POCIĄGI ŚMIERCI – kilka uwag o konstrukcji hasła słownikowego
Abstrakt
DEATH TRAINS – Some Notes on the Construction of the Dictionary Entry
The article discusses the topos of the death train in Polish literature and collective imagination. In the first part, the author presents the genesis of the topos and reconstructs its meanings. In the second part, he focuses on the specific problems related to including the entry in the future dictionary of the topoi of the Holocaust. The topos of the death train is one of the oldest ones in the collection of the Holocaust‑related themes. It is often perceived as a synonym to the Shoah. The author of the article enumerates and briefly interprets the most significant literary and cultural examples of the death trains.
Key words: Literary topos, Holocaust, Holocaust literature
Bibliografia
Amiel I.: Osmaleni. Izabelin 1999.
Bauman Z.: Nowoczesność i Zagłada. Przeł. T. Kunz. Kraków 2009.
Buryła S.: Proza epoki Marca i wokół Marca ’68. „Ruch Literacki” 2013, z. 2, s. 219–237.
Buryła S.: Tematy (nie)opisane. Kraków 2013.
Cesarani D.: Eichmann – jego życie i zbrodnie. Przeł. J. Lang. Zakrzewo 2008.
Domańska E.: Historia o przeszłości w nowej humanistyce. Poznań 2006.
Dygat S.: Dworzec w Monachium. Warszawa 1973.
Hilberg R.: Zagłada Żydów europejskich. Przeł. J. Giebułtowski. Warszawa 2014.
Krupa B.: Wspomnienia obozowe jako specyficzna odmiana pisarstwa historycznego. Kraków 2006.
Lanzmann C.: Shoah. Przeł. M. Bieńczyk. Koszalin 1993.
Literatura polska wobec Zagłady (1939–1968). Red. S. Buryła, D. Krawczyńska, J. Leociak. Warszawa 2012.
Morawiec A.: Literatura w lagrze, lager w literaturze. Fakt – temat – metafora. Łódź 2009.
Morawiec A.: Lokomotywa (do Bełżca) Janki Hescheles. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” (w druku).
Rogalski A.: Daleka Północ. Warszawa 1972.
Snyder T.: Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem. Przeł. B. Pietrzyk. Warszawa 2015.
Tomasik W.: Ikona nowoczesności. Kolej w literaturze polskiej. Wrocław 2007.
Tomasik W.: Szalony bieg. Kolej i ciemna nowoczesność. Warszawa 2015.
Traverso E.: Europejskie korzenie przemocy nazistowskiej. Przeł. A. Czarnacka. Warszawa 2001.
Zagłada w „Medalionach” Zofii Nałkowskiej. Tekst i konteksty. Red. T. Żukowski. Warszawa 2016.
Żywulska K.: Pusta woda. Warszawa 1963.
Instytut Polonistyki i Logopedii, Uniwersytet Warmińsko‑Mazurski w Olsztynie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
