Zwierzęta składane w ofierze (na podstawie noweli Iwana Szmielowa Słońce umarłych)
Abstrakt
Artykuł zawiera analizę najtragiczniejszego dzieła Iwana Szmielowa – „epopei” Słońce umarłych, opisującego ostatnie chwile wojny domowej w Rosji. Tragizm opowieści, wybrzmiewający w tytule, narasta stopniowo i nasila się wraz z rozwojem akcji, realizując się w motywach przetrwania-umierania oraz zbliżającej się apokalipsy. W obrazie ginącego świata zwierzęta odgrywają wyjątkową rolę, są pierwszymi stworzeniami, które składane są w ofierze – niezależnie od tego, czy są to ptaki (paw, orły, jastrząb, gołębie itp.), czy zwierzęta domowe (koń, krowa, pies, kot). W zrozumieniu ich losów szczególną funkcję pełnią zoonimy, które pozwalają na personifikację każdego ze zwierząt i podkreślają wartość życia wszystkich stworzeń.
Słowa kluczowe
zwierzęta; ofiara; nowela; motyw; tytuł
Bibliografia
«Slavânskaâ mifologiâ. Ènciklopedičeskij slovarʹ. 1995. Moskva: Meždunarodnye otnošeniâ.
Bunin Ivan Alekseevič. 1991. «Okaânnye dni». Moskva: Sovetskij pisatelʹ
Ilʹin Ivan. 1993. «Odinokij hudožnik: Statʹi, reči, lekcii». Moskva: Iskusstvo.
Kamanina E.V. 2007. «O smysle zaglaviâ i podzagolovka «èpopeâ» v «Solnce mertvyh» I. S. Šmeleva». V Nasledie I. S. Šmeleva: Problemy izučeniâ i izdaniâ. Sbornik materialov meždunarodnyh naučnyh konferencij 2003 i 2005 gg., 135–142. Institut mirovoj literatury imeni A.M. Gorʹkogo Rossijskoj akademii nauk v Moskve.
Kormilov Sergej Ivanovič. 2007. «Šmelev v kritike russkogo zarubežʹâ 20 – 30-h gg». V Nasledie I. S. Šmeleva: Problemy izučeniâ i izdaniâ. Sbornik materialov meždunarodnyh naučnyh konferencij 2003 i 2005 gg., 380–411. Institut mirovoj literatury imeni M. Gorʹkogo Rossijskoj akademii nauk v Moskve.
Spiridonova Lidiâ Alekseevna. 2007. «K voprosu o tvorčeskom metode I. S. Šmeleva». V Nasledie I. S. Šmeleva: Problemy izučeniâ i izdaniâ. Sbornik materialov meždunarodnyh naučnyh konferencij 2003 i 2005 gg., 3–10. Institut mirovoj literatury imeni M. Gorʹkogo Rossijskoj akademii nauk v Moskve.
Šmelev Ivan Sergeevič. 1992. «Solnce mertvyh: Èpopeâ». V S togo berega: Pisateli russkogo zarubežʹâ o Rossii. Proizvedeniâ 20–30-h gg. Kniga pervaâ, 9–240. Moskva: Vodolej.
Zenzinov Vladimir Mihajlovič. 1927. Pariž. «I.S. Šmelev. Solnce mertvyh». Sovremennye zapiski III: 552.
Moskiewski Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny Federacja Rosyjska
http://orcid.org/0000-0001-9198-548X
Alfia Smirnova – dr hab. nauk filologicznych, prof. Katedry Literatury Rosyjskiej i Folkloru Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego. Autorka ponad 200 prac naukowych, m.in. książek „Не то, что мните вы, природа…”: русская натурфилософская проза 1960–1980-х годов (Волгоград 1995), rozpraw naukowych oraz podręczników akademickich: Русская натурфилософская проза второй половины ХХ века (Москва 2009), Русская проза второй половины ХХ века: вектор развития (Москва 2011), Литература русского зарубежья (1920–1990) (Москва 2006); redaktor monografii Природные стихии в русской словесности (Москва 2015).

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.