Monolog psa zaplątanego w dzieje. O nie‑ludzkich narracjach wojennych
Abstrakt
The Monologue of a Dog Entangled in History. On Non‑human War Narrations
The article provides an endeavour to look at animal narration in the context of Shoah literature. Focusing primarily on Asher Kravitz’s novel The Jewish Dog, the author examines whether letting a non‑human creature speak is only a desire to create a new representation or rather a part of the visible tendency to both include beings other than human in our history and everyday life, and affirm their role in these areas.
Key words: animal narration, Asher Kravitz, posthumanism, animal character
Bibliografia
Agamben G.: Otwarte (fragmenty). Przeł. P. Mościcki. „Krytyka Polityczna” 2008, nr 15, s. 124–138.
Bakke M.: Bio‑transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu. Wyd. II. Poznań 2015.
Banki L.: „Komedia o Holocauście” – gatunek niemożliwy. Przeł. A. Ubertowska. „Teksty Drugie” 2009, nr 4, s. 227–244.
Baratay É.: Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii. Przeł. P. Tarasewicz. Gdańsk 2014.
Barcz A.: Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej. Katowice 2016.
Borkowski M., Sugiera M.: W pułapce przeciwieństw. Ideologie tożsamości. Warszawa 2012.
Ebbig K.: Obcy – Inny – Ja. Zwierzęce lustra literatury. W: Ciała obce. Red. M. Jedliński, K. Witczak. Bydgoszcz 2016, s. 93–102.
Haraway D.: When Species Meet. Minneapolis–London 2008.
Horovitz A.: Oczami psa. Co psy wiedzą, myślą i czują. Przeł. M. Bugajska. Warszawa 2016.
Jarzyna A.: Szlemiele. Zwierzęta wobec Zagłady w literaturze dla dzieci. „Narracje o Zagładzie” 2016, nr 2, s. 235–256.
Koehler W.: Zwierzęta czekają. Warszawa 1981.
Kravitz A.: The Jewish Dog. Trans. by M. Kessler. New York 2015.
Krupiński P.: „Dlaczego gęsi krzyczały?”. Zwierzęta i Zagłada w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Warszawa 2016.
Lestel D.: Myśleć sierścią. Zwierzęcość w perspektywie drugoosobowej. Przeł. A. Dwulit. W: Zwierzęta i ich ludzie. Zmierzch antropocentrycznego paradygmatu? Red. A. Barcz, D. Łagodzka. Warszawa 2015, s. 17–33.
Rutkowska M.: Odmienna świadomość? Zwierzę jako narrator. W: Człowiek w relacji do zwierząt, roślin i maszyn w kulturze. Red. J. Tymieniecka‑
Suchanek. T. 1: Aspekt posthumanistyczny i transhumanistyczny. Katowice 2014, s. 208–218.
Sax B.: Animals in the Third Reich. Pets, Scapegoats, and the Holocaust. Foreword K.P. Fischer. New York–London 2000.
Schmitt É‑E.: Pies. W: É‑E. Schmitt: Małżeństwo we troje. Przeł. A. Sylwestrzak‑Wszelaki. Kraków 2013, s. 42–80.
Szymborska W.: Monolog psa zaplątanego w dzieje. W: W. Szymborska: Dwukropek. Kraków 2006, s. 22–24.
Żychliński A.: Zwierzę, którego nie ma. Experimentum de hominis natura. „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2009, nr 4, s. 51–60.
Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
