Dobra pomorzańskie Kierdejów (Kierdejowiczów) w ziemi lwowskiej w XV wieku

Janusz Szyszka
https://orcid.org/0000-0003-1040-5469

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest dziejom dóbr pomorzańskich położonych w ziemi lwowskiej do końca XV wieku. Kompleks ten leżał w dorzeczu rzeki Złota Lipa wokół miasta i zamku Pomorzany. Zachowane źródła pozwalają na prześledzenie i analizę procesu powstawania tych dóbr. Wynika z niej, że już w najwcześniejszym uchwytnym źródłowo okresie dobra położone w dolinie jednej rzeki i jej dopływów tworzyły wspólną ekumenę osadniczą, co było m.in. uwarunkowane ukształtowaniem tej części płaskowyżu podolskiego. Podmokłe i szerokie doliny rzeczne o łagodnych zboczach tworzyły korzystniejsze warunki dla osadnictwa niż strome i gęsto porośnięte lasami grzbiety. Te górne partie płaskowyżu początkowo pozostawały poza strefą osadnictwa. Właścicielami dóbr pomorzańskich była zamożna bojarska rodzina Kierdejów wywodząca się z Wołynia i Podola. Jej cztery linie (Świnkowie, Kierdejowie z Pomorzan – potomkowie Jana Hryćka, Szpikłoscy i Urmańscy) na dobre związały się z tym majątkiem aż do wygaśnięcia w dramatycznych okolicznościach na przełomie XV i XVI wieku dwóch pierwszych z nich, dziedziczących w Pomorzanach. Kierdejowie, sprawnie zarządzając dobrami, przekształcili je w XV wieku w nowoczesny i dobrze rozwinięty kompleks majątkowy. Dzięki kolonizacji wewnętrznej zagęścili osadnictwo i zaczęli w pełni wykorzystywać gospodarczo do tej pory niedostępne przestrzenie wewnątrz tych dóbr poprzez zagospodarowanie lasów porastających górne partie grzbietów, osuszenie części mokradeł, spiętrzenie rzek i potoków, tworząc łańcuchy stawów. Powiększyli też obszar dóbr pomorzańskich poprzez przejmowanie i zasiedlanie pustek osadniczych leżących na zewnątrz. Przykład ten znakomicie ilustruje charakterystyczny dla Rusi Czerwonej tego okresu proces linearyzacji granic własności ziemskiej poprzez zajmowanie pustek osadniczych i stopniowe zwężanie, a w konsekwencji likwidację granic strefowych między włościami. Powstała w tym czasie i rozwijana w kolejnych stuleciach struktura osadnicza miała wpływ na rozwój organizacji przestrzeni geograficznej i krajobrazu do czasów industrialnych, a jej ślady zachowały się po dziś dzień.


Słowa kluczowe

Pomorzany; rodzina Kierdejów; własność ziemska; krajobraz; granice; osadnictwo; Ruś Czerwona

Źródła rękopiśmienne

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie: perg. 7258, 7327, 7355, 7357, 7361, 7402, 7404, 7595; Metryka Koronna 55, 71; Tzw. Metryka Litewska, sygn. IV. B. 9 [Księga wpisów przywilejów na dobra w województwie ruskim przedkładanych podczas „rewizji listów” w 1563/1564]; Zbiór Czołowskiego, sygn. 6, 405.

Archiwum Narodowe w Krakowie, Archiwum Dóbr Pomorzany, sygn. 1, 2, 3, 5, 6.

Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie, sygn. Lw. 024 [oryginał pergaminowy].

Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie, dok. perg. 170.

Kartoteka Słownika Łaciny Średniowiecznej Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie.

Центральний Державний Історичний Архів України у Києві, фонд 3, опис 1, справа 1 [Acta Terrestria Camenecensia].

Центральний Державний Історичний Архів України у Львові, фонд 9, опис 1, справа 8, 10, 16 [Acta Castrensia Leopoliensia]; фонд 10, опис 1, справа 155 [Acta Terrestria Leopoliensia]; фонд 14, опис 1, справа 9 [Acta Terrestria Premisliensia].

Źródła drukowane

Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tzw. Bernardyńskiego we Lwowie. T. 2, 6, 7, 9, 12, 14, 15, 17, 19. Wyd. O. Pietruski, X. Liske, A. Prochaska. Lwów 1870—1906.

Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae opera venerabilis dominin Joannis Dlugiossi canonici Cracoviensis antiquitatum gentis suae observantissimi summa cum diligentia colectae recto veritatis tramite fi deliter custodito. Lib. 10, 12. Ed. C. Baczkowski, M. Kowalczyk, J. Mruk, C. Ożóg, C. Pirożyńska, S. Perzanowski, M. Plezia, F. Sikora, D. Turkowska, G. Wyrozumski. Varsoviae 1985—2005.

