Leksykalne i frazeologiczne środki tworzenia ekspresji w tekście medialnym o tematyce sportowej


Abstrakt

Praca jest poświęcona analizie ekspresyjnych tekstów medialnych o tematyce sportowej na poziomie leksykalnym (leksyka, stylistycznie nacechowana, cytaty, powszechnie znane, tropy, stosunki paradygmatyczne, odstępstwo od normy i inne). Niniejszy artykuł pokazuje ilościową charakterystykę zidentyfikowanych środków tworzenia ekspresji tekstu i zależność użycia tych środków od gatuntu tekstu.


Słowa kluczowe

Ekspresja; tekst medialny; lekszka ekspresywnie nacechowana

Azimov, El’khan, Shchukin, Anatoliy (Ed.), Novyy slovar’ metodicheskikh terminov i ponyatiy (teoriya i praktika obucheniya yazykam). Moskva: IKAR, 2009 [Азимов, Эльхан, Щукин, Анатолий (ред.), Новый словарь методических терминов и понятий (теория и практика обучения языкам). Москва: ИКАР, 2009].

Balli, Sharl’. Frantsuzskaya stilistika. Moskva: Librokom, 2009 [Балли, Шарль. Французская стилистика. Москва: Либроком, 2009].

Bulyko, Aleksandr (Ed.). Bol’shoy slovar’ inoyazychnykh slov. Moskva: MARTIN, 2004 [Булыко, Александр (Pед.). Большой словарь иноязычных слов. Моск­ва: МАРТИН, 2004].

Chernets, Liliya. “Ironiya kak stilisticheskiy priyem.” Russkayaslovesnost’ 2001, no. 5: 69 [Чернец, Лилия. “Ирония как стилистический прием.» Русская словесность 2001, no. 5: 69–72].

Faron, Dariusz. “Nowe tendencje w komentarzu sportowym.» Security, Economy and Law 2015, no. 4: 86–95.

Galkina-Fedoruk, Yevdokiya. “Ob ekspressivnosti i emotsional’nosti.» A. I. Yefimova (Ed.), Sbornik statey po yazykoznaniyu. Moskva: Nauka, 1958: 103–124 [Галкина-Федорук, Евдокия. “Об экспрессивности и эмоциональности.” А. И. Ефимова (Pед.). Сборник статей по языкознанию. Москва: Наука, 1958: 103–124].

Golub, Irina. Stilistika russkogo yazyka. Moskva: Ayris-Press, 2010 [Голуб, Ирина. Стилистика русского языка. Москва: Айрис-Пресс, 2010].

Khabirov, Rustam. Kommunikativno-pragmaticheskiy aspekt issledovaniya me­dia­teksta (na materiale sportivnykh tekstov Respubliki Bashkortostan). Ufa, 2016 [Хабиров, Рустам. Коммуникативно-прагматический аспект иссле­дования медиатекста (на материале спортивных текстов Респуб­лики Башкортостан). Уфа ,2016].

Kharchenko, Vera. “Razgranicheniye otsenochnosti, obraznosti,ekspressii i emo­tsional’nosti v semantike slova.” Russkiy yazyk v shkole 1976, no. 3: 66–71. [Хар­ченко, Вера. Разграничение оценочности, образности, экспрессии и эмо­циональности в семантике слова.” Русский язык в школе 1976, no. 3: 66–71].

Kozhina, Margarita, Duskayeva, Liliya, Salimovskiy, Vladimir. Stilistika russkogo yazyka. Moskva: Nauka, 2008 [Кожина, Маргарита, Дускаева, Лилия, Сали­мовский, Владимир. Стилистика русского языка. Москва: Наука, 2008].

Lukanina, Mariya. “Gazetnyy tekst cherez prizmu teorii kommunikatsiy.” Vestnik Moskovskogo universiteta 2003, t. 19, no. 2: 123–133 [Луканина, Мария. “Газетный текст через призму теории коммуникаций.” Вестник Мос­ковского университета 2003, т. 19, no. 2: 123–133].

Makarova, Aleksandra. Osobennosti funktsionirovaniya krylatykh vyrazheniy-gallitsizmov v sovremennoy frantsuzskoy i rossiyskoy publitsistike. Moskva 2016 [Макарова, Александра. Особенности функционирования крылатых выражений-галлицизмов в современной французской и российской пуб­лицистике. Москва 2016].

