Automatyzacja pracy a zmiany na rynku pracy. Czy, a jeśli tak, to w jaki sposób mierzyć pracę umysłową i poziom jej automatyzacji

Andrzej Lemański
https://orcid.org/0000-0003-0093-9408

Abstrakt

The main aim of the article is to establish if and how we can research the impact of automation of work on the labour market. In this paper, I discuss measurement issues of automation of work with theoretical and statistical parts including elements of methodology. The text begins by discussing the dependences between physical and cognitive work and pays attention to the theoretical and historical sources of this division. Then, I point out hybrid forms of cognitive work as a result of the progressing digitalization, which leads me to the indication of big data and algorithms as one of the most important elements of modern work automation. The foregoing prompts the following question: If we take into account the prospective hybridization of machines and humans, should we still measure the cognitive work, especially in its quality dimensions? Finally, I provide examples of some possible methods of measurement of the automation of cognitive work, especially by pointing out selected changes which automation introduces into the labour market.


Słowa kluczowe

automation of work; cognitive work; sociology of work; labour market

Abbatiello A., Boehm T., Schwartz J., Chand S., 2017: No-collar workforce: Humans and machines in one loop—collaborating in roles and new talent models. https://www2.deloitte.com/insights/us/en/focus/tech-trends/2018/no-collar-workforce.html [dostęp: 20.12.2017].

A re n dt Ł., 2016: Paradoks Solowa i determinanty wdrożenia technologii informacyjnychi telekomunikacyjnych. http://gospodarkanarodowa.sgh.waw.pl/p/gospodarka_narodowa_2016_01_02.pdf [dostęp: 20.12.2017].

A r t hu r B., 2011: The second economy. http://www.mckinsey.com/business-functions/strategy-and-corporate-finance/our-insights/the-second-economy [dostęp: 04.06.2017].

A r t hu r B., 2017: Where is technology taking the economy? https://www.mckinsey.com/business-functions/mckinsey-analytics/our-insights/where-is-technology-taking-theeconomy?cid=other-eml-alt-mkq-mck-oth-1712 [dostęp: 20.12.2017].

Aut o r D.H., P rice B., 2013: The Changing Task Composition of the US Labor Market. https://economics.mit.edu/files/11661 [dostęp: 04.06.2017].

Be nige r J., 1986: The Control Revolution. Cambridge, Massachusetts, and London, England: Harvard University Press.

B r y njol f s s o n E., McA fe e A., 2011: Race Against The Machine: How the Digital Revolution is Accelerating Innovation, Driving Productivity, and Irreversibly Transforming Employment and the Economy. http://b1ca250e5ed661ccf2f1-da4c182123f5956a3d22aa43eb816232.r10.cf1.rackcdn.com/contentItem-5422867-40675649-ew37tmdujwhnj-or.pdf [dostęp: 04.06.2016].

Capgemini Consulting, 2016: Robotic Process Automation (RPA). The next revolution of Corporate Functions. https://www.fr.capgeminiconsulting.com/resource-file-access/36Zmiana i reprodukcja na rynku pracyresource/pdf/robotic_process_automation_the_next_revolution_of_corporate_functions_0.pdf [dostęp: 18.09.2017].

Ca st ell s M., 2007: Społeczeństwo sieci. Przeł. M. Ma r o d y, K. Pawlu ś, J. St awi ń s ki, S. Sz y ma ń s ki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

C olvi n G., 2015: Humans are underrated. http://fortune.com/2015/07/23/humans-areunderrated [dostęp: 20.12.2017].

Dave n p o r t T.H., 2007: Zarządzanie pracownikami wiedzy. Przeł. M. La ny. Kraków: Wydawnictwo Wolters Kluwer.

D r ucke r P., 2000: Zarządzanie w XXI wieku. Przeł. B. K a c p r z y ń s k a. Warszawa: Wydawnictwo MUZA SA.

E dlich A., S oho ni V., 2017: Burned by the bots: Why robotic automation is stumbling. https://www.mckinsey.com/business-functions/digital-mckinsey/our-insights/digitalblog/burned-by-the-bots-why-robotic-automation-is-stumbling [dostęp: 20.12.2017].

Ferseht P., Snowdon J., 2017: The Robotic Process Automation market will reach $443 million this year. https://www.horsesforsources.com/RPA-marketsize-HfS_061017 [dostęp: 21.09.2017].

Flo rid a R., 2004: The Rise of The Creative Class. New York: Basic Books.

Flu s se r V., 2015: Ku filozofii fotografii. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.

G ho se R., Sa n de e p D., Shi r vai k a r A., Ho r owit z K., Tia n Y., L e vi n J., H o S., 2016: DIGITAL DISRUPTION How FinTech is Forcing Banking to a Tipping Point. Citi Group.

Grand View Research, 2016: Robotic Process Automation (RPA) Market Analysis By Services (Professional Services, Training Services), By Organization (Small And Medium, Large Enterprises), By Application (BFSI, Telecom & IT, Healthcare, Retail, Manufacturing) And Segment Forecasts To 2024. http://www.grandviewresearch.com/industry-analysis/robotic-process-automation-rpa-market [dostęp: 21.09.2017].

