Art and communication: on the pragmatic aspects of artistic communication
Abstract
The subject of the article concerns aesthetic and artistic communication. The author assumes that many theories of social communication, as well as pragmatic theories, do not take into account language activities and discourses, the purpose of which is to evoke an aesthetic experience in the recipients. The author refutes such a view, presenting an alternative concept that aesthetic and artistic discourses meet the basic conditions of social communication: they rely on influencing through information; they are intentional; they are realized in interactions at the macro-social level within representative communication. The functionalist theory of culture by Bronisław Malinowski and the concept of aesthetic values by Ivor A. Richards will justify this approach to artistic communication. The author examines artistic discourses due to their synchronic and asynchronous character and proposes a typology of this type of discourses, illustrating particular types with examples from fiction.
Keywords
aesthetics, pragmatics, aesthetic communication, artistic communication, art, interaction, intention
References
Aiftincă, Marin. “Communication and artistic expression.” Balkan Journal of Philosophy 2013, no. 5 (2): 147–150.
Austin, John L. How to do things with words. Cambridge: Cambridge University Press, 1962.
Basin, Evgenij Â. Semantičeskaâ filosofiâ iskusstva. Moskva: Gumanitarij, 2012.
Baylon, Christian & Mignot, Xavier. Komunikacja. Kraków: Flair, 2008.
Blumer, Jay G. & Katz, Elihu (eds.). The Uses of Mass Communications. Current Perspectives on Gratifications Research. Beverly Hills etc.: Sage, 1974.
Brock, Alexander „Spielerische Kommunikation. Zur Bestimmung einer Textsorte.“ Deutsche Sprache 2003, no. 4: 351–363.
Clark, Herbert H. & Carlson, Thomas B. „Hearers and speech acts.” Language 1982, no. 58 (2): 332–371.
Cupchik, Gerald C. & Shereck, Lanny & Spiegel, Stacey „The Effects of Textual Information on Artistic Com-munication.” Visual Arts Research 1994, no. 20 (1): 62–78.
Dobek-Ostrowska, Barbara. Komunikowanie polityczne i publiczne. Warszawa: PWN, 2007.
Dobrzyńska, Teresa. „Od niespójności do (super)koherencji. Rola metatekstu w utworze literackim.” Semantyka tekstu artystycznego. Pajdzińska, Anna & Tokarski, Ryszard (red.). Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2001. 47–57.
Duszak, Anna. Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. Warszawa: PWN, 1998.
Eco, Umberto. Teoria semiotyki. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2009.
Feŝenko, Vladimir V. „Literary communication: from semiotic models to a theory of linguistic aesthetics.” Slovo.ru. Baltijskij akcent 2021, no. 12 (1), 7–31.
Filas, Ryszard. „Aktywność czytelnicza Polaków przełomu wieków.” Zeszyty Prasoznawcze 2021, no. XLIV (3–4), 7–36.
Filipiak, Marian. Homo communicans. Wprowadzenie do teorii masowego komunikowania. Lublin: Wydawnic-two UMCS, 2003.
Fleischer, Michael. Ogólna teoria komunikacji. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2007.
Gerbner, George. “On defining communication: Still another view.” Journal of Communication 1966, no. 16 (2), 99–103.
Glück, Helmut (Hrsg.). Metzler Lexikon Sprache. Stuttgart, Weimar: Metzer-Verlag, 1993.
Goban-Klas, Tomasz. Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i internetu. War-szawa: PWN, 2006.
Gross, Larry “Art as the communication of competence.” Social Science Information 1973, no. 12(5), 115–141.
Hansmann, Otto „Ästhetische Kommunikation.“ Handbuch der Erziehungswissenschaft. Band I: Grundlagen – Allgemeine Erziehungswissenschaft. Koch, Lutz & Ladenthin, Volker & Mertens, Gerhard et al. (Hrsg.) Paderborn: Verlag Ferdinand Schöningh, 2008. 765–772. URL: https://www.schoeningh.de/view/title/52613.
Iseminger, Gary. The Aesthetic Function of Art. Ithaca – New York: Cornell University Press, 2018.
Kant, Immanuel. Werke. 3: Schriften zur Ästhetik und Naturphilosophie. Kritik des Urteilskraft. Frankfurt am Main: Dt. Klassiker-Verlag, 1996. URL: https://www.projekt-gutenberg.org/kant/kuk/kukp391.html
Kant, Immanuel. Krytyka władzy sądzenia. Warszawa: PWN, 2004.
Kong, Byung N. „Ästhetische Kommunikation im Zusammenhang mit der Ethik der Fürsorge.“ Natur und Frei-heit. Bd. 4 (293). Waibel, Violetta L. & Ruffing, Margit & Wagner, David (Hrsg.), Berlin – Boston: De Gruyter, 2020. 3039–3046.
Konicka, Hanna. „Przeżycie literackie w dobie kultury medialnej. Kognitywistyczne przesłanki komunikacji.” Teksty Drugie 2008, no. 3, 166–173.
Kunz, Tomasz. Więcej niż słowa. Literatura jako forma istnienia. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2019.
Lalewicz, Janusz. Socjologia komunikacji literackiej. problemy rozpowszechniania i odbioru literatury. Wro-cław etc.: Ossolineum, 1985.
