Polski kabaret – tradycja i współczesność



Abstrakt

Polish cabaret, while being inspired by European ancestors, has been evolving over years. It served many purposes, searched for new means of expression. The article presents significant stages of its evolution, which serves as the main context for describing the expansion of contemporary types of cabaret that have been developed under the influence of new media and culture that concentrates on entertainment. Rich cabaret life and significant presence of cabaret programs on TV provokes question concerning the identity of cabaret. An answer to such question enables understanding the reasons of its attractiveness and its presence in different means of popular culture.


Słowa kluczowe

cabaret; stage expression; popular culture

Appignanesi L., 1990, Kabaret, tłum. Kreczmar A., Warszawa.

Beaumarchais P., 1959, Wesela Figara, tłum. Żeleński­Boy T., Warszawa

Fox D., 2007, Kabarety i rewie międzywojennej Warszawy. Z prasowego archiwum Dwudziestolecia, Katowice.

Gogol M., 1953., Rewizor, tłum. Tuwim J., Warszawa.

Huizinga J., 1985., Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, tłum. Kurecka M., Wirpsza W., Warszawa.

Karwacka H., 1982, Warszawski Kabaret Artystyczno­Literacki Momus, Warszawa.

Kiec I., 2001, Wyprzedaż teatru w ręce arlekina i błazna… czyli o kabarecie, Poznań.

Kiec I., 2004, W kabarecie, Wrocław.

Nowaczyński A., 1906, Wczasy literackie, Warszawa.

Poprawa J., 1975, Kabarety polskie, „Poglądy”, nr 24.

Sieradzki J., 1983, Krajobraz po pauzie, „Teatr”, nr 7.

Sikora W., 2011a, Definicja kabaretu, (on­line) http://www.sikora.art.pl/teoria_kabaret_jest_sztu­ka.php, (dostęp: 27.07.2011).

Sikora W., 2011b Kabaret ADIN, (on­line) http://www.sikora.art.pl/publicystyka_adin.php (dostęp: 27.07.2011).

Stępień T., 1989, Kabaret Juliana Tuwima, Katowice.

Stępień T., 1992, Kabaret literacki, w: Brodzka A., Puchalska M., Sobolewska A., Szary­Matywiecka E., red., Słownik literatury polskiej XX wieku, Wrocław.

Szczerbowski T. 1994, O grach językowych w tekstach polskiego i rosyjskiego kabaretu lat osiemdziesiątych, Kraków.

Traczyk M., 1999, Piętnaście lat w PACE, czyli o urokach amatorstwa, „Opcje”, nr 5.

Weiss T., 1987, Legenda i prawda Zielonego Balonika, Kraków.

Żeleński-Boy T., 1983, Słówka, Kraków.

Żeleński-Boy T., 1932, Znasz­li ten kraj?… (Cyganeria krakowska), Warszawa.

Pobierz

Opublikowane : 2020-12-16


FoxD. (2020). Polski kabaret – tradycja i współczesność. Postscriptum Polonistyczne, 8(2), 123-141. Pobrano z https://www.journals.us.edu.pl/index.php/PPol/article/view/10707

Dorota Fox  dorota.fox@us.edu.pl
dr hab., Instytut Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska.  Polska
https://orcid.org/0000-0002-6766-4165

Teatrolog Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół trzech zasadniczych zagadnień: historii krytyki teatralnej, teatru dwudziestolecia międzywojennego oraz form sztuki estradowej. Jest członkiem Towarzystwa Historyków Teatru oraz Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego. W 2006 roku opublikowała książkę monograficzną pt. Kabarety i rewie międzywojennej Warszawy. Z prasowego archiwum Dwudziestolecia.





Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).