Dynamika leksyki języka rosyjskiego: tendencje w modelowaniu semantyki oceniającej
ТЕНДЕНЦИИ МОДЕЛИРОВАНИЯ ОЦЕНОЧНОЙ СЕМАНТИКИ
Abstrakt
Artykuł analizuje kierunki rozwoju słownictwa języka rosyjskiego na początku XXI wieku, odzwierciedlone w słowniku neologizmów, który ilustruje zmiany w aksjologicznym obrazie językowym świata Rosjan, w szczególności obserwujemy intensywne przemyślenie znaczeń słów zawierających polityczne idiologemy lub mitologemy, poszerzenie zasobu słów i znaczeń o semantykę wartościującą w wyniku globalnych procesów żargonizacji, kryminalizacji, wulgaryzacji, falsyfikacji (werbalizacji nieprawdy), feminizacja, intensyfikacja, werbalizacja niewerbaliki, aktualizacja precedentnosti i kreatywności (aktywne modelowanie gry językowej).Słowa kluczowe: aksjologiczno-językowy obraz świata, procesy leksykalno-semantyczne, neologizacja, słownictwo i semantyka wartościująca, trendy rozwojowe.
Słowa kluczowe
aksjologiczno-językowy obraz świata, procesy leksykalno-semantyczne, neologizacja, słownictwo i semantyka wartościująca, trendy rozwojowe
Bibliografia
Alpatov, Vladimir Mikhajlovich. “Predvaritel'nyje itogi lingvistiki ХХ v'eka”. V'estnik Moskovskoho universiteta. 5. 1995: 38–42 [Алпатов Владимир Михайлович. “Предварительные итоги лингвистики ХХ века”. Вестник Московского университета. 5. 1995: 38–42].
Vygotskiy, L'ev S'em'onovich. Myshl'eniye i r'ech. Sobr. soch. v 6 tomakh. V. V. Davydov (red.). Moskva: Pedahohika, t. 2. 1982 [Выготский, Лев Семенович. Мышление и речь. Собр. соч. в 6 томах. В. В. Давыдов (ред.), Москва: Педагогика, т. 2. 1982].
Zubkov, Yevg'eniy. Russkiy ugolovnyj diskurs. Kn'iga p'ervaya. Ugolovnyj diskurs kak f'enomen uslozhn'onnoy s'emanticheskoy dejat'el'nosti, Toróń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2019 [Зубков, Евгений. Русский уголовный дискурс. Книга первая. Уголовный дискурс как феномен усложненной семиотической деятельности, Toróń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2019].
Zubkov, Yevg'eniy. Russkiy ugolovnyj diskurs. Kn'iga vtoraya. Paradigmatika russkoho ugolovnoho diskursa i analiz rossijskoho ugolovnoho antropogennoho landshafta, Toróń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2019 [Зубков, Евгений. Русский уголовный дискурс. Книга вторая. Парадигматика русского уголовного дискурса и анализ российского уголовного антропогенного ландшафта, Toróń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2019].
Kirillina, Anna Vladimirovna. Gender: l'ingvisticheskiye asp'ekty. Moskva: Institut sociologii RAN, 1999 [Кирилина, Анна Владимировна. Гендер: лингвистиеские аспекты, Москва: Институт социологии РАН 1999].
Kosmeda, Tetyana. Aksіologіchnі aspekti pragmalіngvіstiki: formuvannya і rozvitok kategorії otsіnki. L'vіv: LNU іm. І. Franka, 2000 [Космеда, Тетяна. Аксіологічні аспекти прагмалінгвістики: формування і розвиток категорії оцінки. Львів: ЛНУ ім. І. Франка, 2000].
Novyje slova i znachejija. Slovar'-spravochnik po mat'erialam pressy i literatury v 3 tomakh. T. N. Buceva, (red.). Sost. T. N. Buceva, Y. A. L'evashov, Y. F. Denisenko, N. G. Stulov, N. A. Kozulina, S. L. Gonobobl'eva. In-t Lingvisticheskikh issl'edovaniy RAN. SPb.: Dmitriy Bulanin, 2009–2010, t.1 [Новые слова и значения. Словарь-справочник по материалам прессы и литературы в 3 томах. Т. Н. Буцева (ред.). Сост. Т. Н. Буцева, Е. А. Левашов, Ю. Ф. Денисенко, Н. Г. Стулова, Н. А. Козулина, С. Л. Гонобоблева. Ин-т лингвистических исследований РАН. СПб.: Дмитрий Буланин, 2009–2010, т.1].
Osіpova, Tetyana Neverbal'na komunikaciya ta svoyeridnist' ii omovlenn'a v ukrayins'komu dyskursi: fenomen verbalizacii neverbaliky. T. A. Kosmeda (nauk. red.). Kharkiv: vyd-vo Ivanchenko І. S., 2019 [Осіпова, Тетяна. Невербальна комунікація та своєрідність її омовлення в українському дискурсі: феномен вербалізації невербаліки. Т. А. Космеда (наук. ред.). Харків: вид-во Іванченка І. С., 2019].
Университет им. Адама Мицкевича в Познани Polska
https://orcid.org/0000-0001-8912-2888
Prof. zw. dr hab., kierownik Zakładu Ukrainistyki w Instytucie Filologii Rosyjskiej i Ukraińskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autorka ponad dziesięciu monografii (m. in. Аксіологічні аспектипрагмалінгвістики: формування і розвиток категорії оцінки, 2000; Ego i Alter Ego Тараса Шевченка вкомунікативному просторі щоденникового дискурсу, 2012; Мовна гра в парадигмі інтерпретативної лінгвістики. Граматика оцінки. Граматична ігрема (теоретичне осмислення дискурсивної практики), 2013, we współautorstwie; Степан Руданський: феномен моделювання «живого» мовлення українців, 2015, we współautorstwie; Лингвокалейдоскоп: живые речевые процессы, 2017; Delineation of Linguopersonology and Linguoaxiology, 2019, we współautorstwie) i ponad 300 publikacji naukowych. Zainteresowania naukowe: lingwopragmatyka, lingwoaksjologia, lingwokulturologia, lingwopersonologia i in.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
