O krzywdzie odbierania życia. Głosy wybrane
Abstrakt
Artykuł jest szkicowym ujęciem wybranych stanowisk filozoficznych związanych z etycznym problemem odbierania życia. Na podstawie prac i wypowiedzi Johna Sanbonmatsu, Petera Singera, Toma Regana i Elizabeth Harman, zostaje poddane analizie związek pomiędzy określeniem wartości życia a kwestią ciągłości w czasie indywidualnej tożsamości psychofizycznej jednostki (zwierzęcia, w tym człowieka) oraz zależność przyjmowania określonego stanowiska w kwestii dopuszczania zabijania od jego relacji do potocznych, powszechnych intuicji.
Słowa kluczowe
harm of killing; preference to live; replaceability argument; identity over time; animal stages
Bibliografia
Animal Liberation and Critical Theory. Interview with John Sanbonmatsu, „Asinus Novus”, 13.01.2013, [on-line] https://asinusnovus.net/2013/01/13/animal-liberation-and-critical-theory-interview-with-john-sanbonmatsu
Gzyra Dariusz. 2015. „Zdolność do odczuwania w teorii praw zwierząt Toma Regana”. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, Nr 2 (94)
Harman Elizabeth. 2011. The Moral Significance of Animal Pain and Animal Death. W The Oxford Handbook of Animal Ethics. Oxford University Press
Regan Tom. 2004. Empty Cages: Facing the Challenge of Animal Rights. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers
Regan Tom. Sentiency and Rights: Some Observations, prezentacja na konferencji „From Darwin to Dawkins: The Science and Implications of Animal Sentience” (Londyn, 17–18 marca 2005 r.) [on-line] http://tomregan.info/interviews/sentiency-and-rights-some-observations
Regan Tom. 2004. The Case for Animal Rights, 2nd ed. Berkeley: University of California Press
Sanbonmatsu John (red.). 2011. Critical Theory and Animal Liberations. Lanham: Rowman & Littlefield
Singer Peter. 2016. Afterword. W The Ethics of Killing Animals. Oxford University Press
Singer Peter. 2003. Etyka praktyczna. Przeł. A. Sagan. Warszawa: Wydawnictwo „Książka i Wiedza”
Singer Peter. 2011. Practical Ethics. Third Edition. Cambridge: Cambridge University Press
Zarosa Urszula. 2016. Status moralny zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Višak Tatjana, Robert Garner. 2016. Introduction. W The Ethics of Killing Animals. Oxford University Press
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie Polska
https://orcid.org/0000-0003-4659-3262
Dariusz Gzyra – mgr, doktorant w Instytucie Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, wykładowca na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego (antropozoologia). Publicysta, wieloletni działacz społeczny. Kierownik Sekcji Studenckiej Polskiego Towarzystwa Etycznego. Członek Laboratorium Animal Studies – Trzecia Kultura przy Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Redaktor naukowy działu „Etyka praw zwierząt” interdyscyplinarnego rocznika naukowego „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies”. Autor licznych artykułów dotyczących etyki relacji człowieka i zwierząt, publikowanych w czasopismach i monografiach. Autor monografii Dziękuję za świńskie oczy. Jak krzywdzimy zwierzęta (Warszawa 2018).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
