Dyskusja publiczna nad projektem kodeksu cywilnego w 1960 r.
Abstrakt
The published draft of the Polish Civil Code was submitted into the public discussion in 1960. The six-month discussion was a huge organizational undertaking in which a large group of citizens was successfully involved, not only legal specialists. Particular role in organizing the discussion played the Association of Polish Lawyers, whose branches devoted a lot of time and effort in organizing numerous debates, and in effect gathered an extremely rich discussion material. Although the public debate was partly a facade and did not always have a decisive impact on the content of the next draft, it made the future code a matter of all citizens. The proposed solutions of civil law were discussed not only among lawyer but also in daily press, on radio and television, at meetings of social organizations, and even in the factories on the meetings of the employees. This general scope of discussions is much better visible in the debate on family law, whose problems attracted the attention of the vast majority of discussants. The constructions of the inheritance law – sometimes very complicated – interested mainly jurists. The article summarizes the results of these public consultations regarding the prepositions of the inheritance law included in the draft of the Civil Code of 1960.
Słowa kluczowe
draft of the Polish Civil Code, public discussion, inheritance law, Association of Polish Lawyers, People’s Republic of Poland
Bibliografia
Źródła
Komisja Kodyfikacyjna przy Min. Sprawiedliwości. Zespół Prawa Cywilnego Materialnego: Ankieta przedstawiona do dyskusji publicznej nad projektem kodeksu cywilnego, AAN 285, t. 5422, k. 1a—1b.
Komitet Nauk Prawnych PAN i Ministerstwo Sprawiedliwości: Materiały dyskusyjne do Projektu Kodeksu Cywilnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Materiały Sesji Naukowej 8—10 grudnia 1954 r. Warszawa 1955, ss. 368.
Projekt Kodeksu Cywilnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa 1954.
Projekt Kodeksu Cywilnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa 1960.
Stanowisko Sądu Najwyższego wobec projektu kodeksu cywilnego. AAN 285, t. 5428, k. 1—52.
Zespół archiwalny Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Ministerstwo Sprawiedliwości w Warszawie (nr 285), sygn. teczek: 5394, 5422, 5427, 5428, 5429, 5430, 5431, 5432, 5433, 5434, 5435, 5436, 5437, 5438, 5439, 5444, 5445, 5446, 5447.
Opracowania
Ankieta w sprawie niektórych problemów przyszłego kodeksu cywilnego. A jakie jest Twoje zdanie? „PiŻ” 1960, nr 13.
Dyskusja nad projektami Komisji Kodyfikacyjnej. „PiŻ” 1960, nr 4.
Dyskusja publiczna nad projektami Komisji Kodyfikacyjnej. „PiP” 1960, z. 3.
Fiedorczyk P.: Kilka uwag o publicznej dyskusji nad prawem rodzinnym w projekcie kodeksu cywilnego z 1960 r. W: Filozofia Marii Szyszkowskiej. Red. A. Kryniecka. Białystok 2012.
Fiedorczyk P.: Unifikacja i kodyfikacja prawa rodzinnego w Polsce (1945-1964). Białystok 2014.
Goławska J.: Konieczne ograniczenia. „PiŻ” 1959, nr 14.
Gwiazdomorski J.: Rezerwa czy zachowek? „PiŻ” 1959, nr 12.
Kodeks cywilny przymierzony do wymogów życia. „Wieczór” nr 142 z 18—19 czerwca 1960 r.
Kotarbiński T.: Kurs logiki dla prawników. Łódź 1947.
Kotarbiński T.: Traktat o dobrej robocie. Łódź 1955.
Lipiński K.: Działy gospodarstw rolnych. „PiŻ” 1960, nr 6.
Lipiński K.: Pierwsze wnioski. Ankieta w sprawie kodeksu cywilnego. „PiŻ” 1960, Nr 17.
Lipiński K.: Wniosków – ciąg dalszy. „PiŻ” 1960, Nr 18.
Lityński A.: Na drodze do kodyfikacji prawa cywilnego w Polsce Ludowej. W: Prawo wczoraj i dziś. Studia dedykowane profesor Katarzynie Sójce-Zielińskiej, Warszawa 2000.
Lityński A.: O prawie i sądach początków Polski Ludowej. Białystok 1999.
