Granice ingerencji w prawo do prywatności w procesie zwalczania przestępczości oraz zapobiegania jej skutkom
Abstrakt
In their article, Erwin Ryter and Justyna Ryter make an attempt to answer the following questions: What may be the farthest limit of tolerance towards public authorities’ interference with a person’s right to privacy in the context of fight against crime as well as the performance of necessary and purposeful procedural actions? Can both the procedural objective and the fact of the violation of the right to privacy of the suspect justify direct or indirect interference with the privacy of persons from the suspect’s social environment, even if that interference is a side effect of actions taken against the offender? The authors of this article also raise the issue of privacy violations in relation to various forms of monitoring of persons who are of interest to the authorities conducting the proceedings. In particular, these proceedings may involve keeping various types of registers containing the data of offender, using classified eavesdropping on them, observing their whereabouts, and disclosing their personal data.
Słowa kluczowe
right to privacy; privacy restriction; invasion of privacy; privacy protection; video surveillance; call control
Bibliografia
Literatura
Błoński M.: Zakres przedmiotowy i podmiotowy podsłuchu procesowego. „Palestra” 2012, nr 7–8.
Brodzisz Z.: Ochrona prywatności w procesie karnym – porównanie regulacji prawnych polskich i niemieckich. „Prokuratura i Prawo” 2013, nr 4.
Cichuta J.: Prawo do prywatności jako pochodna poglądów antropologicznych. W: Idem: Prawo do prywatności – współczesne wyzwania. Warszawa 2019.
Grzelak A.: Ochrona danych osobowych we współpracy państw członkowskich UE w zwalczaniu przestępczości. W stronę standardu europejskiego. Warszawa 2015.
Mielnik Z.: Prawo do prywatności (zagadnienia wybrane). „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1996, R. 58, z. 2.
Niedźwiecka M: Monitoring jak środek zwiększający poziom bezpieczeństwa w zakładach karnych. „Probacja” 2019, nr 4.
Nowicki M.: Nowy Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 1999–2004. Kraków 2005.
Pryciak M.: Prawo do prywatności. „Studia Erasmiana Wratislaviensia” 2010, z. 4.
Pyka A.: Przetwarzanie danych biometrycznych. Aspekty prawne. „Studia Prawa Publicznego” 2018, nr 3 (23).
Roagna I: Ochrona prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego w Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka. Strasburg 2012.
Ruchała S.: „Współczesne filozoficzne spory o ugruntowanie praw człowieka”. Rozprawa doktorska. Opieka nauk. prof. dr hab. K. Ślęczka. Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Filozofii. Katowice 2006.
Rzucidło J.: Prawo do prywatności i ochrona danych osobowych. W: Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym. Red. M. Jabłoński. Wrocław 2014.
Strömholm S.: Right of privacy and rights of the personality. A comparative survey. Stockholm 1967. https://www.icj.org/wp-content/uploads/1967/06/right-toprivacy-working-paper-publication-1967-eng.pdf [dostęp: 24.11.2021].
Śledztwo ws. podsłuchów dziennikarzy. „Gazeta Wyborcza” 24.03.2010.
Wróblewski B.: Mąż i żona na podsłuchu. „Gazeta Wyborcza” 17.03.2010.
Akty prawne
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483.
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. – O Policji. T.j. Dz.U. 2021, poz. 1882.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy. Dz.U. 1997, nr 90, poz. 55.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego. T.j. Dz.U. 2021, poz. 534.
Ustawa z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym. Dz.U. 2000, nr 50, poz. 580.
Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne. Dz.U. 2004, nr 171, poz. 1800.
Ustawa z dnia 15 stycznia 2016 r. o zmianie ustawy o Policji i niektórych innych ustaw. Dz.U. 2016, poz. 147.
Ustawa z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości. Dz.U. 2019, poz. 125.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 217 A (III) przyjęta i proklamowana w dniu 10 grudnia 1948 r.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. Dz.U. 1977, nr 38, poz. 167.
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2. Dz.U. 1993, nr 61, poz. 284.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). Dz.U. UE 4.5.2016, L 119/1.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości,
prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylająca decyzję ramową Rady 2008/977/WSiSW. Dz.U. UE 4.5.2016, L 119/89.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 października 2003 r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej. Dz.U. 2003, nr 194, poz. 1902, ze zm.
