006.
Jakub Momro, Krytyka – pomiędzy erosem i poznaniem, „FA-art” 2008, 1/2008, nr 71.
Franco Moretti, Conjectures on World Literature, „New Left Review” 2000, nr 1.
Ryszard Nycz, Wprowadzenie. Kulturowa natura, słaby profesjonalizm. Kilka uwag o przedmiocie poznania literackiego i statusie dyskursu literaturoznawczego, w: Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. Michał Paweł Markowski, Ryszard Nycz, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2006.
John Crowe Ransom, Krytyka jako czysta spekulacja, przeł. Małgorzata Szpakowska, w: Nowa Krytyka. Antologia, wstęp i oprac.
Zdzisław Łapiński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1983.
Marjorie Perloff, Hugh Kenner and the Invention of Modernism, „Modernism/modernity” 2005, 3/2005, nr 12.3.
Marjorie Perloff, Zróżnicowane czytanie, przeł. Tomasz Cieślak-Sokołowski, „Wielogłos” 2011, 1/2011, nr 9.
Elżbieta Rybicka, Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2014.
Elżbieta Rybicka, Zwrot topograficzny w badaniach literackich, w: Kulturowa teoria literatury, t. 2, red. Teresa Walas, Ryszard Nycz, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2012.
Mark Wollaenger, Introduction, w: The Oxford Handbook of Global Modernisms, red. Mark Wollaeger, Matt Eatough, Oxford University Press, Oxford 2012.
Katedra Krytyki Współczesnej Wydział Polonistyki Uniwersytet Jagielloński Polska
Tomasz Cieślak-Sokołowski – adiunkt w Katedrze Krytyki Współczesnej Wydziału Polonistyki UJ, krytyk i historyk literatury. Autor książek „Mój wszechświat uczyniony”. O poezji Janusza Szubera (2004), Moment lingwistyczny. O wczesnym pisarstwie Ryszarda Krynickiego i Stanisława Barańczaka (2011). Współredaktor (wraz z Dorotą Kozicką) tomów Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku: między rynkiem a uniwersytetem (2007), Formacja 1910. Świadkowie nowoczesności (2011). Z Kacprem Bartczakiem przełożył książkę Marjorie Perloff Modernizm XXI wieku. „Nowe” poetyki (2012, wyd. 2014). Członek redakcji „Nowej Dekady Krakowskiej”, redaktor prowadzący „Nowej Dekady” (serwisu krytycznego).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
