O nieludzkim „ludzkim” i „niezwierzęcym” zwierzęcym zachowaniu: z lektury wiersza <i>Ludzie i hieny</i> Frydzi Kiwatz


Abstrakt

On Inhuman Human and Inanimal Animal Behaviour. Reading Frydzia Kiwatz’s Ludzie i hieny

The paper, based on an analysis of Frydzia Kiwatz’s poem included in Tango łez śpiewajcie muzy. Poetyckie dokumenty Holokaustu indicates the necessity of returning to the historical contexts which the works from the times of the Shoah are indebted to. Consequently, the boundary between human and inhuman, described in the poem, might be read differently depending on the approach one decides to adopt. This boundary, however, is possible to be rethought anew, since the poem deeply re‑reads the stereotypical division into what is significant for humans, and what – for animals.

Key words: Shoah, poetry, animal studies, victims, bestiality


Barcz A.: Posthumanizm i jego zwierzęce odgłosy w literaturze. „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2, s. 60–79.

Domańska E.: Humanistyka ekologiczna. „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2, s. 13–32.

Gluck P.: Jagnięta ofiarne w wilczym przebraniu. Przeł. A. Czarna. W: Zrozumieć Zagładę. Społeczna psychologia Holokaustu. Red. nauk. L.S. Newman, R. Erber. Przeł. M. Budziszewska [i in.]. Warszawa 2009, s. 103–130.

Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień‑Sławińska A., Sławiński J.: Słownik terminów literackich. Red. J. Sławiński. Wrocław 1989.

Keff B.: Tango łez śpiewajcie muzy, czyli czym jest zawartość tej książki. W: Tango łez śpiewajcie muzy. Poetyckie dokumenty Holokaustu. Wstęp, wybór i oprac. B. Keff. Warszawa 2012, s. 11–26.

Kopaliński W.: Słownik symboli. Warszawa 1990.

Krupiński P.: „Dlaczego gęsi krzyczały?”. Zwierzęta i Zagłada w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Warszawa 2016.

Szymborska W.: Wystarczy. Kraków 2012.

Tango łez śpiewajcie muzy. Poetyckie dokumenty Holokaustu. Wstęp, wybór i oprac. B. Keff. Warszawa 2012.

Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia. Red. E. Domańska. Poznań 2010.

Ubertowska A.: Natura u kresu (ekocyd). Podmiotowość po katastrofie. „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2, s. 33–44.

Zajonc R.B.: Zoomorfizm ludzkiej zbiorowej przemocy. Przeł. A. Czarna. W: Zrozumieć Zagładę. Społeczna psychologia Holokaustu. Red. nauk. L.S. Newman, R. Erber. Przeł. M. Budziszewska [i in.]. Warszawa 2009, s. 197–211.

Pobierz

Opublikowane : 2017-12-29


PrzymuszłaB. (2017). O nieludzkim „ludzkim” i „niezwierzęcym” zwierzęcym zachowaniu: z lektury wiersza <i>Ludzie i hieny</i&gt; Frydzi Kiwatz. Narracje O Zagładzie, (3), 189-199. https://doi.org/10.31261/NoZ.2017.03.12

Beata Przymuszła  martacuber@interia.pl
Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).