С «ПОЦКЛУЯ НА МОРОЗЕ» ПО «ЧЕРВИВУЮ МЯКОТЬ КРЫМА». ПОЛЬСКО-РОССИЙСКИЕ ОТНОШЕНИЯ В ПОЛьСКОЙ ГУМАНИСТИЧЕСКОй РЕФЛЕКСИИ ПОСЛЕДНИХ 25 ЛЕТ



Abstrakt

Celem szkicu jest zaprezentowanie najważniejszych osiągnięć polskiej refleksji humanistycznej poświęconej relacjom polsko-rosyjskim po upadku komunizmu. W centrum uwagi znalazły się prace literaturoznawcze, ale również językoznawcze, historyczne, socjologiczne. Dzięki temu możliwe stało się ukazanie w miarę pełnego spektrum polskiej refleksji o wzajemnych stosunkach z Rosją. Duża liczba książek, opracowań, artykułów dowodzi niezwykłej istotności problemu dawniej marginalizowanego przez komunistyczną cenzurę. Problematyka refleksji nad relacjami polsko-rosyjskimi ogniskowała się często wokół dialogu kultur. Szczególnym powodzeniem cieszyły się badania nad wzajemnymi stereotypami, poszukiwanie źródeł wzajemnych uprzedzeń, nad miejscem Rosji w polskiej świadomości zbiorowej. Podkreślanym zazwyczaj różnicom w duchowości obu narodów towarzyszyły nierzadko recepty na dobre stosunki. Jednym z głównych wyznaczników polskiej refleksji stało się pragnienie pokazania ludzkiego oblicza Rosji, której towarzyszyła nadzieja bliskich relacji z Rosją i Rosjanami. W początkach rozpadu porządku pojałtańskiego owo pragnienie zdawało się mieć swoje poważne uzasadnienie. U licznych autorów powraca koncepcja „innej” Rosji. Pojawia się ona już w pracach poświęconych literaturze XIX wieku, apogeum osiągając w refleksji nad polskim piśmiennictwem powojennym, emigracyjnym. Właśnie w tych pracach szczególnie silnie wyartykułowana została potrzeba przezwyciężenia tendencji do utożsamiania ustroju sowieckiego z narodem rosyjskim, do zacierania różnicy między oprawcami i ofiarami.

FROM “THE KISS IN THE COLD” FOR “GRUBBY PULP OF CRIMEA”, OR THE POLISH-RUSSIAN RELATIONS IN THE POLISH HUMANITIES OF THE LAST QUARTER

The aim of the present work is to show the most important achievements of the Polish humanities devoted to Polish-Russian relations disclosed in the era after the fall of communism. The main attention was focused on literary works, but in the perspective of the research were also the work of linguistic, historical, and sociological. As a result, it became possible to show the full spectrum of the Polish reflection devoted to relations with Russia.  A large number of books, studies, articles proves the extraordinary significance of the problem prohibited by the communist authorities for years. The issue of the reflection on Polish-Russian relations was often focused on the dialogue of cultures. The research on mutual stereotypes, the searching for sources of mutual prejudices, the importance of Russia in the Polish collective consciousness have proved particularly successful. The researchers emphasized the differences in the spirituality of the two nations, but they suggested the need of the development of good relations between the two nations.The reading of many works proves that the desire to show the human face of Russia, the hope of close relations with Russia and Russians was one of the main determinants of Polish reflection. The concept of „other” Russia returns in the works of many authors. It appears already in the works on literature nineteenth century, reaching its apogee in the reflection on the Polish references postwar exile. It appeared already in the works devoted to the Polish romantic literature, but it reached its apogee in the reflection on the post-war Polish literature, especially on the émigré literature. The need to overcome the tendency to identify the Soviet regime with the Russian nation, the tendency to blur the distinction between oppressors and victims was particularly strongly articulated in these works. 


Pobierz


SucharskiT. (1). С «ПОЦКЛУЯ НА МОРОЗЕ» ПО «ЧЕРВИВУЮ МЯКОТЬ КРЫМА». ПОЛЬСКО-РОССИЙСКИЕ ОТНОШЕНИЯ В ПОЛьСКОЙ ГУМАНИСТИЧЕСКОй РЕФЛЕКСИИ ПОСЛЕДНИХ 25 ЛЕТ. Przegląd Rusycystyczny, (2). Pobrano z https://www.journals.us.edu.pl/index.php/PR/article/view/4614

Tadeusz Sucharski  tsucharski@wp.pl



Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).