Orzecznictwo
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 marca 2013 r. U 2/11. OTK-A 2013, nr 3, poz. 24. Dz.U. 2013, poz. 375.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 września 2012 r. V ACa 378/12. LEX nr 1220491.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 października 2020 r. VII SA/Wa 449/20. LEX nr 3152730.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 4 maja 2000 r. w sprawie Rotaru przeciwko Rumunii. Skarga nr 28341/95.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 28 września 2000 r. w sprawie Messina przeciwko Włochom. Skarga nr 25498/94.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 17 lipca 2003 r. w sprawie Perry przeciwko Wielkiej Brytanii. Skarga nr 63737/00.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie Doerga przeciwko Holandii. Skarga nr 50210/99.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie Panteleyenko przeciwko Ukrainie. Skarga nr 11901/02. LEX nr 182356.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 4 grudnia 2008 r. w sprawie S. i Marper przeciwko Wielkiej Brytanii. Skarga nr 30562/04 i 30566/04.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 2 września 2010 r. w sprawie Uzun przeciwko Niemcom. Skarga nr 35623/05. LEX nr 599284.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 12 lipca 2013 r. w sprawie Allen przeciwko Wielkiej Brytanii. Skarga nr 25424/09.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 27 sierpnia 2019 r. w sprawie Izmestiew przeciwko Rosji. Skarga nr 74141/10.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 2 marca 2021 r. – postępowanie karne przeciwko H.K. Sprawa C-746/18.
Źródła internetowe
Czarnecki P., Światłowski A.: Prawo do prywatności i zasada prawdy materialnej w kontekście pozyskiwania informacji relewantnych procesowo. [Publikacja powstała w wyniku realizacji projektu badawczego o nr 2013/08/M/HS5/00038 finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki]. https://www.law.uj.edu.pl/~kpk/dowody/wp-content/uploads/2014/03/Prawo-do-prywatno%C5%9Bci-merytoryczna.pdf [dostęp: 26.05.2021].
Jonasson U.: Om Stig Strömholm – “En vis norrbottning och hans nation”. 6.04.2015. http://jonassonulf.blogspot.com/2015/04/om-stig-stromholm-en-vis-norrbottning.html [dostęp: 24.11.2021].
Łętowska E.: Prawo do prywatności w Europie. [Materiały edukacyjne przygotowane w ramach programu Socrates Grundtvig Action I, Law through Experience/116881-CP-1-2004-SK-GRUNDTVIG-G11]. http://www.psep.pl/grundtvig/6/prawo_do_prywatnosci.pdf [dostęp: 29.05.2021].
Monitoring wizyjny w miejscach pozbawienia wolności. Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji. Warszawa 2012. https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Raport%20monitoring%20wizytjny.pdf [dostęp: 30.05.2021].
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2010 r. w sprawie I KZP 2/10. http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:a_KbvEgs lBAJ :www.pol i c ja.pl /download/1/74085/ I -KZP-000210.pdf+&cd=1&hl=pl&ct=clnk&gl=pl [dostęp: 20.11.2021].
Rzecznik Praw Obywatelskich. [Raport]. https://www.rpo.gov.pl/pl/raport_1/853 [dostęp: 15.04.2021].
Stig Strömholm. https://sv.wikipedia.org/wiki/Stig_Str%C3%B6mholm [dostęp: 24.11.2021].
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Komunikat prasowy nr 29/21. Luksemburg, 2 marca 2021 r. Wyrok w sprawie C-746/18H.K./Prokuratuur. https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/application/pdf/2021-03/cp210029pl.pdf [dostęp: 27.05.2021].
Wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 15 kwietnia 2020 r. do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w związku z możliwym naruszeniem prywatności przy stosowaniu aplikacji „Kwarantanna domowa”. https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Wyst%C4%85pienie%20do%20Prezesa%20UODO%2C%2015.04.2020.pdf [dostęp: 26.05.2021].
Z Senatu do więzienia? Wygasł immunitet, wraca śledztwo. Dziennik.pl, 14.11.2011. https://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/366418,krzysztofpiesiewicz-bedzie-przesluchany-ws-narkotykow-wraca-sledztwo.html [dostęp: 16.11.2021].
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
