Gzy żelazne i ludzkie owady. „Entomologia” wojenna Marii Pawlikowskiej‑ Jasnorzewskiej
Abstrakt
Iron Horseflies and Human Insects. War “Entomology” of Maria Pawlikowska‑Jasnorzewska
The author of this article is interested in insect motifs appearing above all in Maria Pawlikowska‑Jasnorzewska’s Szkicownik poetycki. The modern war described by the poet shatters the epidermal order of the world; it seems to allow the incomprehensible – that which is not an object yet, such as insects‑planes, but which is not a subject anymore, such as the human changed by the war. The latter – reduced to the role of a trash animal, a stigmatised being – imperceptibly finds himself or herself in the world that he or she is prone to perceive as the world of the insect.
Key words: Pawlikowska‑Jasnorzewska, Szkicownik poetycki, insects, modern war, trash animal
Bibliografia
Aeroxon. Geschichte. Dostępne w Internecie: https://www.aeroxon.de/unternehmen/geschichte.html [data dostępu: 06.05.2017].
Allen A.: Fantastyczne laboratorium doktora Weigla. Lwowscy uczeni, tyfus i walka z Niemcami. Przeł. B. Gadomska. Wołowiec 2016.
Baratay É.: Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii. Przeł. P. Tarasewicz. Gdańsk 2014.
Bauman Z.: Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa 2000.
Chwin S: „Dachau koników polnych”. Miłosz i „ukąszenie darwinowskie”. W: S. Chwin: Miłosz. Interpretacje i świadectwa. Gdańsk 2012, s. 13–55.
Ciesielska M.: Tyfus – choroba czasu pokoju i wojny. „Niepodległość i Pamięć” 2016, T. 23, nr 2, s. 93–113.
Connor S.: Mucha. Historia – antropologia – kultura. Przeł. B. Stanek. Kraków 2006.
Douglas M.: Czystość i zmaza. Przeł. M. Bucholc. Wstępem opatrzyła J. Tokarska‑Bakir. Warszawa 2007.
Filipowicz A.: Sztuka mięsa. Somatyczne oblicza poezji. Gdańsk 2013.
Flies and Disease: Kill the Fly and Save the Child. An Early British Public Health Poster (c. 1920). Dostępne w Internecie: https://uk.pinterest.com/pin/298504281522217680/ [data dostępu: 06.05.2017].
Gielata I.: Pochwała nowoczesnej głupoty (o kronikach Antoniego Słonimskiego). W: Czytanie Dwudziestolecia IV. T. 2. Red. E. Wróbel, J. Warońska. Częstochowa 2016, s. 209–220.
Hurnikowa E.: Natura w salonie mody. O międzywojennej liryce Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej. Warszawa 1995.
Kokoszka M.: Pawlikowska i antropofobia. „Magazyn Kultury Most” 2013, nr 6–7, s. 47–48.
Konopski L.: Historia broni chemicznej. Warszawa 2009.
Korczak J.: Pisma wybrane. T. 4. Warszawa 1978.
Kristeva J.: Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie. Przeł. M. Falski. Kraków 2007.
Krupiński P.: „Dlaczego gęsi krzyczały?”. Zwierzęta i Zagłada w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Warszawa 2016.
Kwiatkowski J.: Wstęp. W: M. Pawlikowska‑Jasnorzewska: Wybór poezji. Oprac. J. Kwiatkowski. Wrocław–Warszawa–Kraków 1998, s. V–CXVI.
Leociak J.: „Jeśli zdążę, napiszę apologię wszy”. O insektach w tekstach Korczaka. „Res Publica Nowa” 2008, nr 1–2, s. 84–92.
Lica Z.: Armia przyszłości: bojowe rekiny, szpiegujące chrząszcze i szczury cyborgi. Dostępne w Internecie: http://gazetabaltycka.pl/promowane/armia‑przyszlosci‑bojowerekiny‑szpiegujace‑chrzaszcze‑i‑szczury‑cyborgi [data dostępu: 06.05.2017].
Maciołek M.: Kształtowanie się nazw owadów w języku polskim. Procesy nominacyjne a językowy obraz świata. Katowice 2013.
Majewski E.: Doktor Muchołapski. Fantastyczne przygody w świecie owadów. Posłowie C. Miłosz. Ilustr. E. Bojańczyk. Warszawa 2013.
Miłosz C.: Wiersze wszystkie. Wyd. II uzup. Kraków 2015.
Nasiłowska A.: Ekologiczna Pawlikowska. „Tygodnik Powszechny” 1995, nr 29, s. 12.
Nasiłowska A.: Poetka miłości, poetka natury. W: M. Pawlikowska‑
Jasnorzewska: Butterflies. Selected Poems / Motyle. Poezje wybrane. Wybrali i przeł. B. Plebanek, T. Howard. Posłowie A. Nasiłowska. Kraków 2000, s. 152–157.
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej, Uniwersytet Śląski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