Bona Regalia Onerata in Terris Russiae etc. Lustratio 1469 r. W: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 7. Cz. 1.B: Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. Wyd. A. Jabłonowski. Warszawa 1902 (Źródła Dziejowe, 18).

Boniecki A.: Herbarz Polski. Cz. 1: Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. T. 10. Warszawa 1907.

Codex epistolaris saeculi decimi quinti. T. 1—3. Ed. A. Sokołowski, J. Szujski, A. Lewicki. Kraków 1876—1894.

Górka O.: Nieznany żywot Bajezida II źródłem dla wyprawy czarnomorskiej i najazdów Turków za Jana Olbrachta. Lwów 1938.

Inventarium omnium et singulorum privilegiorum, literarum, diplomatum, scriptorum et monumentorum quaecunque in Archivo Regni in Arce Cracoviensi […]. Ed. E. Rykaczewski. Paris 1862.

Katalog dokumentów pergaminowych ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu. Oprac. J. Tomaszewicz. M. Zdanek. Red. W. Bukowski. Kraków 2004.

Kodeks dyplomatyczny klasztoru tynieckiego. Wyd. W. Kętrzyński, S. Smolka. Lwów 1875.

Kodeks dyplomatyczny Litwy. Wyd. E. Raczyński. Wrocław 1845.

Kodeks dyplomatyczny Małopolski. T. 3—4. Wyd. F. Piekosiński. Kraków 1887—1905.

Księga przychodów i rozchodów miasta (1414—1426). Wyd. A. Czołowski. Lwów 1905 (Pomniki Dziejowe Lwowa z Archiwum Miasta, T. 3).

Maciej z Miechowa: Chronica Polonorum. [Lectiones variantes primae editionis (anni 1519)]. W: Scriptores rerum Polonicarum. T. 2. Kraków 1874.

Materiały do repertorium podolskiego. Dokumenty z lat 1430—1447. Oprac. J. Kurtyka. W: J. Kurtyka: Podole w czasach jagiellońskich. Studia i materiały. Oprac. M. Wilamowski. Kraków 2011.

Matricularum Regni Poloniae Summaria, excussis codicibus, qui in Chartophylacio Maximo Varsaviensi assrevantur. Pars 1, 4. Ed. T. Wierzbowski. Varsoviae 1905—1917.

Najstarsza księga miejska (1382—1389). Wyd. A. Czołowski. Lwów 1892 (Pomniki Dziejowe Lwowa z Archiwum Miasta, T. 1).

Najstarsze akta konsystorza lwowskiego. T. 1: (1482—1489). Wyd. W. Rolny. Lwów 1927 (Zabytki Dziejowe, T. 2).

Najstarsze dokumenty dla franciszkanów kamienieckich z lat 1400 i 1402. Wyd. J. Kurtyka. W: J. Kurtyka: Podole w czasach jagiellońskich. Studia i materiały. Oprac. M. Wilamowski. Kraków 2011.

Niesiecki K.: Herbarz polski powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych. Wyd. J.N. Bobrowicz. T. 5. Lipsk 1840.

Repertorium podolskie dokumenty do 1430 roku. Oprac. J. Kurtyka. W: J. Kurtyka: Podole w czasach jagiellońskich. Studia i materiały. Oprac. M. Wilamowski. Kraków 2011.

Sękowski J.: Collectanea z dziejów tureckich. T. 1. Warszawa 1824.

Uruski S.: Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. T. 6. Warszawa 1909.

Volumina legum. T. 1. Wyd. J. Ohryzko. Petersburg 1859.

Zbiór dokumentów małopolskich. Cz. 1, 6, 7, 8. Wyd. S. Kuraś, I. Sułkowska-Kuraś. Wrocław 1962—1975.

Mатеріали до історії суспільно-політичних і економічних відносин західньої України. Ч. 1—2. Под. М. Грушевський. „Записки Наукового Товариства імени Шевченка” 1905, T. 63—64.

Молдован А.М.: Пять новонайденных украинских грамот конца XIV — начала XV в. В: Лингвістическое Источниковедение и исторя русского яазыка. Москва 2000.

Źródła kartograficzne

Beauplan G. le Vasseur de: [Delineatio specialis et accurata Ucrainae cum suis palatinatibus]. Gedania 1650.

