A Story with a Seashore. On Bruno Schulz’s Pseudobiography in David Grossman’s "Novel See Under: Love"
Abstract
The article A story with a seashore. On Bruno Schulz’s pseudobiography in David Grossman’s novel “See Under: Love” is a comparative analysis of an important theme contained in a 1986 novel by Israeli writer David Grossman. In his work, Grossman presents an alternative version of Bruno Schulz’s biography, mixing biographical facts with oneirism. In this work, Bruno escapes from the Drohobych ghetto, goes to Gdańsk and, in the sea, is transformed into a lower form of being: retaining his human identity, he becomes a salmon. In doing so, he fulfils one of the rules of Schulz’s ontology, according to which “the wandering of forms is the essence of life”. The climax of the novel is a dialogue between the protagonist-narrator and the author’s alter ego, Szloma Neumann, and Bruno, who is storing his unknown work titled Messiah in the depths of the sea. Szloma wants to know the meaning of Schulz’s “genial epoch” and the related notion,
cabalistic in spirit, that of a progressive-regressive movement towards the future (the messianic times), identified with a return to the mythical origin and the erasure of human history. The artists’ alliance is thwarted by Szloma, who – burdened by the trauma of the Holocaust – is unable to reject his memory. He does, however, receive a hint from Schulz on how to write a novel about the Holocaust: not death, but love should be its theme. Grossman’s novel, a tribute to the Drohobych artist, is an example of an original reading of his work and, at the same time, a continuation of the motifs and themes that appear in it.
Keywords
David Grosman; Bruno Schulz; Israeli prose
References
Literatura
Bachelard G., 1975, Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, przeł. H. Chudak, A. Tatarkiewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Bolecki W., Jarzębski J., Rosiek S., red., 2003, Słownik schulzowski, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Brown R.E., 1990, Bruno Schulz and World Literature, „The Slavic and East European Journal”, no. 34 (2), s. 224–246.
Budzyński W., 2001, Schulz pod kluczem, Świat Książki, Warszawa.
Christianus-Gileta K., 2018, Alegoryczny obraz morza w powieści „Patrz pod: Miłość” Dawida Grosmana, w: Śmierć w wodzie i inne motywy akwatyczne w horyzoncie wyobraźni, red. B. Pawłowska-Jądrzyk, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, s. 139–153.
Christianus-Gileta K., 2020, Polska literatura w przekładach na język hebrajski. Z dziejów recepcji w Izraelu, rozprawa doktorska przygotowana pod kierunkiem dr hab. Beaty Tarnowskiej, prof. UWM, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn–Gdańsk [mps.].
Cirlot J.-E., 2000, Słownik symboli, przeł. I. Kania, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.
Conrad J., 1994, Jądro ciemności, przeł. J. Polak, Kantor Wydawniczy SAWW, Poznań.
Eisenstein P., 2003, Traumatic Encounters: Holocaust Representation and the Hegelian Subject, State University of New York Press, Albany.
Feder L., 1974, Marlowa zstąpienie do piekła, przeł. M. Ronikier, w: Conrad w oczach krytyki światowej. Kalendarium życia i twórczości, wybór Z. Najder, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 477–493.
Ficowski J., 1986, Okolice sklepów cynamonowych, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Fiut A., 2003, Bruno Schulz jako bohater literacki, w: W ułamkach zwierciadła – Bruno Schulz w 110 rocznicę urodzin i 60 rocznicę śmierci, red. M. Kitowska-Łysiak, W. Panas, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, s. 497–513.
Grass G., 1990, Kot i mysz, przeł. I. i E. Naganowscy, Czytelnik, Warszawa.
Grosman D., 2014, Patrz pod: Miłość, przeł. M. Sommer, Świat Książki, Warszawa.
Grosman D., 2019, Genialna Epoka, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 1/2, s. 378–380.
Grossman D., 2002, Holocaust, Storytelling, Memory, Identity: David Grossman in California. See Under: LOVE: A Personal View, „Judaism. A Quarterly Journal of Jewish Life and Thought”, Winter, vol. 51, no. 1, s. 42–50.
Grossman D., 2007, Confronting the beast, „The Guardian”, 15 September, https://www.theguardian.com/books/2007/sep/15/featuresreviews.guardianreview2 [dostęp: 1.08.2023].
Hudzik A., 2015, Doświadczenie i pamięć z otwartą furtką. Maxim Biller o Brunonie Schulzu, „Pamiętnik Literacki”, z. 3, s. 105–123.
The Jewish Perspective on Water: Insights from Religious Beliefs, 2023, IIL-ss International Institute for Law of the Sea Studies, https://iilss.net/the-jewish-perspective-on-water-insights-from-religious-beliefs/ [dostęp: 20.01.2024].
Kalnická Z., 2002, Woda, przeł. z ang. M. Bakke, K. Wilkoszewska, w: Estetyka czterech żywiołów. Ziemia, woda, ogień, powietrze, red. K. Wilkoszewska, Universitas, Kraków, s. 73–131.
