Proza macedońska XXI wieku. Literatura „małego narodu” w przekładach na język polski

Lilla Moroz-Grzelak
https://orcid.org/0000-0001-5176-2804

Abstrakt

This article presents 21st-century Macedonian prose as it appears in contemporary Polish translation. Novels and stories by Macedonian authors are evidence of the great degreee to which this literature has recently developed. Topics under consideration include an analysis of the fine quality of modern Macedonian prose, as well as the high attainment of its Polish translators, who, using their own translation strategies, successfully transfer one cultural code to another.


Słowa kluczowe

Blaze Koneski; Macedonian Literature; literature of a small nation; Polish translators

Literatura podmiotu

Bužarovska R., 2016: Lilka [Лилка]. A. Kamińska, tłum. „Biblioteka. Magazyn Literacki”. Dostępne w Internecie: https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/utwory/lilka/ [dostęp: 23.07.2019].

Bužarovska R., 2018: Ojciec [Татко]. E. Micevska Zmejkoska, A. Granos, tłum. „Inter-. Literatura-Krytyka-Kultura”, nr 4 (18). Dostępne w Internecie: https://pismointer.wordpress.com/aktualny-numer/przeklady/rumena-buzarowska-ojciec/ [dostęp: 22.07.2019].

Dimkovska L., 2010: Ukryta kamera [Скриена камера]. D. Cirlić-Straszyńska, tłum. Warszawa, PIW.

Dimkovska L., 2019: Non-Oui [Нон — Уи]. D. Cirlić-Straszyńska, tłum. Warszawa, Biblioteka Słów.

Kujundžiski Ž., 2012: Spectator [Spectator]. Z. Dembowska, G. Łukowska, tłum. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Lafazanovski E., 2015: Hrapeszko [Храпершко]. A. Sapeta, tłum. Radziechowy, Wydawnictwo Toczka.

Lafazanovski E., 2018: Historia ludzi, którzy umarli ze strachu [Историја на леѓето кои умреа од страв]. H. Karpińska, tłum. „Fraza. Poezja. Proza. Esej”, nr 2 (100), s. 26—48.

Minevski B., 2018: Celownik [Нишан]. E. Ćirlić, tłum. Warszawa, Biblioteka Słów.

Pavlovski R., 2019: Lizbońskie noce [Лисабонски ноќи]. L. Moroz-Grzelak, tłum. „Wyspa. Kwartalnik Literacki”, nr 4 (52), s. 26—28.

Prlja B., 2015: Jak trzymać parasol bez ręki [Чадор без рака да го држи]. Z. Dembowska, tłum. Radziechowy, Wydawnictwo Toczka.

Prokopiev A., 2012: Mały człowiek: bajki z lewej kieszeni [Човечулец: бајки од левиот џеб]. A. Todevska, M. Sapeta, tłum. Radziechowy, Wydawnictwo Toczka.

Smilevski G., 2005: Rozmowa ze Spinozą. Powieść — pajęczyna [Разговор со Спиноза: роман — пајажина]. H. Karpińska, tłum. Warszawa, Oficyna 21.

Smilevski G., 2014: Siostra Zygmunta Freuda [Сестрата на Зигмунд Фројд]. N. Łukomska, tłum. Warszawa, Wydawnictwo W.A.B.

Starova L., 2005: Czasy kóz [Времето на козите]. D.J. Ćirlić, tłum. Warszawa, Oficyna 21.

Miodyński L., Zieliński B., Mojsova Čepiševska V., red., 2009: Żeglarze pamięci. Antologia współczesnej literatury macedońskiej. Poznań, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Literatura przedmiotu

Dąbrowska J., 2019: Miłość jest warta starania. Rozmowy z mistrzami. Warszawa, Wydawnictwo Agora.

Gawlak M., 2017: Wstęp. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 8, cz. 1: Parateksty w odbiorze przekładu, s. 7—11.

Kawka M., 2011: Między ekwiwalencją dynamiczną a formalną w polskim przekładzie „Wielkiej wody” Żiwka Czinga. „Folia Philologica Macedono-Polonica”, t. 8, s. 423—438.

Koneski B., 1994: Testament poety małego narodu. K. Wrocławski, tłum. „Pamiętnik Słowiański”, t. 44, s. 193—195.

Łączymy różne odcienie literatury, [online]. Dostępne w Internecie: http://biblioteka-slow.pl/o-nas/ [dostęp: 8.07.2019].

Łukomska N., 2011: Polskie ekwiwalenty macedońskiej formy „glagolski prilog” w polskim przekładzie „Rozmowy ze Spinozą” Goce Smilevskiego. „Folia Philologica Macedono-Polonica”, t. 8, s. 447—453.

Moroz-Grzelak L., 2012: Bałkańskie kompleksy „gorszej Europy” w prozie Ermisa Lafazanovskiego. „Slavia Meridionalis”, t. 12, s. 45—56.

Moroz-Grzelak L., 2015: Freud i Macedonia: Rozmowa z Goce Smilevskim. Dostępne w Internecie: http://balkanistyka.org/freud-i-macedonia-rozmowa-z-goce-smilevskim/ [dostęp: 8.07.2019].

Moroz-Grzelak L., 2019: Literackie inspiracje. Rozmowa z Lidiją Dimkovską, autorką powieści „Non-Oui”. „Książki. Magazyn Literacki”, nr 4, s. 20—21.

Kultura. Możliwość. Działanie, [online]. Dostępne w Internecie: http://www.oficyna21.pl/index.php [dostęp: 4.07.2019].

Oto książki nominowane do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus w 2019 roku. Dostępne w Internecie: https://wroclaw.naszemiasto.pl/oto-ksiazki-nominowane-do-literackiej-nagrody-europy/ar/c13-5200361 [dostęp: 25.08.2019].

Guławska-Gawkowska M., Hejwowski K., Szczęsny A., red., 2012: Tłumacz: sługa, pośrednik, twórca? Warszawa, Instytut Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego.

Tokarz B., 2008: Bariery kulturowe w przekładzie. W: P. Fast, P. Janikowski, A. Olszta, red.: Odmienność kulturowa w przekładzie. Katowice, Wydawnictwo Śląsk—Częstochowa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Lingwistycznej, s. 7—23.

Tomala L., 2019: Czy tłumacz symuluje w głowie to, co tłumaczy? Sprawdzi to filolożka. „PAP — Nauka w Polsce”. Dostępne w Internecie: http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C77907%2Cczy-tlumacz-symuluje-w-glowie-co-tlumaczy-sprawdzi-filolozka.html [dostęp: 12.08.2019].

Алаѓозовски P., 2016: За отсутното. „Економија и бизнис”, nr 221.

Андреевски Ц., 1991: Разговори со Конески. Скопје, Култура.

Тодоровски Г., 2018: Афирмација на политичкиот есеј. W: Р. Павловски, Александар и џунглата. Скопје, Матица македонска, s. 273—276.

Спасов Љ., 2017: Блаже Конески во 21. Век. „Стожер”, nr 125, s. 5—6.

Pobierz

Opublikowane : 2020-12-31


Moroz-GrzelakL. (2020). Proza macedońska XXI wieku. Literatura „małego narodu” w przekładach na język polski. Przekłady Literatur Słowiańskich, 10(2), 137-152. https://doi.org/10.31261/PLS.2020.10.02.06

Lilla Moroz-Grzelak 
Polska Akademia Nauk  Polska
https://orcid.org/0000-0001-5176-2804




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).