Kant’s Transcendental Philosophy. Marian Massonius’s Approach to Immanuel Kant’s Critical Philosophy
Abstract
In the article, Anna Musioł, by referring to the assumptions of Marian Massonius’s doctoral dissertation and taking into account the assumptions of his several smaller works, considers Massonius’s approach to the Kantian system of critical philosophy. Analyzing, inter alia, the problem of analytical and synthetic judgments, and a priori synthetic judgments, Musioł addresses the issue of the possibility of pure mathematics. She considers the problem of time and space and analyzes the ways of presenting Kantian antinomies and the theory of cognition developed in the context of idealism and realism as well as the realism of time and space. Additionally, Musioł focuses on the problem of Massonius’s moderate agnosticism and his scientific approach to philosophy. Finally, she proposes an answer to the fundamental question, Why did Massonius, like the early neo-Kantist Liebmann in 1865, challenge a return to Kant (Zurück zu Kant!) and advocate as necessary the development of a critical formula of the a priori forms of the mind?
Keywords
Polish philosophy; Neo-Kantianism; transcendentalism; critical philosophy; critical rationalism; dogmatic rationalism; Massonius; Kant
References
Adamiejko J.: Krytyka systemu transcendentalnego idealizmu I. Kanta w filozofii agnostycyzmu nowokrytycznego M. Massoniusa. W: Myśl polska w obszarze rosyjskojęzycznym. Red. J. Skoczyński. Posłowie W. Dianowa. Księgarnia Akademicka, Kraków 2016, s. 73–81.
Aster E. von: Historia filozofii. [Tłum. J. Szewczyk]. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
Baumgartner H.M.: Kantowska „Krytyka czystego rozumu” – fundamentalne dzieło filozofii nowożytnej. Tłum. Z. Zwoliński. „Edukacja Filozoficzna” 1992, nr 13, s. 127–138.
Baumgartner H.M.: Kants „Kritik der reinen Vernunft”. Anleitung zur Lektüre. Hans M. Alber, Freiburg–München 1996.
Gałecki J.: Przedmowa tłumacza. W: I. Kant: Krytyka władzy sądzenia. Przeł. [z niem.] oraz opatrzył przedmową i przypisami J. Gałecki. Tłum. przejrzał A. Landman. [Wyd. 2]. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986, s. XI–XV.
Höffe O.: Immanuel Kant. Przeł. A.M. Kaniowski. Wyd. 2 zm. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Kant I.: Krytyka czystego rozumu. Z oryg. niem. przeł. oraz wstępem i przypisami opatrzył R. Ingarden. Wyd. 2. Wydawnictwo Antyk, Kęty 2001.
Liebmann O.: Kant und die Epigonen. Carl Schober, Stuttgart 1865.
Łaciak P.: Struktura i rodzaje poznania a priori w rozumieniu Kanta i Husserla. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.
Łubnicki N.: „Pozytywizm nowokrytyczny” Mariana Massoniusa. W 100 rocznicę urodzin filozofa. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Nauki Filozoficzne i Humanistyczne” 1958, T. 13, s. 1–42.
Majewska Z.: Filozofia słowiańska jako filozofia uniwersalna. „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2009, T. 6, s. 199–216. Pobrano z: http://wrh.edu.pl/wp-content/uploads/2017/07/12_z_majewska_2009.pdf [25.10.2022].
Massonius M.: Agnostycyzm. „Przegląd Filozoficzny” 1897/1898, z. 2, s. 158–167.
Massonius M.: Działalność filozoficzna Jana Śniadeckiego. (W stulecie śmierci). „Ruch Filozoficzny” 1930/1931, R. 12, s. 235.
Massonius M.: Mahrburg jako uczony. „Przegląd Filozoficzny” 1914, z. 1, s. 76–83.
Massonius M.: Racjonalizm w teorii poznania Kanta. „Przegląd Filozoficzny” 1897/1898, z. 2, s. 25–44.
Massonius M.: Szkice estetyczne. [Drukarnia St. Niemiry], Warszawa 1884.
Massonius M.: Ueber Kant’s transscendentale Aesthetik. Eine kritische Untersuchung zur Erlangung der philosophischen Facultät [der Universitaet Leipzig]. Verlagsbuchhandlung von Gustav Fock, Leipzig 1890.
Noras A.J.: Historia neokantyzmu. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012.
Noras A.J.: Kant a neokantyzm badeński i marburski. Wyd. 2., popr. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005.
Noras A.J.: Kant i Hegel w sporach filozoficznych osiemnastego i dziewiętnastego wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2007.
Noras A.J.: Kant i Hegel w sporach filozoficznych osiemnastego i dziewiętnastego wieku. Autoprezentacje. „Idea. Studia nad Strukturą i Rozwojem Pojęć Filozoficznych” 2008, T. 20, s. 145–148.
Noras A.J.: Postneokantyzm wobec Kanta. „Idea. Studia nad Strukturą i Rozwojem Pojęć Filozoficznych” 2004, T. 16, s. 79–88.
Noras A.J.: Rozumienie systemu w filozofii pokantowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016.
Szalkiewicz W.: Marian Massonius jako historyk filozofii polskiej. W: Myśl polska w obszarze rosyjskojęzycznym. Red. J. Skoczyński. Posłowie W. Dianowa. Księgarnia Akademicka, Kraków 2016, s. 57–72.
Szotek B.: Filozofia nowokrytyczna w rozumieniu Stanisława Kobyłeckiego i Mariana Massoniusa. „Folia Philosophica” 2020, vol. 44, s. 1–19. https://doi.org/10.31261/fp.11359.
Szotek B.: Marian Massonius a polska filozofia nowokrytyczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001.
Szulakiewicz W.: Pedagogika na Uniwersytecie Stefana Batorego. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2019.
Zieleńczyk A.: Drogi i bezdroża filozofii. [nakł. Henryka Lindenfelda], Warszawa 1912.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
