Psychologiczne kompetencje głosiciela słowa Bożego
Abstrakt
Niniejsze opracowanie podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie o miejsce psychologii w dziele przepowiadania słowa Bożego. Najpierw analizowane jest zagadnienie elementów psychologii w formacji przyszłych głosicieli słowa Bożego. W opracowaniu zwrócona została również uwaga na potrzebę kształtowania kompetencji terapeutycznych u współczesnych homilistów (kaznodziejów) oraz na niebezpieczeństwo wystąpienia zjawiska psychologizmu. Dokonano również analizy wpływu psychologii na zagadnienie procesu tworzenia poszczególnych jednostek przepowiadania słowa Bożego, na ich treść i elementy formalne.
Zasadniczy wniosek płynący z opracowania zawiera się w stwierdzeniu, że psychologia i homiletyka powinny ze sobą współpracować i wzajemnie się uzupełniać.
Słowa kluczowe
psychologia; homiletyka; przepowiadanie słowa Bożego; głosiciel słowa Bożego
Bibliografia
Bartnik C., Kryzys teologii współczesnej, „Collectanea Theologica” 61,4 (1991), s. 7-22.
Biela B., Uwarunkowania psychologiczno-społeczne przepowiadania słowa Bożego, „Studia Pastoralne” 7 (2011), s. 100-117.
Broński W., Formacja homiletyczna alumnów w wyższych seminariach duchownych w Polsce. Studium homiletyczne, Lublin 2007.
Broński W., Kompetencja kaznodziejska w kontekście współczesności, w: W służbie Bogu i ludziom. Księga pamiątkowa poświęcona ks. prof. dr. hab. W. Głowie, red. H. Słotwińska, Lublin 2005, s. 73-82.
Chaim W., Aspekty psychologiczne w przepowiadaniu słowa Bożego, „Roczniki Teologiczne” 61,6 (2014), s. 169-191.
Chaim W., Kaznodzieja jako terapeuta, w: Sługa słowa, red. W. Przyczyna, Kraków 1997, s. 165-180.
Chaim W., Typy psychologiczne w recepcji i przekazie słowa Bożego, „Roczniki Pastoralno-Katechetyczne” 60,5 (2013), s. 155-170.
Dyskusja z o. Szustakiem, http://wegrzyniak.com/po-godzinach/maxirefleksje/1319-dyskusja-z-o-szustakiem [dostęp: 6.12.2015].
Hajduk R., Duszpasterstwo terapeutyczne – przejaw mody czy odpowiedź na wyzwania epoki?, „Teologia Praktyczna” 15 (2014), s. 23-40.
Materiały z Archiwum II Synodu Archidiecezji Katowickiej.
Między teologią a psychologią – manowce ojca Szustaka, http://magazyndywiz.pl/miedzy-teologia-a-psychologia-manowce-ojca-szustaka/ [dostęp: 15.12.2015].
Müller K., Homiletyka na trudne czasy, Kraków 2003.
Nadszarpnięty autorytet popularnego kaznodziei?, http://www.franciszkanska3.pl/Nadszarpniety-autorytet-popularnego-kaznodziei,a,26649 [dostęp: 20.12.2015].
Papieska Komisja Biblijna, Interpretacja Pisma Świętego w Kościele (1993).
Pawlak T., Formacja ludzka kandydatów do kapłaństwa według „Zasad formacji kapłańskiej w Polsce” z 1999 roku i uchwał II Polskiego Synodu Plenarnego, „Kościół
i Prawo” 1 (2014), s. 9-27.
Polski Synod Plenarny (1991-1999), Warszawa 2001, s. 178.
Przyczyna W., Siwek G., O metodologii homiletyki, „Studia Nauk Teologicznych PAN ” 2 (2002), s. 289-300.
Psychologizm, http://sjp.pwn.pl/slowniki/psychologizm.html [dostęp: 20.12.2015].
Siwek G., Blaski i cienie współczesnego przepowiadania, Kraków 2007.
Siwek G., Proces tworzenia kazania, w: Fenomen kazania, red. W. Przyczyna, Kraków 1994, s. 177-213.
Siwek G., Przepowiadanie słowa Bożego, w: Leksykon teologii pastoralnej, red. R. Kamiński, W. Przygoda, M. Fijałkowski, Lublin 2006, s. 699-701.
Sławiński H., Rola wyobraźni w przepowiadaniu słowa Bożego, „Studia Włocławskie” 8 (2005), s. 224-237.
Sławiński J., Kompozycja, w: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 1, Warszawa 1984, s. 464.
Sobór Watykański II , Dekret o formacji kapłańskiej Optatam totius (1965).
Sobór Watykański II , Konstytucja duszpasterska o Kościele Gaudium et spes (1965).
Szewczyk L., Odnowa przepowiadania słowa Bożego w (archi)diecezji katowickiej po Soborze Watykańskim II. Studium homiletyczne, Katowice 2009.
Szymołon J., Rola psychologii w formacji kaznodziejów, w: Integralne kształcenie kaznodziei, red. W. Broński, Lublin 2006, s. 297-309.
Tomkiewicz A., Psychologia pastoralna, w: Leksykon teologii pastoralnej, red. R. Kamiński, W. Przygoda, M. Fijałkowski, Lublin 2006, s. 709-713.
Twardy J., Aktualizacja słowa Bożego w kaznodziejstwie, Przemyśl 2009.
Twardy J., Koncepcja pracy twórczej nad kazaniem. Inspiracje psychologiczne w niemieckojęzycznych publikacjach homiletycznych (1970-1996), Rzeszów 1998,
s. 155-300.
W trosce o uczniów i nie tylko. Z abp. Józefem Michalikiem – przewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski, metropolitą przemyskim – rozmawia ks. Zbigniew Suchy, „Niedziela” 37 (2008), s. 16, 17.
Zarzycka B., Rola psychologa w formacji kapłańskiej i zakonnej, „Duchowość w Polsce” 13 (2011), s. 91-102.
Zasady formacji kapłańskiej w Polsce, Częstochowa 1999.
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Teologiczny Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
