Problemy Prawa Karnego

Gwarancje i ograniczenia prawdy w polskim procesie karnym

Mateusz Karuga — 2023-03-22

W pracy przedstawiono rozważania dotyczące poszczególnych instytucji prawnych, które z jednej strony umożliwiają dotarcie do prawdy w trakcie postępowania karnego, z drugiej zaś – ograniczają taką możliwość. Ukazano wpływ tych instytucji na możliwości poznawcze organów procesowych, a także celowość istnienia zarówno gwarancji, jak i ograniczeń prawdy w procesie karnym. Prawda jest bowiem jedną z wartości realizowanych przez polski system prawa karnego procesowego, w związku z czym musi ono zapewniać warunki, by można było do niej dotrzeć. Niemniej prawda może wchodzić w konflikt z innymi wartościami wyrażanymi przez polski porządek prawny, dlatego niejednokrotnie musi zostać ograniczona lub wyłączona. Rozważania poświęcono relacjom między prawdą a innymi zasadami procesu karnego, instytucjami prawa dowodowego, postępowaniem odwoławczym i gwarancjami procesowymi. Zarysowano także potencjalne pozaprawne zagrożenia dla możliwości osiągnięcia prawdy.

Problematyka oszustw matrymonialnych popełnianych za pośrednictwem Internetu

Patrycja Kozłowska — 2023-02-28

Przedmiotem artykułu jest analiza tego rodzaju oszustw w ujęciu kryminologicznym. W pracy omówiono zagadnienia definicyjne, przedstawiono skalę zjawiska i jego charakterystykę. Ponadto przeanalizowano wyniki zagranicznych badań dotyczących ofiar, a także strategie psychologiczne stosowane przez sprawców. Na podstawie zebranych danych sformułowano kilka ogólnych wniosków.

Podstawa stosowania mechanizmów związanych z redukcją wielości ocen w kontekście zagadnienia wymiaru kary w świetle ostatnich nowelizacji Kodeksu karnego

Przemysław Krawczyk — 2023-03-26

W artykule omawiana jest problematyka mechanizmów związanych z redukcją wielości ocen w zestawieniu z zagadnieniami dotyczącymi wymiaru kary. Autor przedstawia problemy, które powstały wskutek ostatnich nowelizacji Kodeksu karnego, i próbuje odpowiedzieć na pytanie, jaki wpływ na wymiar kary ma zastosowanie mechanizmów redukcji wielości ocen. Co istotne, okoliczności obciążające i łagodzące, które dodano do ustawy karnej, dodatkowo komplikują sytuację, gdyż zależnie od oceny mogą stanowić znamiona modyfikujące czyny zabronione, co dodatkowo wpłynie na zaostrzenie odpowiedzialności karnej.

Instytucja zatrzymania osoby oraz zatrzymania rzeczy z perspektywy gwarancji konstytucyjnych – kilka uwag na marginesie art. 41 i art. 64 Konstytucji RP

Piotr Krzysztof Sowiński — 2023-01-12

Niniejszy tekst poświęcono instytucji zatrzymania rzeczy i zatrzymania osoby z perspektywy gwarancji, jakie udzielają prawu własności oraz wolności osobistej odnośne przepisy Konstytucji RP z 1997 roku. Omówiono regulacje art. 64 i art. 41 ustawy zasadniczej, wytykając im pewną ogólnikowość rozwiązań chroniących prawo własności, ale też zauważając szczegółowość ochrony udzielanej prawu do wolności osobistej. Przedstawiono sposób transpozycji wzorca ochrony wolności osobistej na grunt procesu karnego, poddając oddzielnej analizie przepisy art. 244 kodeksu postępowania karnego. Na bazie tej ostatniej analizy zauważa się pewną homogeniczność gwarancji wolności osobistej i gwarancji prawa do obrony, czego wyrazem jest prawo do pomocy prawnej oraz prawo do pomocy tłumacza.

Podejście do kradzieży tożsamości w systemach prawa zwyczajowego – implikacje dla zmian prawa na Węgrzech

Dávid Tóth — 2023-03-26

Częstość występowania kradzieży tożsamości nasila się, zwłaszcza w kontekście międzynarodowym. Dzięki postępowi technologii informatycznych przestępstwa związane z tym zagadnieniem nie mają granic i mogą ujawnić się wszędzie. Celem tego badania jest analiza ram regulacyjnych dotyczących kradzieży tożsamości w obcych jurysdykcjach. Esej uwzględnia nie tylko aspekty teoretyczne, ale także wymiar praktyczny i kryminologiczny. Oczekuje się, że w wyniku zbadania tych modeli regulacyjnych zostaną sformułowane propozycje „de lege ferenda” (dotyczące przyszłego prawa) dla węgierskiego ustawodawcy.

Początkowy fragment eseju zmaga się z definicją zjawiska. Nie ma powszechnie akceptowanej definicji kradzieży tożsamości. W literaturze zagranicznej stosuje się różne terminy do opisania tego samego zjawiska, w tym „kradzież tożsamości” i „oszustwo tożsamości”.

Po wprowadzeniu koncepcyjnym w opracowaniu przeanalizowano potencjalne formy kradzieży tożsamości.

W drugiej części merytorycznej przeanalizowano modele regulacyjne dotyczące kradzieży tożsamości w jurysdykcjach anglosaskich. Ramy regulacyjne Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Kanady i Australii podlegają badaniu.

W końcowej części proponujemy zmiany węgierskiej regulacji „de lege ferenda”.

Powodowanie trwałego niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób jako warunek orzeczenia kary nieredukowalnego dożywotniego pozbawienia wolności (art. 77 § 4 k.k.)

Tomasz Tyburcy — 2023-01-05

Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw wprowadziła do Kodeksu karnego możliwość wymierzenia przez sąd kary nieredukowalnego dożywotniego pozbawienia wolności, czyli z zakazem warunkowego przedterminowego zwolnienia (art. 77 § 3 i 4 k.k.). Ustawodawca przewidział dwie podstawy do fakultatywnego orzeczenia kary nieredukowalnego dożywotniego pozbawienia wolności. Pierwsza z nich (art. 77 § 3 k.k.) opiera się na przesłankach formalnych, tj. uprzednim prawomocnym skazaniu za określony rodzaj przestępstwa (przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub o charakterze terrorystycznym) na karę dożywotniego pozbawienia wolności lub karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 20 lat. Natomiast druga podstawa (art. 77 § 4 k.k.) operuje warunkiem materialnym, tj. stwierdzeniem, że pozostawanie sprawcy na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób. Artykuł przedstawia wykładnię przesłanek zastosowania art. 77 § 4 k.k., wskazuje, które dyrektywy wymiaru kary powinny być priorytetowo brane pod uwagę przez sąd podejmujący decyzje o skazaniu z zastosowaniem omawianego przepisu oraz analizuje możliwości zastosowania art. 77 § 4 k.k. przez sąd orzekający karę łączną.