Obowiązek Innego. Trzeci
Abstrakt
"The Obligation of the Other. The Third"
Any identity (an individual, a community, a nation) exists with an inherent debt towards the Other, since as an identity — it constructs itself to a large extent through the difference from and of the Other. This ontological predicament inevitably involves an ethical question — the question of reciprocity: one's obligation is to repay the debt. That ethical question is frequently annulled through an essentialist construal of the concept of identity. if we reject or want to avoid essentialism, however, we have to recognize the obligation and find ways of fulfilling it: through obliterating clear-cut boundaries and construing identities as nebular densities rather than as reified objectivities and, consequently, through internalizing the difference and through accommodating the Other into the space of one's own identity. Yet, since reciprocity is of itself a symmetrical concept and must work both ways, the question of obligation must also be reversed: what are the obligations of the Other? Can the obligation to reciprocate be waived from the Other in certain circumstances? Or will it rather be an incapacitation of the Other through deprivation of responsibility? The problem becomes particularly acute in the circumstances of displacement: exile, emigration, or even hospitality. All these circumstances involve a misbalance of power, an interpenetration and a conflict of values, legitimisation of individual and communal expectations. In such a context, while keeping in mind the ethical aspect of obligation, one must also be aware of its political and axiological implications, especially when the problem of reciprocity is approached in terms of racial, ethnic and cultural difference. The objective of the essay is to explore those multifaceted aspects of the obligation of reciprocity and to place them in the context of post-Cartesian notions of subjectivity on the one hand, and of multiculturalism, on the other hand.
Uniwersytet Śląski w Katowicach; Wydział Filologiczny; Instytut Kultur i Literatur Anglojęzycznych Polska
Urodzony w 1949 roku, prof. zw. dr hab. Wojciech Kalaga, anglista i filozof, teoretyk literatury angielskiej, jest założycielem i wieloletnim dyrektorem Instytutu Kultur i Literatur Anglojęzycznych na Uniwersytecie Śląskim oraz kierownikiem Zakładu Teorii Literatury i Kultury w tymże instytucie. Studiował anglistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W roku 1979 uzyskał stopień doktora w dziedzinie literatury angielskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim a w roku 1986 habilitację na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 1998 roku jest profesorem nauk humanistycznych. Wojciech Kalaga prowadził badania i wykładał na uniwersytetach Yale, Mannheim, Queensland i Murdoch. Jest członkiem szeregu stowarzyszeń i komitetów naukowych, w tym wiceprzewodniczącym Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk, oraz redaktorem serii wydawniczych (m in. „Literary and Cultural Theory” w wydawnictwie Lang Verlag) i periodyku „ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura”. Wśród publikacji Wojciecha Kalagi znajdują się monografie, w tym „Nebulae of Discourse: Interpretation, Textuality, and the Subject” (wydana w 1997 r., następnie przetłumaczona na język polski i czeski), tomy zbiorowe redagowane lub współredagowane oraz wiele artykułów naukowych.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
