Programming the Polish language in bilingual children
Abstract
Nowadays, the teachers of Polish are facing a new phenomenon with increased frequency: namely, that of bilingualism or multilingualism in Polish schools or among the expatriate Poles, which is consequent to the population migration patterns. And with it, a new challenge is thus posed: to look at the Polish language functionally and to teach it in a communicative way. A preschool teacher or a Polish teacher may seek the support of a speech therapist who has the ability to build, rebuild and develop linguistic and communicative competences in children whose language difficulties are caused by the interference between two or even three language systems or which result from speech disorders. The methods of teaching foreign languages, effective in „language programming”, may also prove useful for this purpose. The article is a review of the methods and techniques used in teaching Polish as a foreign language to children of foreigners or Polish bilingual children of preschool and early school age, which methodology can also be implemented in the treatment of children with speech delay (alalia). The article also presents examples of grammar exercises developed by the Author, which are aimed at mastering nominal and verbal inflection and developing receptive (passive) and productive (active) language skills.
Keywords
bilingualism; language programming; the methods of teaching foreign languages to children
References
Arabski, J. (1996). O przyswajaniu języka drugiego (obcego). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Achtelik, A., Niesporek-Szamburska, B. (2009). Bawimy się w polski 1. Katowice: Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej.
Bloomfield, L. (1963). Language. New York: Holt, Rinehart, and Winston.
Brzeziński, J. (1987). Nauczanie języków obcych dzieci. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Cieszyńska-Rożek, J. (2018). Rozwój systemu językowego dzieci bilingwalnych. W: E. Czaplewska (red.), Logopedia Międzykulturowa (s. 132–149). Gdańsk: Harmonia Universalis.
Ciszewska-Psujek, U. (2018). Metody glottodydaktyczne w rozwijaniu kompetencji gramatycznej dzieci objętych terapią logopedyczną. W: A. Domagała, U. Mirecka (red.), Metody terapii logopedycznej (s. 245–259). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Czaplewska, E. (2018). Rola logopedii we współczesnych społeczeństwach wielokulturowych. W: E. Czaplewska (red.), Logopedia Międzykulturowa (s. 261–281). Gdańsk: Harmonia Universalis.
De Houwer, A. (2009). Bilingual first language acquisition. Bristol-Buffalo, NY: Multilingual Matters.
Domagała, A., Mirecka, U. (red.), (2018). Metody terapii logopedycznej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Gębal, P., Miodunka, W.T. (2020). Dydaktyka i metodyka nauczania języka polskiego jako obcego i drugiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grabias, S. (2012). Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego. W: S. Grabias, Z.M. Kurkowski (red.), Logopedia. Teoria zaburzeń mowy (s. 15–72). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Janowska, I. (2011). Podejście zadaniowe do nauczania i uczenia się języków obcych. Na przykładzie języka polskiego jako obcego. Kraków: Universitas.
Klein, W. (2007). Przyswajanie drugiego języka: proces przyswajania języka. Tłum. J. Okuniewski. W: I. Kurcz (red.), Psychologiczne aspekty dwujęzyczności (s. 89–142). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Komorowska, H. (2001). Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa: Fraszka Edukacyjna.
Kondrat, D. (2015). Metody pracy z dziećmi w przedszkolu. Języki Obce w Szkole. Nauczanie Języków w Przedszkolu, 1, 71–76, http://jows.pl/content/metody-pracy-z-dziecmi-w-przedszkolu?page=show, [data dostępu: 23.05.2017].
Kowalewska, M. (2011). Jak skutecznie uczyć dziecko języka polskiego jako obcego/drugiego? W: D. Cieślikowska (red.), Edukacja dla integracji. O doświadczeniach, pomysłach, działaniach praktycznych w wielokulturowych klasach (s. 44–75). Kraków: Stowarzyszenie Willa Decjusza.
Kurcz, I. (1992). Język a psychologia. Podstawy psycholingwistyki. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Kurcz, I. (2000). Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Scholar.
Laskowski, R. (2009). Język w zagrożeniu. Przyswajanie języka polskiego w warunkach polsko-szwedzkiego bilingwizmu. Kraków: Universitas.
Lipińska, E. (2003). Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Lipińska, E. (2006). Przyswajanie języka pierwszego a uczenie się języka obcego/drugiego. W: A. Seretny, E. Lipińska (red.), Z zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego (s. 19–28). Kraków: Universitas.
Lipińska, E., Seretny, A. (2003). ABC metodyki nauczania języka polskiego jako obcego. Kraków: Universitas.
Maciocha, A. (2013). Podejście zadaniowe na tle innych metod w glottodydaktyce. Kwartalnik Polonicum, 1, 42–49.
Majewska-Tworek, A., Tarkowski, Z. (2018). Terapia logopedyczna dziecka dwujęzycznego. W: A. Domagała, U. Mirecka (red.), Metody terapii logopedycznej (s. 261–286). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Majewska-Wójcik, A., Smoleń-Wawrzusiszyn, M. (2015). Z Anią przez Polskę. Lublin–Chicago: Kenbooks.