Lityński A.: Pierwszy etap prac nad kodyfikacją prawa cywilnego w Polsce Ludowej (szkic dla dydaktyki). W: Z dziejów prawa, Katowice 1999, cz. 2.
Lityński A.: Prawo cywilne materialne w Polsce Ludowej. W: Pół wieku kodyfikacji prawa w Polsce (1919-1969). Wybrane zagadnienia, Tychy 2001.
Lityński A.: Z dziejów kodyfikacji prawa cywilnego w Polsce (zagadnienia wybrane). W: Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa dla uczczenia pracy naukowej Profesora Antoniego Agopszowicza, Katowice 2000.
Marowski J.: Działy spadkowe gospodarstw chłopskich. „Nowe Prawo” 1959, nr 10.
Mączyński A.: Ustawa o Komisji Kodyfikacyjnej w pracach Społecznej Rady Legislacyjnej. W: Wkład krakowskiego i ogólnopolskiego środowiska prawniczego w budowę podstaw ustrojowych III Rzeczypospolitej (1980-1994). Projekty i inicjatywy ustawodawcze, ludzie, dokonania i oceny. Red. S. Grodziski. Kraków 2018.
Mączyński A.: Uwagi o stanie nauki polskiego prawa cywilnego. „PiP” 2011, z. 6.
Moszyńska A.: Geneza prawa spadkowego w polskim kodeksie cywilnym z 1964 roku. Toruń 2019.
Moszyńska A.: Prace nad kodyfikacją majątkowego prawa cywilnego w latach 1950—52. „Miscelanea Historico-Iuridica” 2015, T. 14, z. 2: Studia dedykowane Profesorowi Adamowi Lityńskiemu w 75‑lecie urodzin i 50‑lecie pracy naukowej.
Pacynska D.: Spadki chłopskie w Kodeksie Cywilnym? „Dziennik Ludowy” nr 285 z 30 listopada 1960 r.
Piątowski J.S.: Rozdrobnienie gospodarstw rolnych a prawo spadkowe. „PiP” 1960, z. 4—5.
Policzkiewicz J.: Głos w dyskusji nad księgą piątą projektu kodeksu cywilnego. „PiP” 1960, z. 10.
Przeciwko rozdrabnianiu gospodarstw. Z dyskusji nad projektem kodeksu cywilnego. „Trybuna Mazowiecka” nr 84 z 8 kwietnia 1960 r.
Przybyłowski K.: Rezerwa czy zachowek. odbitka z „Gazety Sądowej Warszawskiej” 1939, nr 21.
Skowrońska-Bocian E.: Testament w prawie polskim. Warszawa 2004.
Staniewicz W.: Zagadnienie niepodzielności gospodarstw chłopskich. „Ruch Prawniczy i Ekonomiczny” 1960, nr 2.
Stelmachowski A.: Prawo spadkowe a struktura wsi. „PiŻ” 1960, nr 6.
Szer S.: Z zagadnień kodyfikacji prawa spadkowego. „PiP” 1951, nr 5—6.
Szreter J.: Uwagi o projekcie prawa spadkowego zawartym w księdze piątej projektu Kodeksu Cywilnego PRL. AAN 285, t. 5436.
Świątkowski H.: Spadki na wsi. „PiŻ” 1960, nr 1.
Takie jest moje zdanie…(Liczbowe wyniki ankiety „PiŻ” w sprawie niektórych problemów przyszłego kodeksu cywilnego”). „PiŻ” 1960, nr 16.
Wasilkowski J., Wolter A.: Wyniki dyskusji publicznej nad projektem kodeksu cywilnego. „PiŻ” 1961, nr 22.
Wasilkowski J.: Projekt kodeksu cywilnego uchwalony. „PiŻ” 1959, nr 19.
Z prac Działu Prawa Cywilnego INP PAN. „PiP” 1960, nr 8—9.
Inne
Raport „Skrywane projekty ustaw” opracowany w 2019 r. przez Obywatelskie Forum Legislacji . Wg. tego raportu ponad 1/3 ustaw została przyjęta bez publicznej dyskusji. (http://www.batory.org.pl/dla_mediow/skrywane_projekty_ustaw_xii_komunikat_obywatelskiego_forum_legislacji; dostęp: 27.02.2019).
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Polska
http://orcid.org/0000-0003-2349-6603
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
