Udzielna prałatura kłajpedzka po wcieleniu Okręgu Kłajpedy do Rzeszy Niemieckiej w 1939 roku
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie stanu udzielnej prałatury kłajpedzkiej po wcieleniu Okręgu Kłajpedy do Rzeszy Niemieckiej w 1939 roku. Prałaturę tę ustanowiono w 1926 roku. Podporządkowano ją litewskiemu biskupowi urzędującemu w Telszach. Po 13 latach obszar ten włączono do Niemiec. Dość szybko jej administratorem ustanowiono biskupa warmińskiego Maksymiliana Kallera. W artykule zaprezentowano proces dostosowania się prałatury do nowych warunków politycznych. W tym celu przeanalizowano źródła archiwalne i literaturę pod kątem określenia statusu tej jednostki kościelnej oraz jej finansowania z funduszy państwowych. Dzięki temu zobrazowano nie tylko problematykę personalną w prałaturze czy też jej niekorzystne warunki materialne i finansowe, lecz także nieprzychylny stosunek Rzeszy Niemieckiej do Kościoła katolickiego.
Słowa kluczowe
Kościół katolicki w Trzeciej Rzeszy; Litwa; Okręg Kłajpedy; Prusy Wschodnie; Rzesza Niemiecka; udzielna prałatura kłajpedzka
Bibliografia
Kopiczko A.: Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1821—1945. Cz. 1: Studium prozopograficzne. Olsztyn 2004.
Kopiczko A.: Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1821—1945. Cz. 2: Słownik. Olsztyn 2003.
Łossowski P.: Kłajpeda kontra Memel. Problem Kłajpedy w latach 1918—1939—1945. Warszawa 2007.
Mikulicz S.: Kłajpeda w polityce europejskiej 1918—1939. Warszawa 1976.
Ochmański J.: Historia Litwy. Wrocław 1982.
Sakson A.: Kraj Kłajpedzki. Zmiany ludnościowe 1945—1950. „Przegląd Zachodni” 2007, 3, s. 105— 125.
Streikus A.: Die Integration der memelländischen Katholiken in die Kirchenprovinz Litauen 1926— 1939. „Annaberger Annalen” 2013, 21, s. 100—127.
Tausber J.: Das Memelgebiet (1919—1945) in der deutschen und litauischen Historiografie nach 1945. „Nordost‑Archiv. Zeitschrift für Regionalgeschichte” (Neue Folge) 2001, 10, s. 11—44.
Uniwersytet Warmińsko‑Mazurski w Olsztynie Polska
https://orcid.org/0000-0001-9793-9935
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
