Diversity of non-equivalent lexical units in a language lesson: observation, analysis and recommendations (on material of Russian in contrast to German and Polish)
Abstract
Any natural language contains several lexical units that do not have equivalents in other language systems. In certain languages, we can observe linguistic units that have a cultural background, as they are associated with the history, customs and experience of a given people and their linguistic imagery of the world. These units are especially noticeable when we compare any languages, compile bilingual and multilingual phraseological or explanatory dictionaries, teach foreign languages or do translation work. In our study, using Russian-language educational materials, language intuition and corpus data, we collected, analyzed, and classified examples of lingua-specific words and expressions for which due to linguistic realities there are non-translational communicative correlates in German and Polish. Our observations could be of interest not only for researchers and teachers but also for foreign language learners.
References
Ahlborn, Svetlana, Sosnowski, Wojciech. Lakunarnost' i substitutsiya pri perenose russkogo rechevogo etiketa na zanyatiyakh RKI za predelami Rossii, Przegląd rusycystyczny, nr. 1 (173), s.166-193 [Ahlborn, Svetlana, Sosnowski, Wojciech. Лакунарность и субституция при переносе русского речевого этикета на занятиях РКИ за пределами России, Przegląd rusycystyczny 2021, nr.1 (173), s.166-193].
Barkhudarov, Leonid. Language and translation. Issues of general and particular theory of translation. Moscow: International relations, 1975.
Chlebda, Wojciech. „Skrzydlate słowa a frazeologia”, Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne. S. Bąba, K. Skibski, & M. Szczyszek (red.). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2010. 9–20.
Jaskot, Maciej, Sosnowski, Wojciech, Wojakowska, Marta. Culturally anchored lexical units in modern foreign language teaching, XLinguae 2022, no. 15(3): 114-125.
Nedkova, Emilia. „Frazeologizmi s obrazni elementi ot narodnia bit”. Nauchni trudove na Rusenskia universitet 2009, т. 48, с. 6.3: 42-45 [Недкова. Емилия. «Фразеологизми с образни елементи от народния бит», „Научни трудове на Русенския университет” 2009, t. 48, s. 6.3: 42–45.
Oksaar, Els. Kulturemtheorie. Ein Beitrag zur Sprachverwendungsforschung. Hamburg: 1988.
Rak, Maciej. Co to jest kulturem?. Ling Varia 2015, nr. 2: 305-316.
Taylor, Christopher. Language to Language: A Practical and Theoretical Guide for Italian/English Translators. Cambridge: Cambridge University Press, 1998.
Vereshchagin, Yevgeniy Kostomarov, Vitaliy. Language and culture: Linguistic and regional studies in teaching Russian as a foreign language. Moscow.: Russian language, 1990.
Vlakhov, Sergey, Florin Sider. Neperevodimoye v perevode. Moskva: Mezhdunarodnyye otnosheniya, 1980 [Влахов, Сергей, Флорин, Сидер. Непереводимое в переводе, Москва: Международные отношения, 1980].
Yaskot, Maciej. „Otrazhenie na kulturni komponenti vav frazeologichnite edinitsi”. Balgarski ezik 2019, no.2: 93–106 [Яскот, Мачей. «Отражение на културни компоненти във фразеологичните единици». Български език, н. 2: 93–106].
НКРЯ: https://ruscorpora.ru/
Glosbe: https://glosbe.com/
Во ходе проведения исследования использовались следующие учебники и учебные пособия:
Немецкие:
Adler, Irma, Bolgova, Ljudmila et al. MOCT 2 (B1), Russisch für Anfänger. Überarbeitete Ausgabe. Lehrbuch mit 2 Audio-CDs, Ernst Klett Sprachen, Stuttgart, 2014.
Adler, Irma, Bolgova, Ljudmila. MOCT 1 (A1-A2), Russisch für Anfänger. Überarbeitete Ausgabe. Lehrbuch mit 2 Audio-CDs, Ernst Klett Sprachen, Stuttgart, 2013.
Bosch, Monika u.a. Jasno! (A1-A2), Russisch für Anfänger. Lehrerhandbuch (Jasno!: Russisch für Anfänger und Fortgeschrittene), Ernst Klett Sprachen, Stuttgart, 2017.