Ke rck hove D. de, 2009: Mapowanie mediów. W: A. Maj, M. De r d a -Nowa kow s ki, red.: Kody McLuhana. Topografia nowych mediów. Katowice: Wydawnictwo Naukowe ExMachina.

Ke y ne s J.M., 1930: Economic Possibilities for our Grandchildren. https://assets.aspeninstitute.org/content/uploads/files/content/upload/Intro_and_Section_I.pdf [dostęp: 20.12.2017].

Ki r kla n d R., 2014: The Great Decoupling. http://www.mckinsey.com/insights/public_sector/the_great_decoupling [dostęp: 26.10.2014].

KPMG, 2016: Embracing the Cognitive Era. https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/pdf/2016/03/embracing-the-cognitive-era.pdf [dostęp: 20.12.2017].

K r u gma n P., 2014: Why We’re in a New Gilded Age. The New York Review of Books. http://www.nybooks.com/articles/archives/2014/may/08/thomas-piketty-new-gildedage/ [dostęp: 26.10.2014].

K r z y szt ofe k K., 2012: Koniec pracy, jaką znamy. Maszynopis.

La nde s D., 2000: Bogactwo i nędza narodów. Warszawa: Wydawnictwo MUZA SA.

L ema ń s ki A., 2015: Rola pracownika XXI wieku: czy maszyny zastąpią ludzi? Konkurencja czy kooperacja? „Humanizacja Pracy”, nr 3 (281), s. 153—165. http://www.humanizacja-pracy.pl/witryna/doc/Humanizacja32015.pdf [dostęp: 04.06.2017].

Ma n n K., P ütt ma n n M., 2017: Benign effects of automation: New evidence from patent texts. http://voxeu.org/article/benign-effects-automation-new-evidence [dostęp: 20.12.2017].

Manyika J., Woetzel J., Dobbs R., Remes J., Labaye E., Jordan A., 2015: Global growth: can productivity save the day in an aging world?http://www.mckinsey.com/~/media/mckinsey/global%20themes/employment%20and%20growth/can%20long%20term%20global%20growth%20be%20saved/mgi%20global%20growth_executive%20summary_january%202015.ashx [dostęp: 05.08.2017].

Ma ria ń s ki J., 2015: Władysława Jachera koncepcja pracy ludzkiej. W: B. Pa ct wa, U. Swa d ź ba, M. Ża k, red.: Praca — więź — integracja. Wyzwania w życiu jednostki i społeczeństwa. T. 1. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 27—50.

McLu ha n H.M., 2004: Zrozumieć media: przedłużenia człowieka. Przeł. N. Szcz uck a. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.

Pa s q ui nelli M., 2011: Maszynowa wartość dodatkowa a praca informacji: uwagi o ekonomii politycznej maszyny Turinga. Przeł. K. Sz a d kow s ki. W: J. S owa, red.: Wieczna radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, s. 131—158.

Pi kett y T., 2014: Capital in the Twenty-First Century. London, Cambridge: Belknap Press/Harvard University Press.

Pi nch T.J., Bijke r W.E., 1993: The Social Construction of Facts and Artifacts: Or How the Sociology of Science and the Sociology of Technology Might Benefit Each Other. In: T.J. Pi nch, T.P. Hu g he s, W.E. Bijke r, eds.: The Social Construction of Technological Systems. Cambridge, Massachusetts London, England, s. 17—50.

Schwartz J., Collins L., Stockton H., Wagner D., Walsh B., 2017: Deloitte Global Human Capital Trends: Rewriting the rules for the digital age. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/global/Documents/About-Deloitte/central-europe/ce-global-human-capital-trends.pdf [dostęp: 20.12.2017].

Szcz awi ń s k a M., 2017: Jak Spotify dobiera utwory do playlisty Discover Weekly? https://rms.pl/baza-wiedzy/2726-jak-spotify-dobiera-utwory-do-playlisty-discoverweekly [dostęp: 20.12.2017].

Sz pu na r M., 2012: Nowe-stare medium. Internet między tworzeniem nowych modeli komunikacyjnych a reprodukowaniem schematów komunikowanie masowego. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Weiss S., Indukhya N., 1998: Predictive Data Mining. A practical guide. San Francisco: Morgan Kaufmann.

Wojt cz u k-Tu re k A., 2016: Wspieranie produktywności pracowników wiedzy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Zu b of f S., 2001: Automate/Informate: The Two faces of Intelligent Technology. http://layoftheland.net/archive/web/mis-575/course_docs/topic_5/zuboff.infomate.pdf [dostęp: 21.08.2017].

Netografia

Ebf.eu

Idc.com

Knoema.com

Statista.com

Pobierz

Opublikowane : 2020-09-22


LemańskiA. (2020). Automatyzacja pracy a zmiany na rynku pracy. Czy, a jeśli tak, to w jaki sposób mierzyć pracę umysłową i poziom jej automatyzacji. Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa, 11, 13-37. https://doi.org/10.31261/GSS_SN.2020.11.02

Andrzej Lemański 
Uniwersytet SWPS  Polska
https://orcid.org/0000-0003-0093-9408




Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).