Doświadczenie przestrzeni oblężonego Leningradu w dziennikach Lubow Szaporiny i Sofii Ostrowskiej
Abstrakt
Obiektem analizy w artykule są fragmenty dzienników Lubowi Szporiny (!879–1967) i Sofii Ostrowskiej(1902–1983), w których subiektywna przestrzeni Leningradu czasów blokady związana jest ze sposobem funkcjonowania człowieka w mieście. W centrum uwagi znalazły się następujące problemy: sposób percepcji i prezentacji pejzażu miejskiego, specyfika przestrzennym zachowań leningradczyków (w tym "technika" przemieszcania się w mieście), a także obserwacje i refleksje związane z obrazem miasta.
Słowa kluczowe
egodokumenty; dzienniki; blokada Leningradu; przestrzeń
Bibliografia
Hostyński, Lesław. Wartości utylitarne. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1998.
Kuczyńska, Alicja. Piękno. Mit i rzeczywistość. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977.
Latour, Bruno. “Przedmioty także posiadają sprawczość.” Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia. Domańska, Ewa (ed.). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2010. 525–560.
Małczyński, Jacek. Krajobrazy Zagłady. Perspektywa historii środowiskowej. Warszawa: IBL, 2018.
Olsen, Bjørnar. “Kultura materialna po tekście: przywracanie obecności rzeczom.” Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia. Domańska, Ewa (ed.). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2010. 561–592.
Ostasz, Lech. Czym są wartości? Zarys aksjologii. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2009.
Ostrovskaya, Sof’ya. Dnevnik. Moskva: Novoye literaturnoye obozreniye, 2018 [Островская, Софья. Дневник. Москва: Новое литературное обозрение, 2018].
Pawletko, Beata. Blokada Leningradu i jej reprezentacje w świetle innych doświadczeń granicznych. Katowice: SIW–„Śląsk”, 2016.
Pozdnyakova, Tat’yana. “Eksperimental’noye pole dlya nablyudeniy nad chelovekom i chelovecheskim.“ Ostrovskaya, Sof’ya. Dnevnik. Moskva: Novoye literaturnoye obozreniye, 2018. 5–26 [Позднякова, Татьяна. “Экспериментальное поле для наблюдений над человеком и человеческим.” Островская, Софья. Дневник. Москва: Новое литературное обозрение, 2018. 5–26.]
Rybicka, Elżbieta. “Geopoetyka (o mieście, przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych).“ Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy. Markowski, Michał Paweł, and Nycz, Ryszard (eds.). Kraków: Universitas, 2006. 471–490.
Rybicka, Elżbieta. “Literatura, geografia: wspólne terytoria.” Od poetyki przestrzeni do geopoetyki. Konończuk, Elżbieta i Sidoruk, Elżbieta (eds.). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2012. 11–25.
Sandomirskaya, Irina. Blokada v slove. Ocherki kriticheskoy teorii i biopolitiki yazyka. Moskva: Novoye literaturnoye obozreniye, 2013 [Сандомирская, Ирина. Блокада в слове. Очерки критической теории и биополитики языка. Москва: Новое литературное обозрение, 2013].
Sazhin, Valeriy. “Institutka. Avtoportret v sovetskom inter’yere.” Shaporina, Lyubov’. Dnevnik. t. I. Moskva: Novoye literaturnoye obozreniye, 2017. 5–19 [Сажин, Валерий. “Институтка. Автопортрет в советском интерьере.” Шапорина, Любовь. Дневник. т. I. Москва: Новое литературное обозрение, 2017. 5–19].
Szalewska, Katarzyna. Urbanalia. Humanistyczne studia miejskie. Gdańsk: słowo/ obraz terytoria, 2017.
Shaporina, Lyubov’. Dnevnik. t. I. Moskva: Novoye literaturnoye obozreniye, 2017 [Шапорина, Любовь. Дневник. т. I. Москва: Новое литературное обозрение, 2017.].
Tatarkiewicz, Władysław. Historia filozofii. t. II. Warszawa: PWN, 1988.
Toporow, Władimir. Miasto i mit. Transl. Żyłko, Bogusław. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2000.
Uniwersytet Wrocławski Polska
https://orcid.org/0000-0002-2572-3550
Dr hab., rusycystka, germanistka, profesor nadzwyczajny w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, redaktor naczelna czasopisma „Slavica Wratislaviensia”. Prace zwarte: Od milczenia do zamilknięcia. Rosyjska proza kobieca na początku XX wieku. Wybrane aspekty, Wrocław 2009, ss. 311; Proza Michaiła Kuzmina, Wrocław 2002, ss. 135.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
