Kategoria traumy w Kai Silverman koncepcji „męskiej podmiotowości na marginesach”

Wojciech Śmieja
http://orcid.org/0000-0003-3080-0837

Abstrakt

W artykule autor przedstawia znaczenie pojęcia traumy w koncepcji męskiej podmiotowości rozwijanej przez Kaję Silverman w książce pt. "Male Subjectivity at the Margins". Rozprawa Silverman pochodzi z 1992 roku, a więc z czasów, gdy powstawały kluczowe dla współczesnych gender i queer studies rozprawy Judith Butler, Eve Kosofsky Sedgwick czy Pierre’a Bourdieu (nieco później, bo w 1995 roku, została opublikowana równie kluczowa praca Raewyn W. Connell). Koncepcja Silverman ma podobny rozmach co wspomniane koncepcje, lecz nigdy nie zyskała takiej popularności i nie stała się kluczowa dla badań genderowych początku XXI wieku. Autor nie rozważa w artykule przyczyn, dla których tak się stało, lecz stara się ukazać drzemiący w niej potencjał teoretyczny.


Słowa kluczowe

trauma; męskość; fikcja dominująca; fallus; hegemonia

Boyarin D.: Unheroic Conduct. The Rise of Heterosexuality and the Invention of the Jewish Man. Berkeley 1997.

Duda M.: Badania nad mężczyznami w Polsce, czyli o hegemonii struktury. W: (Nie)męskość w tekstach kultury XIX–XXI wieku. Red. B. Zwolińska, K.M. Tomala. Gdańsk 2019, s. 11–22.

Duda M.: Psychoanaliza i męskości. W: Biopolityka męskości. Red. T. Kaliściak, W. Śmieja, przy wspópracy P. Mosaka. Warszawa 2020, s. 57–71.

Dybel P.: Masochizm Schulza i próg wstydu w słowie. „Schulz/Forum” 2016, nr 7, s. 5–24.

Fantina R.: Ernest Hemingway: Machismo and Masochism. London–New York 2005.

International Encyclopedia of Men and Masculinities. Ed. M. Flood [et al]. London 2007.

Kaliściak T.: Płeć pantofla. Odmieńcze męskości w polskiej prozie XIX i XX wieku. Warszawa 2017.

Lawrence D.H.: Kochanek Lady Chatterley. Przeł. Z. Sroczyńska. Warszawa 2008.

Matuszek D.: Imiona Ojców. Możliwość psychoanalizy w badaniach literackich. Warszawa 2017.

Mazurkiewicz F.: Męskość dziewiętnastowieczna – prolegomena. „Teksty Drugie” 2015, nr 2, s. 30–52.

Roberts A.: Conrad and Masculinity. London–New York 2000.

Silverman K.: Male Subjectivity at the Margins. New York–London 1992.

Silverman K.: The World Wants Your Desire. In: M. Pachmanovà: Moblie Fidelities. Conversations on Feminism, History and Visuality. London 2006, s. 31–41.

Solomon­‍‑Godeau A.: Male Trouble. In: M. Berger, B. Wallis, S. Watson, C. Weems. Constructing masculinity. New York 1995, s. 69–76.

Szukała W.: Męskość i fantazmat w prozie Javiera Maríasa i Antonia Muñoza Moliny. Poznań 2019.

Śmieja W.: Biopolityka i pole teoretyczne studiów nad męskościami. W: Biopolityka męskości. Red. T. Kaliściak, W. Śmieja, przy współpracy P. Mosaka. Warszawa 2020, s. 15–37.

Śmieja W.: Hegemonia i trauma. Literatura wobec dominujących fikcji męskości. Warszawa 2017.

Theweleit K.: Męskie fantazje. T. 1: Kobiety, strumienie, ciała, historia. T. 2: Męskie ciała. Przyczynek do psychoanalizy białego terroru. Przeł. M. Falkowski, M. Herer. Przekł. przejrzał A. Żychliński. Warszawa 2015.

Tomasik T.: Wojna – męskość – literatura. Słupsk 2013.

Pobierz

Opublikowane : 2020-06-29


ŚmiejaW. (2020) Kategoria traumy w Kai Silverman koncepcji «męskiej podmiotowości na marginesach», Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość, (1), s. 29-41. doi: 10.31261/Rana.2020.1.02.

Wojciech Śmieja 
Uniwersytet Śląski  Polska
http://orcid.org/0000-0003-3080-0837




Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).