Galicia and Bucovina (1861—1864) — Second Military Survey of the Habsburg Empire. Dostępne w Internecie: https://mapire.eu/en/map/secondsurvey-galicia/ [data dostępu: 19.08.2020] [Mapa topograficzna, tzw. Zdjęcie franciszkowskie, 1 : 28800].

Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779—1783. Wyd. Z. Budzyński. T. 12. Cz. A i B; T. 13. Cz. A i B. Warszawa 2016—2018.

Habsburg Empire (1869—1887) — Third Military Survey (1 : 25000). Dostępne w Internecie: https://mapire.eu/en/map/thirdsurvey25000/ [data dostępu: 19.08.2020].

Mapa topograficzna WIG, 1 : 25000. Warszawa 1934.

Opracowania

Abrahamowicz Z.: Kierdej Jan — Said bej. W: Polski słownik biograficzny. T. 12. Wrocław 1966—1967.

Biedrzycka A.: Bibliografia pomników kultury dawnych kresów południowo-wschodnich Rzeczypospolitej. Kraków 2000.

Budzyński Z.: Kresy południowo-wschodnie w drugiej połowie XVIII wieku. T. 2: Atlas geograficzno-historyczny. Przemyśl—Rzeszów 2006.

Bukowski W.: Sienieński (Oleski) Jan z Sienna i Oleska h. Dębno. W: Polski słownik biograficzny. T. 37. Warszawa—Kraków 1996—1997.

Chwalewik E.: Zbiory polskie. Archiwa, biblioteki, gabinety, galerje, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie. T. 2. Warszawa—Kraków 1927.

Czwojdrak B.: Powiązania genealogiczne Hanusza i Jana Mężyka z Dąbrowy herbu Wadwicz z Rogowskimi herbu Działosza i Długoszami herbu Wieniawa. W: Społeczeństwo Polski średniowiecznej. Red. S.K. Kuczyński. T. 10. Warszawa 2004.

Dworzaczek W.: Leliwici Tarnowscy. Z dziejów możnowładztwa polskiego. Wiek XIV—XV. Warszawa 1971.

Ehrlich L.: Starostwa w Halickiem w stosunku do starostwa lwowskiego w wiekach średnich (1390—1501). Lwów 1914 (Studya nad historyą prawa polskiego, 6).

Fac L.: Południowo-wschodni teatr działań wojennych w latach 1497—1509. Działania wojenne i zagrożenia dla Rusi Czerwonej na przełomie XV i XVI wieku (1497—1509). „Rocznik Przemyski” 2007, T. 43, z. 1.

Fastnacht A.: Słownik historyczno-geograficzny ziemi sanockiej w średniowieczu. Cz. 3. Do druku przygotowali A. Fastnacht-Stupnicka, A. Gąsiorowski. Kraków 2002.

Figlus T.: Uwagi na temat procesu kształtowania się granic wsi w Polsce do końca XVIII wieku w kontekście morfogenetycznym. „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej” 2015, T. 4.

Górski K.: Jan ze Szczekocin. W: Polski słownik biograficzny. T. 10. Wrocław 1962—1964.

Górski K.: Ród Odrowążów w wiekach średnich. „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 1926—1927, T. 8.

Haisig M.: Herb Kierdeja w świetle zabytków sfragistyki średniowiecznej. „Miesięcznik Heraldyczny” 1936, T. 15, nr 7—8.

Halecki O.: Dzieje Unii Jagiellońskiej. T. 1. Kraków 1919.

Hładyłowicz K.J.: Zmiany krajobrazu w ziemi lwowskiej od połowy XV do początku XX wieku. W: Studia z historii społecznej i gospodarczej poświęcone Profesorowi dr Franciszkowi Bujakowi. Lwów 1931.

Kiryk F.: Kierdej Jan (Hryćko) z Pomorzan. W: Polski słownik biograficzny. T. 12. Wrocław 1966—1967.

Kiryk F.: Mężyk Jan z Dąbrowy. W: Polski słownik biograficzny. T. 20. Wrocław 1975.

Kiryk F.: Sienieński Andrzej z Sienna i Rymanowa. W: Polski słownik biograficzny. T. 37. Warszawa—Kraków 1996—1997.

Kiryk F.: Sienieński Jan z Sienna i Gołogór h. Dębno. W: Polski słownik biograficzny. T. 37. Warszawa—Kraków 1996—1997.

Kiryk F.: Sienieński Wiktoryn z Sienna i Gołogór h. Dębno. W: Polski słownik biograficzny. T. 37. Warszawa—Kraków 1996—1997.

Koczwara M.: Rozwój polodowcowej flory i klimatu Podola w świetle analizy pyłkowej. Lwów 1927 (Prace Geograficzne Wydawane przez Prof. E. Romera, z. 9: Podole).

