Substancja Boga Ojca – refleksja teologiczna i metateologiczna
Abstrakt
Substancja Boga jest jedna jedyna, wspólna dla trzech Osób. Inaczej mówiąc, każda Osoba Boska ma tę samą substancję. Odpowiednio do tego w jednej substancji absolutnej są trzy specyfiki personalne, a każda Osoba ma tę samą substancję, ale – w aspekcie personalnym – w inny sposób. Artykuł zwraca uwagę na pierwszą Osobę Boską. Substancja jest jednym z pięciu elementów koniecznych i wystarczających dla zdefiniowania danego bytu: substancja, relacja, wnętrze, zewnętrze i działanie. W niniejszej refleksji podkreślona jest substancja i specyfika personalna. Substancja Boga w jej specyfice ojcowskiej (ojcostwo) jest otwarta na specyfikę dwóch pozostałych osób w taki sposób, że rodzi Syna i tchnie Ducha Świętego.
Rodzenie i tchnienie są powiązane z dwoma różnymi właściwościami personalnymi, ale ogarnia całą substancję.
Słowa kluczowe
substancja; personalność; Osoba; Ojciec; Syn; Duch
Bibliografia
Balthasar H.U. v., Theodramatik, Bd. I–IV, Einsiedeln 1973–1983.
Barrachina Carbonell A., Estructura sacramental y trinitaria de la cristología de Ruperto de Deutz, Valencia 1990, s. 496-497.
Bartnik C.S., Dogmatyka katolicka, t. 1, Lublin 2000.
Bonanni S.P., Il „Filioque” tra dialettica e dialogo. Anselmo e Abelardo: posizioni a confronto, „Lateranum” 1 (1998), s. 49-79.
Brunner E., Die christliche Lehre von Gott (Dogmatik), Zürich 1972 (1 wyd. 1946).
Ciola N., Teologia trinitaria. Storia – metodo – prospettive, Bologna 1996.
Crafword R.G., Is the doctrine of the Trinity scriptual?, „Scottisch Journal of Theology” 20 (1967), s. 282-294.
Cura Elena S. del, Perikhóresis, w: Diccionario Teológico. El Dios cristiano, red. X. Pikaza, N. Silanes, Salamanca 1992, s. 1086-1094.
Czapiga T., Antropocentryzm teologii Grzegorza z Elwiry. Studium patrystyczno-teologiczne, Szczecin 1996.
Geisser H., Der Beitrag der Trinitätslehre zur Problematik des Redens von Gott, „Zeitschrift fűr Theologie und Kirche“ 65 (1968), s. 231-255.
Gonzáles de Cardedal O., La entraña del cristianismo, wyd. 2 (wyd. 1, 1997) Salamanca 1998.
Greshake G., Trójjedyny Bóg. Teologia trynitarna, przeł. J. Tyrawa (Der Dreieine Gott. Eine trinitarische Theologie, Verlag Herder, Freiburg im Breisgau 2007 [wyd. 3; 1997 wyd. 1]), Wrocław 2009.
Hemmerle K., Leben aus der Eingeit, Freiburg–Basel–Wien 1955, s. 33-54.
Hoffmann N., Sühne. Ein umstrittener Grundbegriff neutestamentlicher Erlösungslehre, w: Entwicklung und Aktualität der Herz-Jesu-Verehrung, wyd. przez Internationalen Institut v. Herzen Jesu, Aschaffenburg 1984.
Liszka P., Duch Święty, który od Ojca i (Syna) pochodzi, Wrocław 2000.
Liszka P., Wspólnota życia konsekrowanego owocem i narzędziem realizacji programu Boga wobec świata wyrażonego formułą „On będzie Bogiem z nimi” (Ap 21,3), „Życie Konsekrowane” 2 (2011), s. 16-25.
Margerie B. de, La Trinité chrétienne dans l’histoire, Paris 1975.
Meunier B., Dieu peut-il avoir un Fils? Le débat trinitaire du IVe siècle, Paris 1993.
Moreschini C., Capadocios, Padres, w: El Dios Cristiano. Diccionario teológico, red. X. Pikaza, O. de M., N. Silanes, Salamanca1992, s. 213-221.
Murga J.R.G., El Dios del amor y de la paz, Madrid 1991.
Noller G., Trinitarische Eschatologie, w: Auf dem Wege zu schriftgemässer Verkündung (Beiträge zur Ev. Th., 39), München 1965, s. 77-99.
Pikaza X., Amor, w: El Dios Cristiano. Diccionario teológico, red. X. Pikaza, O. de M., N. Silanes, Salamanca 1992, s. 25-38.
Pikaza X., Bibliografia trinitaria del Nuevo Testamento, w: Bibliografia trinitaria, „Estudios Trinitarios”, Numero extraordinario, Salamanca, 11 (1977), nr 2-3, s. 138-305.
Quelet M., Kim jest Duch Święty?, „Communio” 2 (1998), s. 17-35.
Raurell F., Dio, Padre nella visione veterotestametaria. Una verbalizzazione ambigua, „Laurentium” 1-2 (1999), s. 167-200.
Rossetti C.L., „Pater tantum est”. Paternità divinae e fede cristologica, „Alpha – Omega” 2 (1999), s. 195-214.
Rovira Belloso J.M., Procesiones divinas, w: El Dios Cristiano. Diccionario teológico, red. X. Pikaza, N. Silanes, Salamanca 1992, s. 1132-1143.
Sesboüé B., Treść tradycji: reguła wiary i symbole (II–V wiek), w: B. Sesboüé, J. Woliński, Bóg zbawienia. Tradycja, reguła i Symbole wiary. Ekonomia zbawienia. Rozwój dogmatów trynitarnych i chrystologicznych (oryg. Le Dieu du salut), tłum. P. Rak, Kraków1999 (Historia dogmatów, red. B. Sesboüé, t. 1), s. 63-120.
Sorc C., La historia en su dimensión pericorética, Actas del X Simposio de Teología Histórica 3-5 marzo 1999, Valencia 2000, s. 519-530.
Stavrou M., Filioque a teologia trynitarna, w: Tajemnica Trójcy Świętej, Kolekcja „Communio” 13, Poznań 2000, s. 396-416.
Tertulian, Przeciw Prakseaszowi, tłum. E. Buszewicz, w: Trójca Święta, red. H. Pietras, Kraków 1997, s. 33-86.
Uríbarri Bilbao G., Monarquia y Trinidad, Publicaciones de la Universidad Pontificia Comillas. Madrid, serie I: Estudios 62, Madrid 1996.
Woliński J., Od ekonomii do „teologii” (III wiek), w: B. Sesboüé, J. Woliński, Bóg zbawienia. Tradycja, reguła i Symbole wiary. Ekonomia zbawienia. Rozwój dogmatów trynitarnych i chrystologicznych (oryg. Le Dieu du salut), tłum. P. Rak, Kraków 1999 (Historia dogmatów, red. B. Sesboüé, t. 1), s. 159-209.
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