Hamann, Carola. Otlitschno! (A1), Hueber Verlag, München, 2018.
Hamann, Carola. Otlitschno! (B1), Hueber Verlag, München, 2018.
Minakova-Boblest, Еlena. Langenscheidt Praktisches Lehrbuch Russisch, Langenscheidt, 2007.
Польские:
Danecka, Irena, Granatowska, Halina. Kak dela? Wydawnictwo Szkolne PWN, 2002 [Danecka, Irena, Granatowska, Halina. Как дела? Wydawnictwo Szkolne PWN, 2002].
Dąbrowska, Halina, Zybert, Mirosław. Novyye vstrechi, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2011 [Dąbrowska, Halina, Zybert, Mirosław. Новые встречи, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2011].
Deczewska, Justyna, Świrko, Krzysztof. Prosto klass (В1), Warszawa, 2022 [Deczewska, Justyna, Świrko, Krzysztof. Просто класс (В1), Warszawa, 2022].
Deczewska, Justyna, Świrko, Krzysztof. Prosto klass, (A1-A2), Warszawa, 2021 [Deczewska, Justyna, Świrko, Krzysztof. Просто класс (A1-A2), Warszawa, 2021].
Gawęcka – Ajchel, Beata. Ekho, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2014 [Gawęcka – Ajchel, Beata. Эхо, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2014].
Machnacz, Аndrzej. Iz pervykh ust. Russkiy yazyk dlya bazovogo urovnya, Wydawnictwo Kram, 2021 [Machnacz, Аndrzej. Из первых уст. Русский язык для базового уровня, Wydawnictwo Kram, 2021].
Tatarchyk, Olga. Kak raz (Język rosyjski. Podręcznik dla liceum i technikum) Wydawnictwo: WSiP, 2019 [Tatarchyk, Olga. Как раз (Język rosyjski. Podręcznik dla liceum i technikum) Wydawnictwo: WSiP, 2019].
Wiatr-Kmieciak, Małgorzata, Wujec, Sławomira. Vot i my po-novomu 1, Podręcznik do języka rosyjskiego dla liceum i technikum, Wydawnictwo Szkolne PWN, 2021 [Wiatr-Kmieciak Małgorzata, Wujec, Sławomira. Вот и мы по-новому 1, Podręcznik do języka rosyjskiego dla liceum i technikum, Wydawnictwo Szkolne PWN, 2021].
Wiatr-Kmieciak, Małgorzata, Wujec, Sławomira. Vot i my 1, Podręcznik Język rosyjski dla szkół ponadgimnazjalnych, Wydawnictwo Szkolne PWN 2012 [Wiatr-Kmieciak, Małgorzata, Wujec, Sławomira. Вот и мы 1, Podręcznik Język rosyjski dla szkół ponadgimnazjalnych, Wydawnictwo Szkolne PWN 2012].
Wrzesińska, Anna. Ot a do ya, Łódź 2013 [Wrzesińska, Anna. От а до я, Łódź 2013].
Российские:
Chernyshov, Stanislav, Chernyshova, Alla. Poyekhali (chasti 1.1, 1.2, 2.1, 2.2), Sankt-Peterburg, Zlatoust, 2021 [Чернышов Станислав, Чернышова Алла. Поехали (части 1.1, 1.2, 2.1, 2.2), Санкт-Петербург, Златоуст, 2021]
Esmantova, Tat'yana. Russkiy yazyk: 5 elementov. Kniga dlya prepodavatelya. Uroven' A1, Zlatoust, 2008 [Эсмантова, Татьяна. Русский язык: 5 элементов. Книга для преподавателя. Уровень А1, Златоуст, 2008]
Gus'kova, Yekaterina. Po-russki legko. Russkiyyazyk. Kursy, Moskva 2020 [Гуськова, Екатерина. По-русски легко. Русский Язык. Курсы, Москва 2020].
Paretskaya, Marina, Shestak, Olga. Russkaya mozaika (B1+), Sankt-Peterburg, Zlatoust, 2017 [Парецкая, Марина, Шестак, Ольга. Русская мозаика (B1+), Санкт-Петербург, Златоуст, 2017].