Laskowska, Jolanta. „Czytelnictwo młodzieży w dobie informacji cyfrowej.” Bibliotekarze i czytelnicy w dobie nowych technologii i koncepcji organizacyjnych bibliotek. Wojciechowska, Maja (red.). Gdańsk: Atene-um, 2013. 9–20.
Lozica, Ivan. “Theatrical Conventions and Oral Communication.” Narodna umjetnost: hrvatski časopis za etnologiju i folkloristiku 1981, no. 1, 83–92.
Malinowski Bronisław. Dzieła. T. 9. Kultura i jej przemiany. Warszawa: PWN, 2000.
McQuail, Denis. Teoria komunikowania masowego. Warszawa: PWN, 2008.
Miller, Geoffrey. Umysł w zalotach. Jak wybory seksualne kształtowały naturę człowieka. Poznań: Rebis Stan, 2004.
Mircică, Nela. “The intentional communication”. In: Transdisciplinarity and Communication Action. Proceed-ings of the. 5th International Conference Lumen, 2014. 23. Frunza, Ana et al. (eds.), Pianoro: Medimond, 2014. 493–497.
Moles Abraham. Information theory and esthetic perception. Urbana: University of Illinois Press, 1966.
Olszewska-Dyoniziak, Barbara. Oblicza kultury. Wstęp do antropologii międzykulturowej komunikacji. Kraków: Wydawnictwo UJ, 1998.
Potocka, Maria A. Estetyka kontra sztuka. Kompromitacja założeń estetycznych w konfrontacji ze sztuką nowo-czesną. Warszawa: Fundacja Aletheia, 2007.
Puchalska, Iwona (2013),
Rejtblat, Abram I. Ot Bovy k Balʹmontu i drugie raboty po is-toričeskoj sociologiii russkoj literatury. Moskva: Novoe Literaturnoe Obozrenie, 2009.
Richards, Ivor A. Principles of Literary Criticism. London & New York: Rotledge, 2004 (1925).
Schütz, Alfred. Collected papers. 1: The problem of social reality. The Hague – Boston – Massachusetts etc., 1962.
Schwitalla, Johannes. „Poetisches in der Alltagskommunikation“. Sprache, Onomatopöie, Rhetorik, Namen, Idiomatik, Grammatik. Festschrift für Prof. Dr. Karl Sornig. Halwachs, Dieter & Sornig, Karl (Hrsg.), Graz: Institut. für Sprachwissenschaft, 1994. 227–243.
Sil’man, Tamara. Zametki o lirike. Leningrad: Sovetskij pisatelʹ, 1977.
Sławiński, Janusz. Dzieło. Język. Tradycja. Warszawa: PWN, 1974.
Stępnik, Małgorzata (red.) Komunikowanie artystyczne. Lublin: Wyspa, 2011.
Thyssen, Ole. Aesthetic Communication. Basingstoke etc.: Palgrave Macmillan, 2006.
Ursul, Arkadij D. Priroda informacii. Filosofskij očerk. Čelâbinsk: Informacionnoe obŝestvo, 2010.
Vološinov, Valentin N. „Slovo v žizni i slovo v poèzii. K voprosam sociologičeskoj poètiki.” Zvezda 1926, no. 6, 244–267.
Vygotskij, Lev S. Psihologiâ iskusstva. Moskva: Iskusstvo, 1986.
Watzlawick, Paul. Wie wirklich ist die Wirklichkeit? Wahn, Täuschung, Verstehen. Münster – Zürich: Piper., 2003.
Wierzyński, Kazimierz. Życie Chopina. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1978. .
Worn, Antonia. Das Modell der textil-ästhetischen Kommunikation. München: GRIN Verlag, 2018.
Yang, Gao. “Fiction as reality: Chinese youths watching American television.” Journal of Empirical Research on Culture, the Media and the Arts 2016, no. 54, 1–13.
Zagidullina Marina V. „Èkolingvističeskaâ koncepciâ mediaprostranstva.” Mediasreda 2016, no. 11, 8–13.
Zvegincev, Vladimir A. Teoreticheskaya i prikladnaya lingvistika. Moskva: Prosveŝenie, 1967.
Żegleń, Urszula. Wprowadzenie do semiotyki teoretycznej i semiotyki kultury. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2000.
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Poland
https://orcid.org/0000-0002-6140-6368
Prof. dr hab., pracownik Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWM w Olsztynie, kierownik Katedry Komunikacji Społecznej. Dyrektor Centrum Badań Europy Wschodniej, redaktor naczelny czasopisma
„Przegląd Wschodnioeuropejski”. Specjalizuje się w zakresie teorii i filozofii języka, semiotyki komunikacji, pragmalingwistyki i stylistyki, semantyki kognitywnej i psycholingwistyki, gramatyki funkcjonalnej, składni semantycznej, lingwistyki konfrontatywnej. Autor ponad 400 prac naukowych, w tym ponad 20 monografii, opublikowanych w Warszawie, Lublinie Olsztynie, Łasku, Moskwie, Mińsku, Charkowie, Monachium, Wiesbaden. Kierownik i wykonawca projektów naukowych, wspieranych przez fundacje polskie
i zagraniczne: Fonds zur Förderung der wissenschaftlichen Forschung, Austria (1993–1994); Deutsche Forschungsgemeinschaft, Niemcy (1996–1997); Alexander von Humboldt — Stiftung, Niemcy (1997–1998 i kolejne lata); Komitet Badań Naukowych (2001–2003); Narodowe Centrum Nauki (2017–2012) i in.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