Matezius, Vilem. “Yazyk i stil’.” G. Ya. Romanova. Transl., N. A. Kondrashov. Ed. Prazhskiy lingvisticheskiy kruzhok. Moskva: Progress, 1967: 444–524 [Матезиус, Вилем. “Язык и стиль.” Г. Я. Романова (пер.), Н. А. Кондрашов (сост.-ред.), Пражский лингвистический кружок. Москва: Прогресс, 1967: 444–524].

SB. Belarus’ segodnya: administratsiya prezidenta RB. Minsk, 2011 [СБ. Беларусь сегодня: администрация президента РБ. Минск 2011].

SB. Belarus’ segodnya: administratsiya prezidenta RB. Minsk, 2012 [СБ. Беларусь сегодня: администрация президента РБ. Минск, 2012].

Trishin, Vitaliy. Ed. Slovar’ sinonimov. ASIS, 2010 [Тришин, Виталий. Pед. Словарь синонимов. ASIS, 2010].

Ushakov, Dmitriy. Ed. Tolkovyy slovar’ russkogo yazyka. Moskva: Gosudarst­vennoye izdatel’stvo inostrannykh i natsional’nykh slovarey, 1940 [Ушаков, Дмитрий. Pед. Толковый словарь русского языка. Москва: Государствен­ное издательство иностранных и национальных словарей, 1940].

Vandriyes, Zhozef. Yazyk: lingvisticheskoye vvedeniye v istoriyu. Transl. Zh. Vandriyes, primech. P. S. Kuznetsova, R. O. Shor. Ed. i pref. Moskva: Gos. sots.-ekon. izd-vo, 1937 [Вандриес, Жозеф. Язык: лингвистическое введение в историю. Пер. Ж. Вандриес, примеч. П. С. Кузнецова; Р. О. Шор. Pед. и предисл. Москва: Гос. соц.-экон. изд-во, 1937].

Vinokur, Tat’yana. O soderzhanii nekotorykh stilisticheskikh ponyatiy. V. D. Levin. Ed. Stilisticheskiye issledovaniya. Moskva: Nauka, 1972 [Винокур, Татьяна. О содержании некоторых стилистических понятий. В. Д. Левин. Pед. Стилистические исследования. Москва: Наука, 1972].

Wiertlewski, Stefan. “Wiele słów, niewiele znaczeń? Synonimia i homonimia/polisemia w socjolekcie rowerowym.” Język, Komunikacja, Informacja 2016, t. 11: 73–85.

Yakobson, Roman. Lingvistika i poetika. Ye. Ya. Basina, M. Ya.Polyakova. Eds. Strukturalizm: “za” i “protiv”. Moskva: Progress, 1975: 193–230 [Якобсон, Роман. Лингвистика и поэтика. Е. Я. Басина, М. Я. Полякова. Pед. Структурализм: “за” и “против.” Москва: Прогресс, 1975: 193–230].

Yefremova, Tat’yana. Novyy slovar’ russkogo yazyka. Tolkovo-slovoobrazovatel’­nyy. Moskva: Russkiy yazyk, 2000 [Ефремова, Татьяна. Новый словарь русского языка. Толково-словообразовательный. Москва: Русский язык, 2000].

Yevgen’yeva, Anastasiya. Ed. Slovar’ russkogo yazyka. Moskva: Russkiy yazyk, 1988 [Евгеньева, Анастасия. Pед. Словарь русского языка. Москва: Русский язык, 1988].


Opublikowane : 2021-06-18


AhapavaI. (2021). Leksykalne i frazeologiczne środki tworzenia ekspresji w tekście medialnym o tematyce sportowej. Przegląd Rusycystyczny, (3 (175), 127-145. https://doi.org/10.31261/pr.7636

Iryna Ahapava  irenagapowa91@gmail.com
KUL  Polska
http://orcid.org/0000-0003-4403-3739

Magistrantka filologii polskiej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II (specjalizacja glottodydaktyczna), absolwentka Państwowego Uniwersytetu imienia Janki Kupały w Grodnie (specjalność językoznawstwo) i studiów podyplomowych z zakresu Edukacji Wczesnoszkolnej i Wychowania Przedszkolnego w Wyższej Szkole Humanitas w Sosnowcu. Wygłosiła około 20 referatów na konferencjach w kraju i za granicą. Zainteresowania naukowe: językoznawstwo rosyjskie i polskie, glottodydaktyka.

Kontakt: irenagapowa91@gmail.com






Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).