Korzon T.: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. T. 1. Wyd. II. Lwów—Warszawa—Kraków 1923.

Kowalski M.: Księstwa Rzeczypospolitej. Państwo magnackie jako region polityczny. Warszawa 2013.

Kraków, Archiwum Narodowe, Inwentarz zespołu (zbioru) akt Archiwum Dóbr Pomorzany z lat 1401—1900. Oprac. W. Bukowski. Kraków 1983 (mps).

Kurtyka J.: Odrodzone Królestwo. Monarchia Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego w świetle nowszych badań. Kraków 2001.

Kurtyka J.: Podole w średniowieczu i okresie nowożytnym. Obrotowe przedmurze na pograniczu cywilizacji. W: J. Kurtyka: Podole w czasach jagiellońskich. Studia i materiały. Oprac. M. Wilamowski. Kraków 2011.

Kurtyka J.: Wstęp. W: Urzędnicy podolscy XIV—XVIII wieku. Spisy. Oprac. E. Janas, W. Kłaczewski, J. Kurtyka, A. Sochacka. Kórnik 1998.

Laberschek J.: Początki i rozwój miasta Szczekociny do końca XV w. Uwagi do genealogii Szczekockich herbu Odrowąż. W: Patientia et Tempus. Księga jubileuszowa dedykowana Doktorowi Marianowi Korneckiemu. Kraków 1999.

Maleczyński K.: Urzędnicy grodzcy i ziemscy lwowscy w latach 1352—1783. Lwów 1938.

Możejko B.: Ród Świnków na pograniczu polsko-krzyżackim w średniowieczu. Gdańsk 1998.

Niemczyk K.: Mołdawia w polityce dwóch Jagiellonów: króla polskiego Jana Olbrachta i króla Węgier Władysława (do roku 1501). W: Wielowiekowe bogactwo polsko-rumuńskich związków historycznych i kulturowych. Suceava 2014.

Pajewski J.: Szlachcic polski dyplomatą tureckim (Jan Kierdej Said-bej). „Miesięcznik Heraldyczny” 1935, T. 14.

Papée F.: Jan Olbracht. Kraków 1936.

Plewczyński M.: Wojny Jagiellonów z wschodnimi i południowymi sąsiadami Królestwa Polskiego w XV wieku. Siedlce 2005.

Pol W.: Rzut oka na północne stoki Karpat i przyległe im krainy. Kraków 1851.

Prochaska A.: Podole lennem Korony 1352—1430. „Rozprawy Akademii Umiejętności, Wydział Historyczno-Filozoficzny” 1895, Seria 2, T. 7 (32).

Prochaska A.: Poturczeniec dyplomata. „Przewodnik Naukowy i Literacki” 1920, T. 48, z. 6.

Przyboś K.: Wielka własność ziemska w powiecie lwowskim w drugiej połowie XVII wieku. W: Język, literatura, kultura, historia Ukrainy. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej poświęconej dziesięcioleciu krakowskiej ukrainistyki uniwersyteckiej. Red. W. Mokry. Kraków 2003.

Pułaski K.: Ród Kierdejów podolskich, monografia historyczno-genealogiczna. W: K. Pułaski: Szkice i poszukiwania historyczne. Seria 3. Kraków 1906.

Raciborski M.: Mapa geobotaniczna ziem polskich i jej objaśnienie. W: Encyklopedia polska. T. 1. Dział I, II: Geografia fizyczna ziem polskich i charakterystyka fizyczna ludności. Kraków 1912.

Sikora F.: Kilka uwag o konflikcie zbrojnym węgiersko-polskim w 1410 r. „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Historyczne” 1987, z. 109.

Sikora F.: Sieniawski Gunter. W: Polski słownik biograficzny. T. 37. Warszawa—Kraków 1996—1997.

Sikora F.: Starostwo szydłowskie z jurysdykcją grodzką w latach 1394—1438. „Archaeologia Historica Polona” 2005, T. 15, z. 2.

Sikora F.: Wielkorządy krakowskie na przełomie XIV i XV wieku. W: Urzędy dworu monarszego dawnej Rzeczpospolitej i państw ościennych. Red. A. Gąsiorowski, R. Skowron. Kraków 1996.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski. T. 1—15. Warszawa 1880—1914.

Słownik staropolski. T. 10, z. 3. Wrocław 1990.

Smoleński J.: O powstaniu północnej krawędzi podolskiej i o roli morfologicznej młodszych ruchów Podola. Kraków 1910.

