Zdobycie Nowej Kartaginy przez Scypiona — problem interpretacji źródeł i ustaleń nowożytnej historiografii
Abstrakt
Celem artykułu jest próba zweryfikowania najnowszych ustaleń dotyczących okoliczności zdobycia Nowej Kartaginy przez Publiusza Korneliusza Scypiona w 209 roku p.n.e. Zamiarem autora było ponowne przeanalizowanie relacji źródłowych i ich skonfrontowanie z treścią dyskursu w literaturze przedmiotu dotyczącego wskazanego tematu. Przebieg omawianej operacji, którą autor postanowił poddać krytycznej interpretacji, miał bowiem kolosalne znaczenie nie tylko dla dalszych walk Rzymian z Kartagińczykami na Półwyspie Iberyjskim, lecz także dla całego konfliktu potomków Romulusa z Hannibalem, w którym odnieśli oni ostateczne zwycięstwo.
Słowa kluczowe
Scypionowie; Korneliusze; Publiusz Korneliusz Scypion; Rzym; Kartagina; Hiszpania; druga wojna punicka; Nowa Kartagina
Bibliografia
Broughton T.: The Magistrates of the Roman Republic. I: 509 B.C.—100 B.C. New York 1951.
Casson L.: Podróże w starożytnym świecie. Tłum. A. Flasińska, M. Radlińska‑Kardaś. Wrocław 1981.
Chevallier R.: Voyages et déplacements dans l’Empire romain. Paris 1988.
Droździel S.: Przebieg i znaczenie kampanii Scypionów w Hiszpanii w latach 218—211 p.n.e. „Koło Historii” 2017, 20, s. 11—38.
Ducin S.: Sztuka nawigacji w starożytnej Grecji i Rzymie. Lublin 1997.
Ducin S.: Typologia statków wykorzystanych do transportu morskiego wojsk w trakcie drugiej wojny domowej w Rzymie. „Annales” 1994, 49/11, s. 165—178.
Edwell P.: War Abroad: Spain, Sicily, Macedon, Africa. W: A companion to the Punic Wars. Red. D. Hoyos. [Wiley‑Blackwell] 2011, s. 320—328.
Gabriel R.: Scypio Africanus: Rome’s Greatest General. Washington 2008.
Gabriel R.: Scypion Afrykański Starszy, największy wódz starożytnego Rzymu. Tłum. J. Jedliński. Poznań 2010.
Hooper N., Bennett M.: Atlas sztuki wojennej w średniowieczu 768—1487. Tłum. K. Bażyńska‑Chojnacka, P. Chojnacki. Warszawa—Gdańsk 2004.
Lancel S.: Hannibal. Tłum. R. Wiśniewski. Warszawa 2001.
Laqueur R.: Scipio Africanus und die Eroberung von Neukarthago. „Hermes” 1921, 56, s. 131—225.
Lazenby J.: Wojna Hannibala. Historia militarna drugiej wojny punickiej. Tłum. T. Ładoń. Oświęcim 2015.
Lewis D.: Richard A. Gabriel, Scipio Africanus: Rome’s Greatest General. Review, Duke University. Dostępne w Internecie: http://www.miwsr.com/2009/downloads/20090101.pdf (dostęp: 20.03.2019).
Lowe B.: Polybius 10.10.12 and the Existence of Salt‑Flats at Carthago Nova. „Phoenix” 2000, 54, 1/2, s. 39—52.
Maciejowski M.: Rzymski podbój Hiszpanii (218—178 przed Chr.), aspekty polityczne, militarne i społeczne. Oświęcim 2012.
Parker H.: Legiony rzymskie. Tłum. K. Narloch. Oświęcim 2013.
Parker J.: Comparing Strategies of the 2d Punic War: Rome’s Strategic. Pennsylvania 2001.
Roth J.: The logistics of the Roman Army at war (264 B.C.—A.D. 235). Leiden—Boston—Köln 1999.
Scullard H.: Scipio Africanus in the Second Punic War. Cambridge 1929.
Walbank F.: A Historical Commentary on Polybius. 2. Oxford 1967.
Wielowiejski J.: Na drogach i szlakach Rzymian. Warszawa 1984.
Wolny M.: Hannibal w Italii (218—217 p.n.e.). Studia nad uwarunkowaniami początkowych sukcesów kartagińskich. Olsztyn 2007.
Wolny M.: Studia nad statusem i kompetencjami dowódców kartagińskich w okresie przewagi Barkidów (237—201 p.n.e.). Olsztyn 2013.
Zimmermann K.: Roman Strategy and Aims in the Second Punic War. W: A companion to the Punic Wars. Red. D. Hoyos. [Wiley-Blackwell] 2015, s. 280—298.
Uniwersytet Marii Curie‑Skłodowskiej Polska
https://orcid.org/0000-0001-8783-7839
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).