Kandinsky W., 1954, Du spirituel dans l`art et dans la peinture en particulier, transl. P. Volboudt, Denoël: Gonthier, Paris.
Kaszuba-Dębska A., 2020, Bruno. Epoka genialna, Znak, Kraków.
Kopaliński W., 1990, Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Lindenbaum S., 1994, Wizja mesjanistyczna Schulza i jej podłoże mistyczne, w: Czytanie Schulza, red. J. Jarzębski, Oficyna Naukowa i Literacka TIC, Kraków, s. 33–67.
Lurker M., 1989, Słownik obrazów i symboli biblijnych, przeł. K. Romaniuk, Pallotinum, Poznań.
Molisak A., 2005, Bruno Schulz jako bohater literacki, w: Drohobycz wielokulturowy, red. M. Dąbrowski, W. Meniok, Elipsa, Warszawa, s. 92–104.
Morahg G., 1999, Israel’s New Literature of the Holocaust: The Case of David Grossman’s See: Under Love, „Modern Fiction Studies”, vol. 45, no. 2, s. 457–479.
Nalewajk-Turecka Ż., 2007, Materia tożsamości – tożsamość materii. O postaci literackiej w prozie Brunona Schulza, „Tekstualia”, nr 1, s. 1–36, https://tekstualia.pl/files/89ec7fae/nalewajk_zaneta-materia_tozsamosci_tozsamosc_materii.pdf [dostęp: 19.07.2023].
Ossowski A., 1992, Drohobyckie bestiarium, w: Bruno Schulz. In memoriam 1892–1942, red. M. Kitowska-Łysiak, Wydawnictwo FIS, Lublin, s. 79–99.
Panas W., 1992, „Mesjasz rośnie pomału…”. O pewnym wątku kabalistycznym w prozie Brunona Schulza, w: Bruno Schulz. In memoriam 1892–1942, red. M. Kitowska-Łysiak, Wydawnictwo FIS, Lublin, s. 113–129.
Panas W., 1997, Księga blasku. Traktat o kabale w prozie Brunona Schulza, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
Panas W., 2001, Bruno od Mesjasza. Rzecz o dwóch ekslibrisach oraz jednym obrazie i kilkudziesięciu rysunkach Brunona Schulza, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Przymuszała B., 2018, Opowieść a-alternatywna. O „Patrz pod: Miłość” Dawida Grossmana, „Narracje o Zagładzie”, nr 4, s. 259–268.
Rybicka E., 2000, Formy labiryntu w prozie polskiej XX wieku, Universitas, Kraków.
Rzepińska M., 1983, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Scholem G., 1997, Mistycyzm żydowski i jego główne kierunki, przeł. M. Galas, wstęp I. Kania, Czytelnik, Warszawa.
Schulz B., 1975, Księga listów, oprac. J. Ficowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Schulz B., 1985, Sklepy cynamonowe. Sanatorium pod Klepsydrą, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Schulz B., 1998, Opowiadania. Wybór esejów i listów, oprac. J. Jarzębski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Kraków.
Stojanović B., 2003, Bursztynowe skojarzenia, czyli schulzoidzi na Bałkanach, w: W ułamkach zwierciadła – Bruno Schulz w 110 rocznicę urodzin i 60 rocznicę śmierci, red. M. Kitowska-Łysiak, W. Panas, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, s. 515–532.
Szurmiak K., 2014, Grossman’s White Room and Schulzian Empty Spaces, in: See Under: Shoah: Imagining the Holocaust with David Grossman, eds. M. De Kesel, B. Siertsema, K. Szurmiak, Brill Academic Pub, Boston, s. 59–73.
Tatarenko A., 2015, Magiczna formuła Schulza. Poglądy literackie pisarza przez pryzmat autotematyzmu oraz interpretacje „schulzoidów”, przeł. E. Sobol, „Schulz/Forum”, nr 5, s. 75–90.
Vital H., Luria I., 2021, Gate of Reincarnations. Sha’ar haGilgulim, transl. G.N. Bergmann, independently published.
Netografia
www.ithl.org.il [dostęp: 25.04.2023].
University of Warmia and Mazury in Olsztyn Poland
https://orcid.org/0000-0002-5630-560X
BEATA TARNOWSKA – associate professor, Faculty of Humanities, Institute of Literary Studies, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Olsztyn, Poland. Literary scholar. Prof. Tarnowska’s research interests focus on the space presented in a literary work, issues of artistic translation, bilingualism in literature and Polish-Israeli literary relations. Author of many books, including Geografia poetycka w powojennej twórczości Czesława Miłosza [Poetic Geography in the Post-War Work of Czesław Miłosz] (Olsztyn 1996), Między światami. Problematyka bilingwizmu w literaturze. Dwujęzyczna twórczość poetów grupy „Kontynenty” [Between Worlds. The Problem of Bilingualism in Literature. Bilingual Work of the Poets of the “Kontynenty” Group] (Olsztyn 2004), Tel Awiw – Jerozolima. Literackie kreacje przestrzeni miejskiej [Tel Aviv – Jerusalem. Literary Creations of Urban Space] (Olsztyn 2019).
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
