Zwierzęta pozaludzkie jako podmioty polityki. Koncepcja zoopolis i jej krytyka
Abstrakt
The interests of nonhuman animals within political philosophy have been and are still overlooked and underestimated. Recognition by modern science, and – increasingly – ethics, of the subjectivity and vulnerability of many animals does not extend to recognizing them as anything more than a secondary object of politics. In recent years, however, new concepts have emerged emphasizing the subjectivity and political agency of nonhuman animals. One of them is the concept of zoopolis by Sue Donaldson and Will Kymlicka. It postulates the use of political and legal categories that previously defined only men: citizenship, denizenship and sovereignty. Through citing earlier attempts at politicization of the animal detriment issue, the article presents the major hypothesis of the zoopolis concept and discusses some examples of its previous criticism.
Słowa kluczowe
Will Kymlicka; political philosophy; animal rights; agency; domestication
Bibliografia
Abbey, Ruth. “Sue Donaldson and Will Kymlicka. Zoopolis: A Political Theory of Animal Rights.” In Philosophy in Review, XXXIII, no. 6 (2013): 446–448.
Benton, Ted. Natural Relations: Ecology, Animal Rights and Social Justice. London and New York: Verso, 1993.
Best, Steven. The Politics of Total Liberation: Revolution for the 21st Century. New York: Palgrave Macmillan, 2014.
Boyer, Kurtis. “Sue Donaldson and Will Kymlicka (2011) Zoopolis: A Political Theory of Animal Rights.” In Journal for Critical Animal Studies, vol. 10, iss. 4 (2012): 179–183.
Cochrane, Alasdair, “Cosmozoopolis: The Case Against Group-Differentiated Animal Rights.” In Law, Ethics and Philosophy, vol. 1 (2013): 127-141.
Donaldson, Sue, and Will Kymlicka. “Interspecies Politics: Reply to Hinchcliffe and Ladwig.” In The Journal of Political Philosophy, vol. 23, no. 3 (2015): 321–344.
Donaldson, Sue, and Will Kymlicka. Zoopolis: A Political Theory of Animal Rights, Oxford: Oxford University Press, 2011.
Edmundson, William A. “Do animals needs citizenship.” In International Journal of Constitutional Law, vol. 13 iss. 3 (2015): 749-765.
Foucault, Michel. “Power Affects the Body.” In Foucault Live: Collected Interviews 1961-1984. Edited by Sylvère Lotringer. New York: Autonomedia, 1989.
Garner, Robert. The Political Theory of Animal Rights. Manchester and New York: Manchester University Press, 2005.
Garner, Robert. Animals, Politics and Morality. Manchester and New York: Manchester University Press, 1993.
Gruen, Lori. “Book Review - Zoopolis: A political theory of animal rights.” In Acta Politica, vol. 48 (2013): 355–358.
Gzyra, Dariusz. “Wokół Zoopolis. Pozaludzkie obywatelstwo, rezydentura i suwerenność w teorii politycznej.” In Naturakultura. Edited by Joanna Jeśman, and Mateusz Skrzeczkowski, Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra (in print).
Horta, Oscar. “Zoopolis, Intervention, and the State of Nature.” In Law, Ethics and Philosophy, vol. 1 (2013): 113-125.
Meijer, Eva. “Animal Politics and Political Animals.” In Krisis. Journal for Contemporary Philosophy, iss. 2 (2012): 83–87.
Milligan, Tony. “The Political Turn in Animal Rights.” In Politics and Animals, vol. 1, iss. 1 (2015): 6–15.
Political Animals and Animal Politics. Edited by Marcel Wissenburg, and David Schlosberg. New York: Palgrave Macmillan, 2014.
Rogers, Tristan, “Sue Donaldson and Will Kymlicka. Zoopolis: A Political Theory of Animal Rights.” In The Journal of Value Inquiry, vol. 46, iss. 4 (2012): 503–510.
Silverstein, Helena. “Citizen Ruff: Do Humans Have Political Obligations to Animals?” In Tulsa Law Review, vol. 49, iss. 2 (2013): 541–556.
Smith, Kimberly K. Governing Animals: Animal Welfare and the Liberal State. Oxford: Oxford University Press, 2012.
Torres, Bob. Making a Killing: The Political Economy of Animal Rights. Oakland: AK Press, 2007.
Varsava, Nina. “Radically Reasonable Politics: Animal Rights and Liberal Democracy.” In Humanimalia: a Journal of Human/animal Interface Studies, vol. 4, no. 1 (2012): 167–171.
Wolch, Jennifer. “Zoöpolis.” In Capitalism Nature Socialism, vol. 7, iss. 2, (1996): 21–47.
Wolfe, Cary. Before the Law: Humans and Other Animals in a Biopolitical Frame. Chicago and London: University of Chicago Press, 2013.
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie Polska
https://orcid.org/0000-0003-4659-3262
Dariusz Gzyra – mgr, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, doktorant w Instytucie Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Działacz społeczny, publicysta. Zainteresowania naukowe: etyka i estetyka. Członek Polskiego Towarzystwa Etycznego i Laboratorium Animal Studies – Trzecia Kultura (LAS-TK) przy Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego. Autor ponad 20 artykułów w recenzowanych monografiach oraz czasopismach naukowych, uczestnik wielu konferencji krajowych i międzynarodowych. Jeden z założycieli i wieloletni prezes Stowarzyszenia Empatia.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