Politova, Ludmila, Rybakova, Irina., Miller, Ludmila. Zhili-byli...28 urokov russkogo yazyka dlya nachinayushchikh, Sankt-Peterburg, Zlatoust, 2022 [Политова, Людмила, Рыбакова, Ирина., Миллер, Людмила. Жили-были... 28 уроков русского языка для начинающих, Санкт-Петербург, Златоуст, 2022]
Politova, Ludmila. Miller, Ludmila. Zhili-byli...12 urokov russkogo yazyka. Bazovyy uroven', uchebnik, Sankt- Peterburg, Zlatoust, 2015 [Политова, Людмила, Миллер, Людмила, Жили-были... 12 уроков русского языка. Базовый уровень, учебник, Санкт-Петербург, Златоуст, 2015]
Другие:
Blum, Tamara, Gorelova, Lena. Put' k uspekhu (A1-B1), facultas, Wien 2016 [Blum, Tamara, Gorelova, Lena. Путь к успеху (A1-B1), facultas, Wien 2016].
Langran, John, Veshnyeva, Natalya. Ruslan Russian 1: a communicative Russian course, London 2017.
Magnati, Dario, Legittimo, Francesca, Iashaiaeva, Sofia. Davayte (Comunicare in Russo Vol.1), Milano, Ulrico Hoepli Editore S.p.A., 2017 [Magnati, Dario, Legittimo, Francesca, Iashaiaeva, Sofia. Давайте (Comunicare in Russo Vol.1), Milano, Ulrico Hoepli Editore S.p.A., 2017].
Centrum Nauczania Języków Obcych Uniwersytetu Warszawskiego Poland
https://orcid.org/0000-0001-9299-4505
Dr nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa slawistycznego, adiunkt w Centrum Nauczania Języków Obcych Uniwersytetu Warszawskiego, wykładowca języka rosyjskiego w dziale Języków i dialogu interkulturowego Kolegium Europejskiego w Natolinie. Członek Rady Programowej czasopisma „Języki Obce w Szkole”, recenzent egzaminów z języka rosyjskiego w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Opublikował ponad 50 artykułów naukowych i rozdziałów w monografiach z zakresu językoznawstwa, leksykografii, korpusologii i metodyki nauczania języków obcych. Współautor korpusów z językami bułgarskim, polskim, rosyjskim i ukraińskim CLARIN.PL, Leksykonu odpowiedniości semantycznych w języku rosyjskim, bułgarski i polskim (Warszawa 2016), Leksykonu aktywnej frazeologii polskiej i ukraińskiej (Warszawa 2018), Leksykonu aktywnej frazeologii bułgarskiej i polskiej (Sofia 2022), trzytomowego cyklu Учитесь с нами (B1, B2, C1) (Warszawa 2013, 2017) oraz książek С Россией на „ты” (Moskwa 2014), Polskich czytanek (cz. 1 i 2) (Warszawa 2017, 2018) oraz monografii pt. Studium konfrontatywne frazeologii bułgarskiej, polskiej i ukraińskiej (Warszawa 2022).
Institut für empirische Sprachwissenschaft, Goethe-Universität Frankfurt Germany
https://orcid.org/0000-0001-8052-9323
Dr nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa slawistycznego w Uniwersytecie Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie nad Menem oraz Petersburskim Uniwersytecie Państwowym. Zajmuje się składnią indoeuropejską oraz komparatywistyką korpusową; wykłada język rosyjski i staro-cerkiewno-słowiański oraz prowadzi seminaria z zakresu przeglądu języków słowiańskich w Instytucie Językoznawstwa Empirycznego Uniwersytetu Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie nad Menem. Zajmuje się badaniami w dziedzinie zmian językowych na podstawie danych korpusowych, zastosowaniem metod lingwistyki korpusowej w nauczaniu języka rosyjskiego i staro-cerkiewno-słowiańskiego, metodyką nauczania języków słowiańskich w oparciu o język ojczysty. Autorka publikacji: Tokens and Types Distribution in TITUS — Thesaurus of indoeuropean texts“ (St. Petersburg 2013), Old Church Slavonic Concordances in Language Teaching and Learning (Sofia–Iżewsk 2014), The post-positive particle -to in tales from Novgorod region: a corpus-based investigation (Tartu–Moscow 2018).
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
