Stosunek do problematyki psychologii interakcji międzygatunkowej ludzi i zwierząt jako wskaźnik dojrzałości badacza
Abstrakt
Psychologia kontaktów ludzi ze zwierzętami domowymi (interakcja człowiek – zwierzę) to prężnie rozwijająca się na Zachodzie dziedzina psychologii. Natomiast we współczesnej psychologii rosyjskiej prace poświęcone aspektom psychologicznym komunikacji międzygatunkowej z udziałem człowieka nie stanowią odrębnego nurtu badawczego. W celu zbadania fenomenu relacji człowiek – zwierzę domowe z punktu widzenia ich przyczynowości i osobowościowej sfery psychicznej, przeprowadzono badania porównawcze właścicieli pupili (n = 44) i osób nieposiadających zwierząt (n = 39). U przedstawicieli pierwszej kategorii uczestników badań odkryto potrzebę upodmiotowienia zwierząt i dążenie do określonego typu komunikacji. Prezentacja wyników badań w gronie rosyjskich psychologów pozwoliła zwrócić uwagę na problem wyraźnego i aktywnego zróżnicowania stanowisk naukowców wobec modusu oceny aktualności i znaczenia badania problematyki międzygatunkowej. Może to być uwarunkowane nie tyle kwestiami teoretyczno-metodologicznymi, ile emocjonalnymi oraz osobistą dojrzałością jednostki.
Słowa kluczowe
interakcja ludzko -zwierzęca; relacja człowiek – zwierzę domowe; upodmiotowienie; cechy osobowości
Bibliografia
Derâbo, S.D., Âsvin V.A. Metodiki diagnostiki i korrekcii otnošeniâ k prirode. Moscow: CKFL RAO, 1995.
Fedorovič, E.Û. Domašnie pitomcy kak funkcionalʹnye členy semʹi: doklad. Accessed May 24, 2013. http://do.gendocs.ru/docs/index‑122594.
Hosey, G. and V. Melfi. “Human‑animal interactions, relationships and bonds: a review and analysis of the literature.” International Journal of Comparative Psychology, vol. 27, no.1 (2014).
Hurley, K.B. “Development and Human‑Animal Interaction.” Human Development, vol. 57, no. 1 (2014). Accessed May 16, 2014. www.karger.com/Article/FullText/357795.
Marinelli L, S. Adamelli, S. Normando, and G. Bono. “Quality of life of the pet dog: Influence of owner and dog’s characteristics.” Applied Animal Behaviour Science, vol. 108 (2007).
Oyama, M.A. and J.A. Serpel. General Commentary. “Rethinking the role of animals in human well‑being.” Frontiers in Psychology, no. 25 (June, 2013). Accessed May 17, 2014. http://journal.frontiersin.org/Journal/10.3389/fpsyg.2013.00374/full.
Šmelev, A.G. “Kaša iz topora», ili Istoriâ adaptacii 16PF v Rossii.” Psihologičeskaâ gazeta, no. 5 (1999).
Šmelev, A.G.. Psihodiagnostika ličnostnyh čert. Sankt‑Peterburg: Rečʹ, 2002.
Šukova, G.V. “Mežvidovoe vzaimodejstvie čeloveka i domašnih životnyh kak predmet èkopsihologičeskogo issledovaniâ.” In Èkopsihologičeskie issledovaniâ – 3: sb. nauč. st, edited by V.I. Panov. Sankt‑Peterburg: Nestor‑Istoriâ, 2013.
Šukova, G.V. and M.I. Grigorʹeva. “Nekotorye psihologičeskie osobennosti čeloveka kak subʺekta mežvidovogo vzaimodejstviâ v diade «čelovek – domašnee životnoe.” Učenye zapiski ZGU, no. 5 (2014).
Varga, A.Â. and E.Û. Fedorovič. “O psihologičeskoj roli domašnih pitomcev v semʹe.” Vestnik Moskovskogo gosudarstvennogo oblastnogo universiteta. Seriâ Psihologičeskie nauki, vol.1, no. 3 (2009).
Vitztum, C. “Human‑Animal Interaction: A Concept Analysis.” International Journal of Nursing Knowledge, vol. 24, no. 1 (2012).
“Zoopark na domu.” Moskovskaâ pravda: ežednevnaâ gazeta, 14.04.2014, no. 78 (27666).
Rosyjska Akademia Nauk Federacja Rosyjska
https://orcid.org/0000-0002-9864-0641
Galina Shookova – dr nauk psychologicznych, pracownik Instytutu Psychologii w Rosyjskiej Akademii Edukacyjnej w Moskwie. Obszar jej zainteresowań naukowych stanowi psychologia percepcji, szczególnie wzrokowej. Członkini uczelnianego zespołu badawczego zajmującego się transcendentnym paradygmatem percepcji. W ostatnich latach interesuje się psychologią międzygatunkowego oddziaływania, dotyczącego głównie człowieka i zwierząt domowych.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