Sperka J.: Otoczenie Władysława Opolczyka w latach 1370—1401. Studium o elicie władzy w relacjach z monarchą. Katowice 2006.

Sperka J.: Władysław książę opolski, wieluński, kujawski, dobrzyński, pan Rusi, palatyn Węgier i namiestnik polski (1326/1330—8 lub 18 maja 1401). Kraków 2012.

Spieralski Z.: Po klęsce bukowińskiej 1497 roku. Pierwsze najazdy Turków na Polskę. „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1963, T. 9, Cz. 1.

Srokowski S.: Zarys geografii fizycznej ziem polsko-litewsko-ruskich. Kijów 1918.

Szaraniewicz I.: Rys wewnętrznych stosunków Galicyi Wschodniej w drugiej połowie XV wieku. Lwów 1969.

Szybkowski S.: Migracje zamożnej szlachty i możnowładztwa z Kujaw i ziemi dobrzyńskiej na koronną Ruś w XV w. W: Via viatores quaerit. Mobilność społeczna w dziejach krajów Grupy Wyszehradzkiej. Red. A. Teterycz-Puzio, L. Kościelak, E. Łączyńska. Słupsk 2016.

Szyszka J.: Formowanie i organizacja dóbr monarszych w ziemi lwowskiej od połowy XIV do początku XVI wieku. Kraków 2016.

Szyszka J.: Kształtowanie się podziałów terytorialnych Rusi Czerwonej na przykładzie ziemi lwowskiej. W: „Średniowiecze Polskie i Powszechne”. T. 3 (7). Red. J. Sperka, B. Czwojdrak. Katowice 2011.

Szyszka J.: Świnka Jan z Pomorzan (Pomorzański) h. Kierdeja. W: Polski słownik biograficzny. T. 51. Warszawa—Kraków 2016—2017.

Tęgowski J.: Pierwsze pokolenia Giedyminowiczów. Poznań—Wrocław 1999.

Ujma M.: Latyfundium Jana Sobieskiego 1652—1696. Opole 2005.

Urzędnicy bełscy i chełmscy XIV—XVIII wieku. Spisy. Oprac. H. Gmiterek, R. Szczygieł. Kórnik 1992 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII—XVIII wieku. Spisy. Red. A. Gąsiorowski. T. 3, z. 2: Ziemie ruskie).

Urzędnicy małopolscy XII—XV wieku. Spisy. Oprac. J. Kurtyka, T. Nowakowski, F. Sikora, A. Sochacka, P.K. Wojciechowski, B. Wyrozumska. Kórnik 1990 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII—XVIII wieku. Spisy. Red. A. Gąsiorowski. T. 4, z. 1: Małopolska).

Urzędnicy podolscy XIV—XVIII wieku. Spisy. Oprac. E. Janas, W. Kłaczewski, J. Kurtyka, A. Sochacka. Kórnik 1998 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII—XVIII wieku. Spisy. Red. A. Gąsiorowski. T. 3, z. 2: Ziemie ruskie).

Urzędnicy województwa ruskiego XIV—XVIII wieku (ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy. Oprac. K. Przyboś. Wrocław 1987 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII—XVIII wieku. Spisy. Red. A. Gąsiorowski. T. 3, z. 1: Ziemie ruskie).

Wdowiszewski Z.: Genealogia Jagiellonów i domu Wazów w Polsce. Kraków 2005.

Wilamowski M.: Jakub Strepa. W: Polski słownik biograficzny. T. 44. Kraków 2006—2007.

Wroniszewski J.: Król jako właściciel ziemski w średniowiecznej Polsce. W: Król w Polsce XIV i XV wieku. Red. A. Marzec, M. Wilamowski. Kraków 2006.

Wroniszewski J.: Szlachta ziemi sandomierskiej w średniowieczu. Zagadnienia społeczne i gospodarcze. Poznań—Wrocław 2001.

Zamorski B.: Kronika Pomorzańska według źródeł miejscowych opowiedziana. Lwów 1867.

Zielińscy G. i J.: Wiadomość historyczna o rodzie Świnków oraz rodowód pochodzących od nich rodziny Zielińskich herbu Świnka. Cz. 1. Toruń 1880.

Pobierz

Opublikowane : 2020-12-15


SzyszkaJ. (2020). Dobra pomorzańskie Kierdejów (Kierdejowiczów) w ziemi lwowskiej w XV wieku. Średniowiecze Polskie I Powszechne, 12, 161-208. https://doi.org/10.31261/SPiP.2020.16.08

Janusz Szyszka 
Polska Akademia Nauk  Polska
https://orcid.org/0000-0003-1040-5469




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).