Makarski, W. (1999). Baw się z nami. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Michalewska, M.T. (1991). Polszczyzna osób bilingwalnych w Zagłębiu Ruhry w sytuacji oficjalnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Mikielewicz, R., Weislo, A. (2003). Uczymy się świata po polsku (cz. 1). Warszawa: Wspólnota Polska.
Miodunka, W.T. (2003). Bilingwizm polsko-portugalski w Brazylii. W stronę lingwistyki humanistycznej. Kraków: Universitas.
Miodunka, W.T. (2010). Polszczyzna jako język drugi. Definicja języka drugiego. W: J. Gruchała, H. Kurek (red.), Silva rerum philologicarum. Studia ofiarowane Profesor Marii Strycharskiej-Brzezinie z okazji Jej jubileuszu (s. 233–245). Kraków: Universitas.
Młyński, R. (2010). Obraz rodziny w wypowiedziach bilingwalnego chłopca. W: M. Michalik, A. Siudak (red.), Zagadnienia mowy i myślenia (s. 219–232). Kraków: Collegium Columbinum (Nowa Logopedia, t. 1).
Młyński, R. (2012). Dwujęzyczność dziecięca w perspektywie glottodydaktyki i logopedii. Próba syntezy. W: M. Michalik, A. Siudak, Z. Orłowska-Popek (red.), Diagnoza różnicowa zaburzeń komunikacji językowej (s. 93–111). Kraków: Collegium Columbinum (Nowa Logopedia, t. 3).
Pelc, T. (1997). Teraz polski. Gry i ćwiczenia komunikacyjne. Podręcznik dla nauczycieli języka polskiego jako obcego. Łódź: WING.
Pomykałło, A. (2008). ABC po polsku. Warszawa: Stowarzyszenie Vox Humana.
Ptak, M., Tyl, E. (2016). Ania w przedszkolu (cz. 1). Chicago: Kenbooks.
Rabiej, A. (2009). Lubię polski! (cz. 1 i 2). Kraków: Fogra.
Rabiej, A. (2010). Lubię polski! (cz. 2). Kraków: Fogra.
Rokita-Jaśkow, J. (2015). Spór o metodę, czyli jak najlepiej uczyć dzieci języków obcych. Języki Obce w Szkole. Nauczanie Języków w Przedszkolu, 1, 31–35, http://jows.pl/content/spor-o-metode-czylijak-najlepiej-uczyc-dzieci-jezykow-obcych [data dostępu: 23.05.2017].
Rubak, A. (2013). Metodyka nauczania języka angielskiego w kształceniu zintegrowanym. Języki Obce w Szkole. Nauczanie Języków w Przedszkolu, 1, 198–103, http://jows.pl/content/metodyka-nauczania-j%C4%99zyka-angielskiego-w-kszta%C5%82ceniu-zintegrowanym?page=show [data dostępu: 23.05.2017].
Stempek, I., Grudzień, M., Kuc, P. (2016). Polski krok po kroku. Junior. Seria podręczników do nauki języka polskiego jako obcego. Kraków: Glossa.
Tarkowski, Z., Wiewióra, D. (2017). Bilingwizm a rozwój mowy dziecka. W: Studia logopedycznolingwistyczne. Księga jubileuszowa z okazji 70-lecia urodzin Profesora Edwarda Łuczyńskiego (s. 109–131). Gdańsk: Harmonia Universalis.
Weinreich, U. (1964). Languages in contact findings and problems. London–Hague–Paris: Mouton.
Wodniecka, Z., Mieszkowska, K., Durlik, J., Haman, J. (2018). Kiedy 1 + 1 ≠ 2, czyli jak dwujęzyczni przyswajają i przetwarzają język(i). W: E. Czaplewska (red.), Logopedia międzykulturowa (s. 92–131). Gdańsk: Harmonia Universalis.
Wróblewska-Pawlak, K. (2004). Język – tożsamość – imigracja. O strategiach adaptacyjnych Polaków zamieszkałych we Francji w latach osiemdziesiątych XX wieku. Warszawa.
Wróblewska-Pawlak, K. (2013). Naturalna dwujęzyczność, czyli o dwujęzycznym wychowaniu dzieci. Języki Obce w Szkole, 1, 88–97, http://jows.pl/sites/default/files/Wr%C3%B3blewska-Pawlak.pdf [data dostępu: 02.03.2021].
Żydek-Bednarczuk, U. (2002). Sprawność językowa we współczesnej edukacji polonistycznej. W: H. Synowiec (red.), W kręgu dydaktyki języka i literatury polskiej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Edwardowi Polańskiemu (s. 119–126). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Żydek-Bednarczuk, U. (2007). Bilingwizm w badaniach glottodydaktycznych, społecznych i kulturowych. W: J. Tambor, A. Achtelik (red.), Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego (s. 223–237). Katowice: Gnome.
School of Polish Language and Culture, Catholic University of Lublin Poland
https://orcid.org/0000-0002-8487-0358
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.