Rekiny patrolują tutejsze wody – uprzedmiotowienie zwierząt w sztuce postmodernistycznej
Abstrakt
Rekin unoszący się w roztworze formaldehydu, zawieszony w przestrzeni, unieruchomiony, to zobrazowanie zmienionego sposobu, w jaki zwierzęta mogą być reprezentowane przez sztukę. Z jednej strony Damien Hirst zaproponował całkowicie nowe podejście do kwestii wykorzystywania zwierząt w sztuce, kiedy zaczął wystawiać prace z cyklu Natural History (Historia naturalna), z drugiej strony zupełnie nowy „materiał” został użyty w pracy, którą można zakwalifikować do prac rzeźbiarskich. Rekin przyciągnął uwagę publiczności i mediów, ale Hirst posłużył się też zwierzętami takimi jak krowa, owca czy świnia. Jednakże tytuły jego prac pozostały intrygujące i skomplikowane. Artykuł skupia się na tym, jak zwierzęta, zarówno te martwe, jak i te (ledwo)żywe, stały się częściami prac artystycznych. W artykule omówione zostały wybrane prace jednego z przedstawicieli Young British Artists, aby zaprezentować kwestię uprzedmiotowienia zwierząt w sztuce postmodernistycznej.
Słowa klucze:
Damien Hirst, sztuka postmodernistyczna, ciała zwierząt, obiekt sztuki, uprzedmiotowienie
Słowa kluczowe
Damien Hirst; sztuka postmodernistyczna; ciała zwierząt; obiekt sztuki; uprzedmiotowienie
Bibliografia
Baker, Steve. Postmodern Animal. London: Reaktion Books, 2000.
Braidotti, Rosi. The Posthuman. Cambridge: Polity, 2013.
Brown, Bill. “Thing Theory.” Critical Inquiry, vol. 28, no 1 (Autumn 2001): 1-22.
Codognato, Mario. “Warning Labels.” In Damien Hirst, the Agony and the Ecstasy: Selected Works from 1989 to 2004. Edited by Damien Hirst, Eduardo Cicelyn, Mario Codognato, and Mirta D'Argenzio. Naples: Museo Archeologica Nationale, 2005: 24–46.
D’Argenzio, Mirta, and Damien Hirst. “Bodies in Motion.” In Damien Hirst, the Agony and the Ecstasy: Selected Works from 1989 to 2004. Edited by Damien Hirst, Eduardo Cicelyn, Mario Codognato, and Mirta D'Argenzio. Naples: Museo Archeologica Nationale, 2005.
Freud, Sigmund. “On the Sexual Theories of Children.” In The Standard Edition of the Complete
Lacan, Jacques. The Psychoses. Seminar III. Translated by Russell Grigg. New York, London: Routledge, 1993.
Psychological Works of Sigmund Freud. Edited by James Strachey. Vol. 9. London: Vintage, 2001.
Stallabrass, Julian. High Art Lite. The Rise and Fall of Young British Art. London, New York: Verso, 2006.
Žižek, Slavoj. Desire: Drive = Truth: Knowledge. 31 December, 2007. Accessed 15 July 2015. www.gsa.buffalo.edu/lacan/desire.html.
Śląski Uniwersytet Medyczny Polska
https://orcid.org/0000-0002-6104-7115
Agata Sitko – dr, stopień doktora w zakresie literaturoznawstwa uzyskała na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (2011); ukończyła także studia podyplomowe z historii sztuki na Uniwersytecie Śląskim (2014). Zainteresowania badawcze: „Thing theory” oraz tematyka gender/przekraczania granic genderowych w sztuce, a także psychoanaliza. Jest członkinią Polskiego Forum Pola Lacanowskiego (Warszawa) i Filologicznego Zespołu Badawczego.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
